Mọi người đã lo lắng về việc nền kinh tế Mỹ sắp bước vào suy thoái kinh tế trong thời gian tới, nhưng điều đáng chú ý là lo ngại đó vẫn chưa xảy ra. Nền kinh tế vẫn đang phát triển, thị trường việc làm đang phát triển mạnh mẽ, và ít nhất cho đến nay, công việc khó khăn của các công ty công nghệ lớn và hậu quả từ sự thất bại của Silicon Valley Bank, Signature Bank và gần đây là First Republic Bank vẫn chưa thay đổi điều đó.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell cho biết trong cuộc họp báo sau quyết định tăng lãi suất trong tuần qua rằng: “Theo quan điểm của tôi, trường hợp tránh được suy thoái có nhiều khả năng xảy ra hơn là rơi vào suy thoái”.
Điều đó có thể trông như thế nào? Đầu tiên và rõ ràng nhất, cần phải ngăn chặn những rắc rối mà các ngân hàng khu vực và cộng đồng đang phải đối mặt, đồng thời cuộc chiến trần nợ sắp xảy ra giữa các đảng viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện và Nhà Trắng phải được giải quyết. Nói rộng hơn, tốc độ tăng trưởng việc làm cần ở mức vừa phải mà không để tỷ lệ thất nghiệp tăng đột biến, với lạm phát đang nằm trong vùng an toàn của Fed và nền kinh tế vẫn đang tăng trưởng.
Bộ Lao động Mỹ đã báo cáo rằng nền kinh tế đã tạo thêm 253.000 việc làm vào tháng 4, dữ liệu cho thấy trong khi thị trường lao động chậm lại, việc làm vẫn đang tăng trưởng ổn định. Lạm phát tuy vẫn ở mức cao nhưng đã bắt đầu hạ nhiệt. Bảng cân đối kế toán hộ gia đình có vẻ mạnh mẽ, với khoản tiết kiệm mà mọi người tích lũy được trong giai đoạn đầu của đại dịch cung cấp cho họ một khoản đệm trước thời kỳ khó khăn.
Các doanh nghiệp được hưởng lợi từ đại dịch, chẳng hạn như nhiều công ty công nghệ lớn và những doanh nghiệp sản xuất, vận chuyển và bán hàng hóa đang gặp phải tình trạng nhu cầu yếu đi, nhưng nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ dường như đang hoạt động tốt khi mọi người tiếp tục tham gia trở lại.
Trong kịch bản không có suy thoái, các ngành dịch vụ có thể tiếp tục bù đắp cho lĩnh vực hàng hóa, đưa tỷ lệ chi tiêu của người tiêu dùng của hai lĩnh vực này trở lại mức tương tự như năm 2019. Nếu điều đó xảy ra cùng một lúc, chi tiêu cho dịch vụ trong quý II sẽ cao hơn 3,8% và chi tiêu cho hàng hóa sẽ thấp hơn 7,6% so với quý I.
Điều này sẽ không xảy ra ngay lập tức, nhưng có vẻ hợp lý khi kỳ vọng rằng nhu cầu về hàng hóa sẽ tăng chậm hơn nhiều so với toàn bộ nền kinh tế. Đó sẽ không phải là tin tốt cho thị trường chứng khoán nói chung, bởi vì các công ty trên thị trường chứng khoán hướng tới hàng hóa nhiều hơn là nền kinh tế. Ví dụ, theo ước tính của FactSet, các nhà sản xuất và nhà bán lẻ chiếm khoảng một nửa doanh thu của các doanh nghiệp thuộc S&P 500 vào năm ngoái, nhưng hai ngành này chỉ chiếm chưa đến 1/4 tổng doanh số bán hàng của khu vực tư nhân Mỹ.
Hơn nữa, trong kịch bản này, nhu cầu về lao động từ các doanh nghiệp dịch vụ sẽ giữ cho mức tăng trưởng tiền lương chung cao hơn so với trong thời kỳ suy thoái, vì vậy các công ty định hướng hàng hóa sẽ gặp khó khăn hơn trong việc cắt giảm chi phí lao động, dẫn đến tỷ suất lợi nhuận gặp khó khăn hơn.
Nếu không có suy thoái, Fed cũng sẽ không có lý do gì để cắt giảm mạnh lãi suất. Trong trường hợp đó, lãi suất dài hạn có thể sẽ không giảm so với hiện tại và có thể còn tăng cao hơn. Với việc tăng lãi suất mới nhất, Fed đã đưa mục tiêu lãi suất qua đêm lên mức từ 5% đến 5,25%. Ngược lại, lợi suất trái phiếu Kho bạc kỳ hạn 10 năm - phản ánh đánh giá của các nhà đầu tư về mức trung bình của lãi suất qua đêm trong thập kỷ tới - là dưới 3,5%. Theo đó, lãi suất dài hạn cao hơn sẽ có khả năng thu hút nhiều nhà đầu tư bỏ nhiều tiền hơn vào trái phiếu và ít hơn vào cổ phiếu.
Do đó, đa phần mọi người nên kỳ vọng rằng Chủ tịch Fed Jerome Powell đã đúng và Mỹ sẽ tránh được suy thoái. Tuy nhiên, ngay cả khi điều đó xảy ra, cổ phiếu vẫn có thể gặp khó khăn.
