Thị trường chứng khoán nhìn từ đợt thanh tra ngân hàng Mỹ

Tâm lý "sinh viên nhận kết quả thi"

Mục tiêu của đợt thanh tra 19 ngân hàng thuộc loại lớn nhất của Mỹ là xác định trong trường hợp kinh tế diễn biến xấu theo kịch bản tệ hại được đề ra thì các ngân hàng này sẽ cần thêm bao nhiêu vốn để tồn tại. Kết quả đợt thanh tra cho thấy, nếu tình hình diễn biến xấu thì tổng khoản lỗ dự kiến trong năm nay và năm sau của 19 ngân hàng này là khoảng 600 tỷ USD và 10/19 ngân hàng được yêu cầu nâng vốn thêm tổng cộng khoảng 75 tỷ USD. Con số này không nằm ngoài dự kiến và không thuộc trường hợp xấu nhất mà thị trường lo sợ. Do đó, giá cổ phiếu ngân hàng đã tăng mạnh trở lại khi kết quả này được công bố.

Nguyên nhân TTCK Mỹ phản ứng tích cực với kết quả của đợt thanh tra ngân hàng một phần là do tâm lý kiểu "thi đậu". Ai đã từng đi học sẽ hiểu trước khi có kết quả thi cử, kiểm tra thì thường có những lo âu, lo đến tình huống xấu nhất, đặc biệt nếu đợt vừa rồi mình biểu hiện kém (số liệu lợi nhuận của các ngân hàng cuối năm 2008 rất tệ hại, quý I/2009 có cải thiện nhưng không đáng kể). Do đó, khi kết quả công bố không rơi vào tình huống xấu nhất, NĐT đã có phản ứng tích cực (dù không ít người đã dự đoán là các cơ quan quản lý cũng không muốn có nhiều ngân hàng "thi rớt"), bởi áp lực về rủi ro thua lỗ của ngân hàng đã được giải tỏa. Thi xong, biết kết quả không tệ, thì phải vui mừng. NĐT vui mừng khiến thị trường tăng điểm.

Nhóm cổ phiếu ngân hàng tăng giá nhiều nhất sau khi kết quả được công bố không phải là nhóm cổ phiếu của các ngân hàng không phải tăng thêm vốn, mà là nhóm cổ phiếu của ngân hàng phải tăng thêm vốn. Nói cách khác, ngân hàng nhận tin xấu thì được thị trường "thưởng" nhiều hơn! Không hẳn điều này là không hợp lý, mà vấn đề là tâm lý "thoải mái sau thi cử". Phần lớn ngân hàng phải nộp thêm vốn đã được thị trường biết là có nhiều khoản nợ có rủi ro và thuộc loại có nhiều nguy cơ thua lỗ, do đó không ít NĐT đã bán ra một phần cổ phiếu các ngân hàng này trước khi kết quả thanh tra được công bố. Ngoài ra, NĐT cũng đã chuẩn bị tâm lý là các ngân hàng này có thể bị yêu cầu tăng thêm rất nhiều vốn. Học sinh kém thì tất nhiên phải lo là nhận được điểm dưới trung bình. Kết quả công bố cho thấy không rơi vào tình trạng tệ hại nhất thì dù có là điểm dưới trung bình cũng đáng mừng hơn học sinh giỏi được đủ điểm.

Liệu kết quả thanh tra có tác động lâu dài đến TTCK?

Theo người viết thì đợt thanh tra này tác động ngắn hạn đến TTCK dưới dạng giải tỏa sức ép đối với NĐT khi trước đó họ lo ngại gánh nặng thua lỗ của các ngân hàng sẽ đè lên nền kinh tế và TTCK.

Tuy nhiên, các nhân tố cơ bản của nền kinh tế Mỹ chưa cho tín hiệu đáng kể để mua vào quá mạnh ở thời điểm hiện tại. Thị trường nhà chưa phục hồi sẽ ảnh hưởng đến các khoản vay trước đây và

danh mục cho vay của ngân hàng có thể tiếp tục lỗ. Một số nhà kinh tế học lo ngại kịch bản xấu mà đợt thanh tra vừa qua đề ra có thể "chưa phải là xấu lắm". Nghĩa là khi diễn biến kinh tế cho thấy một vài số liệu xấu hơn dự kiến thì NĐT có thể sẽ quay lại nghi ngờ kết quả thanh tra này là không đáng tin cậy và chỉ là một biện pháp trấn an của Chính phủ Mỹ. Sự lạc quan nhờ "thanh tra ngân hàng" có thể vì vậy mà không kéo dài, trừ khi có những tin tức kinh tế vĩ mô lạc quan hỗ trợ. Nói cách khác, sau hưng phấn sẽ là sự bình tĩnh lại và chờ đợi. Vì vậy, nhiều nhà phân tích như Russ Koesterich của Barclays Global Investors cho rằng, thị trường có thể tăng điểm thêm một chút nữa trong ngắn hạn, nhưng sau đó sẽ khó tăng nhiều, vì NĐT sẽ nhận ra là cổ phiếu lúc đó không còn quá rẻ nữa. Sự hưng phấn phải có lúc tạm dừng, nhất là trong điều kiện cơ bản của nền kinh tế chưa hẳn sẽ tốt lên nhanh.

Những điều này có thể đáng chú ý cho NĐT tại Việt Nam. Nếu cho rằng thị trường Việt Nam hiện nay không có nhiều tin cơ bản đáng chú ý và đang theo sát diễn biến của thế giới thì nhận định kiểu của Russ Koesterich như trên là cần quan tâm. Nếu nhiều nhà phân tích nhận định rằng, thị trường Mỹ chỉ có thể tăng thêm trong ngắn hạn và sau đó sẽ rơi vào trạng thái "cổ phiếu không còn rẻ nữa" thì có thể điều tương tự cũng sẽ đến với thị trường Việt Nam, khi cổ phiếu tăng đến một mức nhất định trong một hai tuần tới. Điều này cũng có nghĩa là không nên chỉ nhắm vào nhóm cổ phiếu có vẻ có giá thấp để mua vào và hưởng lợi từ xu hướng tăng giá hiện tại, mà nên bắt đầu lựa chọn kỹ. Nhóm cổ phiếu có chất lượng vẫn nên là ưu tiên hàng đầu trong điều kiện hiện tại, thay vì chỉ lo tìm kiếm cơ hội lướt sóng. Mặt khác, nếu thị trường có điều chỉnh giảm thì đáng mừng hơn đáng lo, vì sẽ có cơ hội mua vào cổ phiếu ở mức giá hợp lý hơn.

Những nhân tố sẽ được chú ý sau đợt thanh tra ngân hàng

Những diễn biến "hậu thanh tra" của ngành ngân hàng Mỹ có thể sẽ tốn thời gian và diễn ra âm thầm, vì vậy nhiều khả năng NĐT chuyển mối quan tâm về các chỉ số kinh tế và quan tâm trở lại vấn đề lạm phát khi mà giá dầu tăng lên và họ nhận ra rằng, thời gian qua đã có một lượng tiền lớn được bơm vào nền kinh tế. Tái diễn lạm phát cao hay tiếp tục giảm phát hoặc lạm phát thấp có thể là chủ đề NĐT quan tâm trong vài tháng tới. Khi đó, kênh đầu tư vàng là một đối thủ cạnh tranh thu hút dòng tiền với kênh đầu tư cổ phiếu. Đó là chưa tính tới chuyện hồi phục của thị trường bất động sản.

Hiểu một cách đơn giản, dòng tiền bắt đầu quay trở lại vào các tài sản có rủi ro và tiến trình phân bổ lại dòng tiền vào các tài sản này mới chỉ bắt đầu, sau khi sự hưng phấn vừa trở lại.

Nguồn: Falkenblog