Những kết quả ấn tượng
Có thể nói, thị trường bảo hiểm có sự phát triển cả về quy mô và chất lượng, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu bảo hiểm đa dạng của các tổ chức, cá nhân; thể hiện được vai trò, vị trí quan trọng trong nền kinh tế - xã hội.
Ước tính, kết thúc năm 2018, tổng tài sản của các doanh nghiệp bảo hiểm đạt 390.717 tỷ đồng, tăng 24% so với năm 2017. Tổng số tiền đầu tư ước đạt 324.644 tỷ đồng, tăng 31% so với năm 2017. Tổng dự phòng nghiệp vụ ước đạt 247.500 tỷ đồng, tăng 31% so với năm 2017. Tổng nguồn vốn chủ sở hữu ước đạt 82.584 tỷ đồng, tăng 26% so với năm 2017. Tổng doanh thu phí bảo hiểm ước đạt 151.001 tỷ đồng.
Đây là năm thứ 5 thị trường bảo hiểm đạt mức tăng trưởng doanh thu trên 20%, hoàn thành các mục tiêu đã đề ra.
Toàn ngành đã chi trả quyền lợi bảo hiểm ước đạt 36.415 tỷ đồng; trong đó, các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ ước đạt 17.765 tỷ đồng, các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ ước đạt 18.650 tỷ đồng. Tổng phí bảo hiểm thu xếp qua môi giới năm 2018 ước đạt 9.654 tỷ đồng, tăng 11,4% so với năm trước.
Điểm nổi bật của thị trường bảo hiểm trong năm 2018 là phát triển an toàn và bền vững. Năng lực tài chính, hiệu quả hoạt động, khả năng quản trị điều hành và quản trị rủi ro của các doanh nghiệp bảo hiểm được nâng cao.
Một điểm nhấn đáng chú ý khác của thị trường bảo hiểm năm 2018 là khung khổ pháp lý trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm tiếp tục được hoàn thiện.
Trong năm, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành một loạt nghị định như: Nghị định số 23/2018/NĐ-CP ngày 23/2/2018 quy định về bảo hiểm cháy nổ bắt buộc; Nghị định số 48/2018/NĐ-CP ngày 21/3/2018 sửa đổi, bổ sung Nghị định số 98/2013/NĐ-CP ngày 28/8/2013 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, kinh doanh xổ số; Nghị định số 58/2018/NĐ-CP ngày 18/4/2018 về bảo hiểm nông nghiệp; trình Chính phủ dự thảo Nghị định về bảo hiểm vi mô đối với các tổ chức chính trị - xã hội.
Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định số 151/2018/NĐ-CP ngày 7/11/2018 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Bộ Tài chính; trong đó, bãi bỏ một số điều kiện đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực bảo hiểm.
Các văn bản mới được ban hành đã tạo cơ sở pháp lý đồng bộ hỗ trợ doanh nghiệp bảo hiểm triển khai áp dụng quy định pháp luật, tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động, hỗ trợ doanh nghiệp bảo hiểm triển khai các sản phẩm mới, nâng cao năng lực nhận bảo hiểm.
Qua đó, tạo cơ sở pháp lý quan trọng góp phần bảo đảm các quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm được thực hiện một cách nghiêm túc, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về kinh doanh bảo hiểm.
Khung khổ pháp lý trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm ngày càng được hoàn thiện, tạo môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng, tạo thuận lợi cho sự phát triển của thị trường, đảm bảo thực hiện các cam kết quốc tế.
Nhìn lại cả giai đoạn 2011 - 2018, đã có 10 nghị định, 4 quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 27 thông tư của Bộ Tài chính đã được các cơ quan có thẩm quyền rà soát, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới, tập trung vào các mục tiêu tháo gỡ vướng mắc, giúp đỡ doanh nghiệp bảo hiểm tăng trưởng hiệu quả, tăng cường quản trị doanh nghiệp, cạnh tranh lành mạnh, đánh giá phân loại doanh nghiệp nhằm đảm bảo an toàn tài chính và bảo vệ quyền lợi của người tham gia bảo hiểm, thu hút các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực bảo hiểm.
Với việc hành lang pháp lý trong lĩnh vực bảo hiểm không ngừng được hoàn thiện, thị trường bảo hiểm sẽ tiếp tục tăng trưởng ổn định, góp phần duy trì và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội.
Ngày 12/11/2018, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Nghị quyết số 72/2018/QH14 phê chuẩn Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), trong đó quyết định sửa đổi, bổ sung Luật Kinh doanh bảo hiểm về nội dung dịch vụ phụ trợ bảo hiểm như dịch vụ tư vấn, quản lý rủi ro, hỗ trợ bồi thường.
Để đảm bảo đúng lộ trình thực hiện các cam kết tại Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), căn cứ nhiệm vụ của Chính phủ, của Bộ Tài chính giao, trong thời gian tới, Cục Quản lý và giám sát bảo hiểm sẽ hoàn thiện dự thảo quy định pháp lý về hoạt động dịch vụ bổ trợ bảo hiểm trong hệ thống quy định pháp luật về kinh doanh bảo hiểm, đặc biệt về tiêu chuẩn hoạt động, nhằm đảm bảo quyền lợi của khách hàng và các bên liên quan, quy định về quản lý, giám sát các hoạt động dịch vụ bổ trợ bảo hiểm.
Từ năm 2015, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư tại nhiều nước trên thế giới và năm nay, Hội nghị được tổ chức tại Hàn Quốc. Các hội nghị này đã thu hút sự tham gia đông đảo của doanh nghiệp, tập đoàn tài chính lớn trên thế giới.
Các vấn đề về chính sách, môi trường kinh doanh và tiềm năng của thị trường bảo hiểm Việt Nam đã được giới thiệu, thảo luận và thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài.
Hội nghị xúc tiến đầu tư đã tạo điểm nhấn để thị trường bảo hiểm phát triển mạnh mẽ, an toàn ngay sau đó, góp phần thực hiện các mục tiêu, chương trình của Đảng và Chính phủ; đồng thời, tạo điều kiện để thực hiện tốt các vai trò của ngành bảo hiểm đối với nền kinh tế - xã hội.
Nếu như trước năm 2015, doanh thu thị trường chỉ tăng trưởng ở mức dưới 18%, thì sau các hội nghị, tăng trưởng của thị trường liên tục đạt mức trên 20% (2015: 25%, 2017: 26%). Nguồn vốn chủ sở hữu (vốn đầu tư vào Việt Nam) tăng gần gấp đôi (1,74 lần) trong giai đoạn 2015 - 2018, từ 45.157 tỷ đồng năm 2015 lên 78.584 tỷ đồng năm 2018.
Vốn đầu tư trở lại nền kinh tế tăng 2 lần, từ 160.258 tỷ đồng năm 2015 lên 324.644 tỷ đồng năm 2018. Riêng đối với lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ, nơi tập trung đa số các nhà đầu tư nước ngoài, chỉ trong 3 năm từ 2016 - 2018, vốn chủ sở hữu tăng bình quân 30%/năm; tổng doanh thu phí bảo hiểm tăng bình quân 30%/năm; tổng số tiền đầu tư trở lại nền kinh tế tăng bình quân 28%/năm.
Những con số trên phần nào thể hiện sự tin tưởng mạnh mẽ của các nhà đầu tư đối với thị trường bảo hiểm và tạo nên lực đẩy cho thị trường phát triển nhanh trong giai đoạn 2015 - 2018.
Bên cạnh những con số tăng trưởng ấn tượng, với vai trò cơ quan quản lý, nhằm duy trì sự bền vững của thị trường, bảo vệ quyền lợi của người tham gia bảo hiểm, Bộ Tài chính yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm phải chú trọng bảo đảm việc trích lập dự phòng đầy đủ nhằm đáp ứng trách nhiệm cam kết đối với tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm (giai đoạn 2015 - 2018, tổng dự phòng nghiệp vụ đã tăng hơn 2 lần), nâng cao công tác quản trị doanh nghiệp và chất lượng dịch vụ khách hàng.
Kỳ vọng tiếp tục tăng trưởng hiệu quả trong năm 2019
Để tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của thị trường bảo hiểm, trong năm 2019, Bộ Tài chính sẽ thực hiện đồng bộ các giải pháp, bao gồm giải pháp chung cho cả thị trường bảo hiểm và các giải pháp riêng đối với bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm phi nhân thọ và dịch vụ bổ trợ bảo hiểm.
Thứ nhất, Bộ sẽ tiếp tục tham mưu cho các cơ quan có thẩm quyền hoàn thiện cơ sở pháp lý cho thị trường bảo hiểm; đồng thời, xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành theo hướng quản lý trên cơ sở rủi ro, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, tăng cường tính chủ động và chịu trách nhiệm của các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm trong hoạt động kinh doanh, vốn, quản trị rủi ro và quản trị nhân lực, quy định về hợp đồng bảo hiểm...
Thứ hai, khuyến khích các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm phát triển và chuyên nghiệp hóa các kênh phân phối bảo hiểm, bảo hiểm công nghệ, kỹ thuật số.
Thứ ba, khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển và đa dạng hóa sản phẩm bảo hiểm; thứ tư, đẩy mạnh tuyên truyền về bảo hiểm.
Thứ năm, thiết lập hệ thống công nghệ thông tin, hạ tầng kỹ thuật; xây dựng cơ sở dữ liệu cho thị trường bảo hiểm.
Đối với lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ, nhóm giải pháp đề ra là nâng cao tính an toàn hệ thống, năng lực cạnh tranh, hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp bảo hiểm; nâng cao tính tuân thủ và tăng cường hợp tác trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm.
Đối với lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ, sẽ khuyến khích doanh nghiệp bảo hiểm phát triển đa dạng các dòng sản phẩm mới, đáp ứng tốt hơn nhu cầu đa dạng của các tổ chức, cá nhân. Đồng thời, Nhà nước có cơ chế, chính sách để phát triển các sản phẩm có ý nghĩa cộng đồng và an sinh xã hội cao như bảo hiểm vi mô, bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm hưu trí...
Đối với dịch vụ bổ trợ bảo hiểm, sẽ hoàn thiện quy định pháp lý về quản lý, giám sát các hoạt động dịch vụ bổ trợ bảo hiểm, về tiêu chuẩn hoạt động, đảm bảo quyền lợi của người tham gia bảo hiểm.
Trong năm 2019, với những nỗ lực trong việc hoàn thiện chính sách, cải cách hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, kỳ vọng thị trường bảo hiểm sẽ tiếp tục tăng trưởng hiệu quả, bền vững, nâng cao vai trò của thị trường bảo hiểm và đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế - xã hội.
