Loạt cựu lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh bị truy tố
Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao vừa chuyển hồ sơ vụ án và cáo trạng tới Tòa án Nhân dân tỉnh Bắc Ninh để đưa ra xét xử 13 bị can trong vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, xảy ra tại Sở Y tế Bắc Ninh, Công ty cổ phần Tiến bộ quốc tế (Công ty AIC) và các đơn vị liên quan.
Trong số này, bị can Chủ tịch Công ty AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn và cựu Phó tổng giám đốc Nguyễn Hồng Sơn bị truy tố tội “Đưa hối lộ”, quy định tại khoản 4, Điều 364, Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, các bị can này đang bỏ trốn, bị truy nã quốc tế, song chưa có kết quả.
Cùng với đó, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh Nguyễn Nhân Chiến; cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Tử Quỳnh; cựu Phó chủ tịch HĐND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Hạnh Chung; cựu Giám đốc Ban Quản lý dự án công trình xây dựng y tế tỉnh Bắc Ninh Trần Văn Tuynh bị cáo buộc tội “Nhận hối lộ”.
Cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Tiến Nhường bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Còn lại 7 bị can khác bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.
Theo hồ sơ vụ án, từ năm 2006 đến năm 2008, UBND tỉnh Bắc Ninh đã phê duyệt Dự án Đầu tư cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới 6 bệnh viện đa khoa tuyến huyện, gồm Gia Bình, Yên Phong, Thuận Thành, Lương Tài, Quế Võ, Tiên Du, với tổng mức đầu tư hơn 497 tỷ đồng.
Các dự án này được giao Ban Quản lý dự án công trình xây dựng y tế - đơn vị sự nghiệp kinh tế trực thuộc Sở Y tế Bắc Ninh - làm chủ đầu tư trực tiếp quản lý Dự án.
Đầu năm 2013, các bệnh viện trên đã cơ bản thực hiện xong hạng mục xây dựng và tiếp tục triển khai việc mua sắm, lắp đặt thiết bị y tế theo dự toán đã được phê duyệt.
Tuy nhiên, do phần lớn vốn dự toán phê duyệt đã được sử dụng để đầu tư xây dựng hạ tầng, nên việc mua sắm, lắp đặt thiết bị y tế bị thiếu vốn đầu tư.
Đầu năm 2014, Thủ tướng Chính phủ có quyết định giao kế hoạch vốn trái phiếu Chính phủ bổ sung giai đoạn 2014-2016 cho các dự án dở dang, trong đó bổ sung cho lĩnh vực y tế tỉnh Bắc Ninh 850 tỷ đồng.
Do đó, sau khi được UBND tỉnh Bắc Ninh phân bổ vốn đầu tư xây dựng cơ bản, 6 bệnh viện trên được giao vốn bổ sung hơn 461 tỷ đồng để triển khai 6 gói thầu mua sắm thiết bị y tế.
Công ty AIC, Sông Hồng được “chia thầu”
Cơ quan tố tụng cũng xác định, các cựu lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh đã nhận hàng chục tỷ đồng tiền hối lộ, quà cảm ơn giá trị lớn từ Công ty AIC và Công ty Sông Hồng. Trong đó, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh Nguyễn Nhân Chiến bị cáo buộc nhận hối lộ 4,1 tỷ đồng từ 2 doanh nghiệp và 10 tỷ đồng từ Nguyễn Thị Thanh Nhàn.
Quá trình điều tra, cơ quan tố tụng xác định, các bị can đã có nhiều vi phạm trong quá trình thực hiện các thủ tục đấu thầu, thẩm định giá, chấm thầu... không khách quan, dẫn tới thiệt hại gần 50 tỷ đồng cho Nhà nước.
Đáng nói, trước đó, các bị can là lãnh đạo tại tỉnh Bắc Ninh đã cấu kết với các doanh nghiệp, bắt tay để “chia thầu” và “thông thầu” để giao trái quy định 6 gói thầu trên cho Công ty AIC và Công ty Sông Hồng.
Theo đó, khoảng năm 2013, ông Đặng Tiên Phong, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, kiêm Tổng giám đốc Tổng công ty cổ phần Sông Hồng (đã chết năm 2021) đặt vấn đề với Trần Văn Tuynh, Giám đốc Ban Quản lý dự án công trình xây dựng y tế về việc có thể tác động để xin được nguồn vốn bổ sung từ trái phiếu Chính phủ cho các địa phương, trong đó có lĩnh vực y tế trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Đổi lại, sau khi được phê duyệt vốn, phải cho Công ty Sông Hồng được trúng thầu, thực hiện các gói thầu thiết bị y tế tại 6 dự án mua sắm trang thiết bị y tế trên.
Ông Phong cũng hứa hẹn, chi phí ngoại giao khoảng 10 tỷ đồng (tương ứng 8% tổng giá trị thực tế thanh toán của các gói thầu), trong đó, chi phí cho lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh 4 tỷ đồng, chi cho Tuynh và các lãnh đạo sở ngành liên quan 6 tỷ đồng.
Theo chỉ đạo của ông Phong, Lã Tuấn Hưng, Phó tổng giám đốc Công ty Sông Hồng đã liên hệ với Tuynh để cùng trao đổi, thống nhất cách thức thực hiện với các lãnh đạo thời điểm này, gồm Nguyễn Hạnh Chung, Giám đốc Sở Y tế Bắc Ninh; Nguyễn Nhân Chiến, Chủ tịch UBND tỉnh; Nguyền Tử Quỳnh, Phó chủ tịch UBND tỉnh.
Cũng trong khoảng thời gian này, Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, kiêm Tổng giám đốc Công ty AIC cũng đặt vấn đề tương tự với Trần Văn Tuynh.
Do trùng các dự án với Công ty Sông Hồng, nên nhóm lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh đã thống nhất phân chia cho mỗi công ty được thực hiện 3 gói thầu, trong đó ưu tiên cho Công ty Sông Hồng thực hiện trước 3 gói thầu tại Bệnh viện Đa khoa các huyện Tiên Du, Quế Võ và Yên Phong.
Khoảng 1 tháng sau, chủ đầu tư tiếp tục tổ chức cho Công ty AIC thực hiện 3 gói thầu còn lại tại Bệnh viện các huyện Lương Tài, Thuận Thành và Gia Bình. Lý do các bị cáo đưa ra là, nếu để Công ty AIC thực hiện trước, thì thiết bị tại các bệnh viện sẽ bị phụ thuộc, chịu sự áp đặt về giá, thông số kỹ thuật, chất lượng hàng hóa của Công ty AIC, có thể ảnh hưởng đến danh mục cần đầu tư mua sắm theo nhu cầu của các bệnh viện đã được Sở Y tế phê duyệt.
Thủ đoạn “thông thầu”
Quá trình đấu thầu 3 gói thầu đã được chỉ định, nhằm hợp thức hồ sơ, Công ty Sông Hồng đã sử dụng các công ty khác nhau để tham gia đấu thầu.
Cùng với đó, công ty này được Nguyễn Đằng An, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp (Ban Quản lý dự án công trình xây dựng y tế) gửi danh mục, cấu hình thiết bị, đơn giá có trong hồ sơ mời thầu để có thông tin liên hệ với các nhà cung cấp, đề nghị được lấy giấy ủy quyền phân phối cho các thiết bị và lập hồ sơ dự thầu theo đúng danh mục đưa ra, để đảm bảo đạt các tiêu chí cho nhóm công ty “quân đỏ” của Sông Hồng trúng thầu.
Ngoài ra, Lã Tuấn Hưng cũng liên hệ, nhờ một số công ty quen biết làm “quân xanh” (không đáp ứng đủ điều kiện) để mua hồ sơ mời thầu, nộp hồ sơ dự thầu, gồm Công ty TNHH Thiết bị y tế Nhật Nam; Công ty cổ phần Vật tư và Thiết bị khoa học kỹ thuật Vạn Xuân; Công ty TNHH Thiết bị y tế Danh; Công ty cổ phần Việt Long.
Kết quả, nhóm công ty của Lã Tuấn Hưng đưa vào (gồm Công ty cổ phần Công nghệ Quốc gia; Công ty cổ phần Công nghệ và Truyền thông Sông Hồng, Liên danh Công ty cổ phần Intop và Công ty cổ phần Tư vấn và Đầu tư Bông Sen Vàng) đã trúng 3 gói thầu mua sắm thiết bị y tế, với tổng trị giá hơn 126 tỷ đồng.
Các gói thầu này được xác định gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 22 tỷ đồng.
Tại Công ty AIC, các nhân viên được giao liên hệ với Nguyễn Đằng An để lấy danh mục, cấu hình kỹ thuật các thiết bị y tế dự kiến mua sắm, tổng mức đầu tư dự án đã được phê duyệt..., rồi liên hệ với các đơn vị cung cấp hàng hóa đầu vào để chuẩn bị hàng hóa, giá bán, tính toán lợi nhuận...
Cùng với đó, nhóm này cũng chỉ đạo lập và ký các báo giá đứng tên các công ty trong hệ sinh thái Công ty AIC, đưa cho phía chủ đầu tư để lập báo cáo và chứng thư thẩm định giá, làm căn cứ phê duyệt dự toán, kế hoạch lựa chọn nhà thầu.
Các bị can tại Công ty AIC đã phối hợp với Nguyễn Đằng An xây dựng hồ sơ mời thầu; chỉ định, sắp xếp các công ty “quân xanh”, “quân đỏ” tham gia dự thầu để hợp thức hồ sơ và đảm bảo trúng thầu.
Từ đó, Công ty AIC trúng 2 gói thầu và Công ty cổ phần Mopha (thuộc hệ sinh thái Công ty AIC) trúng một gói thầu, với tổng giá trị hơn 126 tỷ đồng. Cơ quan tố tụng xác định, các gói thầu này được thực hiện trái quy định, gây thiệt hại cho Nhà nước gần 26 tỷ đồng.
Nhận hối lộ của doanh nghiệp hàng chục tỷ đồng
Liên quan vụ án này, cơ quan tố tụng cũng xác định, các cựu lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh đã nhận hàng chục tỷ đồng tiền hối lộ, quà cảm ơn giá trị lớn từ Công ty AIC và Công ty Sông Hồng.
Trong số này, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh Nguyễn Nhân Chiến bị cáo buộc nhận hối lộ 4,1 tỷ đồng từ 2 doanh nghiệp trên. Ngoài ra, từ năm 2013 đến 2019, ông Chiến còn nhận 10 tỷ đồng trong các dịp lễ, tết... từ Nguyễn Thị Thanh Nhàn.
Cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Tử Quỳnh nhận của mỗi doanh nghiệp 1 tỷ đồng và 8,1 tỷ đồng của Nguyễn Thị Thanh Nhàn, để sử dụng vào các mục đích cá nhân.
Bị can Trần Văn Tuynh nhận tổng cộng 6 tỷ đồng từ đại diện 2 doanh nghiệp, sau đó chia cho một số lãnh đạo, còn lại hưởng lợi 3,2 tỷ đồng.
Ngoài ra, bị can Nguyễn Hạnh Chung và Nguyễn Tiến Nhường cũng bị cáo buộc nhận hàng trăm triệu đồng tiền “cảm ơn” từ doanh nghiệp sau khi thực hiện các gói thầu và được thanh toán.
