Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Thông báo Kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong việc thực hiện một số dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BT, BOT trong lĩnh vực giao thông, môi trường thuộc địa bàn TP. Hà Nội.
Theo đó, việc kiểm tra tập trung vào 7 dự án về giao thông, môi trường trên địa bàn Hà Nội theo hình thức hợp đồng BT.
Cơ quan thanh tra nhận xét, việc triển khai các dự án theo hình thức BT đã huy động được nguồn lực không nhỏ ngoài xã hội, bổ sung sự thiếu hụt của ngân sách nhà nước đầu tư cho phát triển hạ tầng, đạt được một số kết quả tích cực.
Tuy nhiên, tại 7 dự án được kiểm tra, phát hiện nhiều khuyết điểm, vi phạm.
Cụ thể, UBND TP. Hà Nội chưa thực hiện đúng việc lập, phê duyệt, công bố danh mục dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BT, BOT trong lĩnh vực giao thông, môi trường.
Do đó, các thông tin cần thiết về chủ trương đầu tư, các dự án, lĩnh vực cần kêu gọi đầu tư không được công bố rộng rãi, làm hạn chế số lượng các nhà đầu tư tiềm năng có thể tham gia vào các dự án, giảm tính minh bạch, cạnh tranh công bằng.
Đến thời điểm thanh tra, trong 15 dự án BT chỉ có 1 dự án được lựa chọn nhà thầu thông qua hình thức đấu thầu có sơ tuyển. 14 dự án còn lại, việc lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức chỉ định thầu.
Hầu hết các dự án đều bị chậm tiến độ do nhà đầu tư hạn chế năng lực về huy động vốn.
Kiến nghị Cienco 5 nộp lại 1.428 tỷ đồng
Cũng theo Kết luận Thanh tra, một số nội dung đầu tư, tổng mức đầu tư, dự toán của một số dự án BT chưa chính xác, chưa đúng chế độ quy định làm tăng tổng vốn đầu tư dự án, ảnh hưởng đến việc tính toán, sắp xếp các phương án giao đất đối ứng để xác định tiền sử dụng đất.
Ngoài ra, một số dự án lập, thẩm định, phê duyệt tổng vốn đầu tư không chính xác do áp dụng định mức, đơn giá, tính toán khối lượng không đúng làm tăng giá trị hàng chục tỷ đồng.
Dự án Thanh Hà Cienco 5 - dự án đối ứng cho Dự án BT đường trục phía Nam tỉnh Hà Tây hiện đã thuộc về Tập đoàn Mường Thanh
Trong đó, dự án đường trục phía Nam tỉnh Hà Tây cũ đã được các cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt và tính chi phí lãi vay 920 tỷ đồng trong tổng vốn đầu tư dự án BT là không có cơ sở dẫn đến xác định giá trị tổng vốn đầu tư bị tăng lên.
Theo Thanh tra Chính phủ, UBND TP. Hà Nội và Sở Tài chính, Sở Giao thông - Vận tải, nhà đầu tư không thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các quy định của hợp đồng BT đã ký kết. Nhà đầu tư chiếm dụng ngân sách trong thời gian dài với số tiền chênh lệch đáng lẽ phải nộp ngay vào ngân sách là 510 tỷ đồng (tại thời điểm tháng 4/2008).
Đáng chú ý, Thanh tra Chính phủ còn nêu vấn đề nhà đầu tư không chấp hành cung cấp tài liệu, có biểu hiện chống đối, cản trở hoạt động thanh tra, ảnh hưởng đến kế hoạch, nội dung, tiến độ và thời gian thanh tra. Cơ quan này cho rằng, nhà đầu tư đã vi phạm một số quy định của Luật Thanh tra.
Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị một số nội dung về cơ chế chính sách, xử lý các khuyết điểm, vi phạm và xử lý kinh tế.
Trong đó, có việc kiến nghị UBND TP. Hà Nội yêu cầu CIENCO 5 - nhà đầu tư của Dự án đường trục phía Nam nộp ngay vào ngân sách 1.428 tỷ đồng là giá trị chênh lệch toàn bộ Hợp đồng BT đối trừ vào tiền sử dụng đất của các dự án khác.
Thanh tra còn yêu cầu xác định tiền lãi chậm nộp do chiếm dụng vốn tại các thời điểm để nộp ngân sách theo quy định.
Dự án này và các dự án khu đô thị khác đã bị chậm tiến độ, cơ bản chưa được triển khai nhiều. Thanh tra Chính phủ đề nghị Hà Nội chỉ đạo các Sở, ngành có liên quan tham mưu việc chọn nhà đầu tư, tiến hành xem xét, đánh giá năng lực nhà đầu tư để quyết định triển khai, thực hiện, hoàn thành dự án BT.
Dự án đường trục phía Nam tỉnh Hà Tây cũ do Cienco5 làm chủ đầu tư và được thực hiện theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao) có tổng chiều dài 41,5 km; mặt cắt đường 40 m, 4 làn xe, điểm đầu từ ngã ba Kiến Hưng (Hà Đông) tới Pháp Vân - Cầu Giẽ (huyện Thường Tín).
Để hoàn vốn cho nhà đầu tư Cienco 5, UBND tỉnh Hà Tây cũ đã giao các khu đất cho nhà đầu tư và doanh nghiệp dự án để đầu tư các Khu đô thị mới Thanh Hà và Khu đô thị Mỹ Hưng.
Hiện Khu đô thị Thanh Hà đã sang tên, do Tập đoàn Mường Thanh làm chủ đầu tư.