Longi Green Energy Technology Co. và 5 công ty năng lượng mặt trời hàng đầu khác đã lỗ tổng cộng 2 tỷ USD trong nửa đầu năm nay sau khi cơn sốt xây dựng nhà máy trong vài năm qua tạo ra công suất dư thừa khiến giá giảm xuống mức thấp kỷ lục. Một số công ty nhỏ hơn đã buộc phải tái cấu trúc, trong khi căng thẳng thương mại gia tăng với Mỹ và Châu Âu có thể khiến xuất khẩu gặp rủi ro.
Goldman Sachs cho biết, có một làn sóng đóng cửa nhà máy sắp xảy ra, điều này sẽ giúp cân bằng lại thị trường, trong khi Morgan Stanley cho rằng giá thiết bị đã chạm đáy.
Tình trạng khó khăn của ngành công nghiệp năng lượng mặt trời Trung Quốc có thể bắt nguồn từ ba năm trước, khi nhu cầu về tấm pin tăng đột biến đã đẩy giá lên cao và mở ra các kế hoạch mở rộng đầy tham vọng dẫn đến tình trạng cung vượt cầu.
Ngành công nghiệp năng lượng mặt trời Trung Quốc đã kết thúc năm 2023 với công suất lên tới 1.154 gigawatt môđun năng lượng mặt trời - gấp đôi công suất so với hai năm trước đó. Theo BloombergNEF, nhu cầu dự kiến trong năm nay chỉ là 593 gigawatt.
Sức khỏe của ngành năng lượng mặt trời Trung Quốc - chiếm khoảng 80% sản lượng toàn cầu - đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Những khó khăn của ngành này cho thấy việc cân bằng sản lượng và nhu cầu trong nhiều lĩnh vực phát triển nhanh gắn liền với quá trình chuyển đổi năng lượng là rất khó khăn.
Sự cạnh tranh ngày càng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc cũng khiến các nhà sản xuất Trung Quốc trở nên khó khăn hơn. Mỹ đang có kế hoạch tăng gấp đôi thuế nhập khẩu đối với thiết bị năng lượng mặt trời của nước này lên 50% và cũng đang để mắt tới các công ty Trung Quốc đã thành lập nhà máy ở Đông Nam Á.
Quan hệ thương mại giữa Trung Quốc và Liên minh châu Âu - thị trường lớn cho thiết bị năng lượng mặt trời của Trung Quốc - cũng đang xấu đi. Một cuộc đấu tranh ngày càng gia tăng về trợ cấp đã thúc đẩy một cuộc tranh chấp ăn miếng trả miếng bắt đầu từ xe điện và kể từ đó đã lan sang thịt lợn, sữa và rượu mạnh.
“Các nhà sản xuất Trung Quốc đang phản ứng với lợi nhuận thấp và sự không chắc chắn xung quanh những hạn chế trong việc tiếp cận thị trường Mỹ và EU… Ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Trung Quốc đang hướng đến giai đoạn cuối cùng của một chu kỳ suy thoái, với đáy theo chu kỳ có thể xảy ra vào năm 2025”, các nhà phân tích của Goldman Sachs cho biết.
“Đối mặt với sự mở rộng nhanh chóng của năng lực sản xuất trong hai năm qua và môi trường thương mại toàn cầu phức tạp, ngành công nghiệp đã bước vào giai đoạn điều chỉnh sâu sắc”, Longi cho biết.
Một số giám đốc điều hành tại các công ty hàng đầu Trung Quốc đã nhờ đến sự can thiệp của chính quyền trung ương để giúp ngành công nghiệp này phục hồi. Các lựa chọn được đưa ra bao gồm quy định về việc xây dựng nhà máy mới nào, kiểm soát các cơ sở kém hiệu quả, hạn chế cắt giảm giá và thúc đẩy hợp nhất.
Một số động thái diễn ra. Đầu tháng này, Tongwei đã mua lại Jiangsu Runergy New Energy Technology Co. trong động thái hợp nhất lớn đầu tiên của ngành trong chu kỳ suy thoái này và các kế hoạch mở rộng tại một số công ty khác đã bị trì hoãn hoặc hủy bỏ.
Tuy nhiên, có khả năng phải mất thêm 6 đến 12 tháng nữa giá tấm pin năng lượng mặt trời mới tăng trở lại mức hòa vốn đối với các công ty năng lượng mặt trời.
"Ngành công nghiệp này sẽ cần phải tiếp tục cắt giảm chi phí sản xuất hoặc tăng cường hợp nhất năng lực để đưa giá chuỗi cung ứng trở lại mức bền vững", các nhà phân tích của Goldman Sachs cho biết.
