Giữ mặt bằng lãi vay ở mức thấp
Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết, đến thời điểm 7/9/2024, dư nợ toàn nền kinh tế tăng trưởng 7,75% so với đầu năm.
Trước đó, số liệu của NHNN cho thấy, trong 3 tháng đầu năm 2024, tín dụng tăng trưởng âm, có thời điểm âm tới 2%. Từ tháng 4 trở đi, tăng trưởng tín dụng bắt đầu dương và từ tháng 6 tích cực hơn.
Theo ông Tú, năm nay, với tốc độ tăng trưởng tín dụng cũng như xu hướng chung của nền kinh tế, đặc biệt là so với năm trước (thời điểm này mới đạt 5,33%), NHNN tin rằng, có khả năng tăng trưởng tín dụng cả năm đạt mục tiêu 15%. Mục tiêu tăng trưởng 15% là con số định hướng trong điều hành, không phải con số áp đặt, quan trọng nhất là làm sao tập trung tăng trưởng tín dụng, tức là mở rộng đầu tư để góp phần tăng trưởng nền kinh tế. NHNN đã có các biện pháp để từng bước hạ lãi suất và theo số liệu hiện nay, lãi suất đã giảm khá tích cực.
“Lãi suất cho vay những khoản mới trung bình hiện nay là 6,23%/năm, giảm 0,86%/năm so với cuối năm 2023. Lãi suất huy động bình quân là 3,84%/năm, tăng 0,23%/năm, ở mức nhỏ với một số ngân hàng thương mại nhỏ. Lãi suất huy động tăng nhưng lãi suất cho vay giảm đồng nghĩa các ngân hàng thương mại đã chia sẻ với doanh nghiệp rất nhiều. Mặc dù tiền gửi phải tăng lên để trả lãi suất cao hơn cho người gửi nhưng tiền cho vay lại giảm thì chênh lệch đầu vào đầu ra sẽ thu hẹp”, ông Tú nói và cho hay, khả năng cho vay của các ngân hàng thương mại hiện nay, kể cả room tín dụng cũng như nguồn lực, nguồn vốn thanh khoản, đều đủ cho nhu cầu vốn tín dụng. Quan trọng lúc này là khả năng hấp thụ vốn vay. Nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp và khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp cần phải đẩy mạnh. Còn nhiều chính sách, giải pháp vĩ mô khác đồng hành để tạo điều kiện cho doanh nghiệp hấp thụ vốn tín dụng. Một phần nữa là ứng dụng công nghệ trong hoạt động tín dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho cả người vay và người cho vay.
Ông Phạm Duy Hiếu, Quyền Tổng giám đốc ABBank cho hay, hiện lãi suất cho vay vẫn đang ở mức khá thấp, ý chí của nhà điều hành cũng yêu cầu các ngân hàng tiết giảm chi phí để giảm thêm 1 - 2%/năm lãi suất cho vay. Vì thế, theo ông Hiếu, khả năng từ nay đến cuối năm, mặt bằng lãi suất cho vay duy trì ở mức phù hợp, nhằm hỗ trợ khách hàng vượt qua giai đoạn khó khăn, khơi thông dòng chảy vốn. Quả thực, trước bối cảnh hiện nay, khi chi phí đầu vào bắt đầu tăng theo lãi suất huy động, ngân hàng cũng sẽ cân nhắc, song tín dụng còn chậm nên lãi vay khó có thể sớm tăng mà giữ ít nhất từ nay đến cuối năm, nhằm kích cầu vốn của khách hàng. Lãi vay duy trì thấp dần kích thích nhu cầu vốn của khách hàng cuối năm.
Ông Suan Teck Kin, Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, UOB cũng nhận định rằng, tăng trưởng tín dụng của Việt Nam nửa đầu năm nay chậm, nhất là trong 5 tháng đầu năm, nhưng dần cải thiện rõ nét ở các tháng sau đó và kỳ vọng về những mức tăng tiếp theo, niềm tin có thể quay trở lại. Vì thế, theo ông Kin, điều này dẫn đến việc khách hàng sẵn sàng đi vay nhiều hơn trong nửa cuối năm, dù mức độ sẽ phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh mạnh mẽ như thế nào.
Nỗ lực “bơm” thêm hơn 1 triệu tỷ đồng ra nền kinh tế
PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Trường Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, với đà tăng trưởng tín dụng hiện nay, khả năng trong những tháng cuối năm, dư nợ của ngành ngân hàng sẽ cải thiện dần. Bởi thông thường, nhu cầu vốn của khách hàng trong nửa cuối năm sẽ tăng cao hơn nửa đầu năm do đây là mùa kinh doanh cao điểm của các doanh nghiệp và tiêu dùng tăng kéo theo nhu cầu về vốn tín dụng tăng.
Tuy nhiên, theo ông Huân, do sức cầu vốn chưa tăng mạnh nên ngành ngân hàng đang nỗ lực kích cầu tín dụng thông qua giảm lãi suất cho vay, nhưng để đạt được mức tăng 15%, đòi hỏi ngành ngân hàng phải nỗ lực rất lớn.
Theo tính toán của ông Huân, với kế hoạch tăng trưởng tín dụng 15% đưa ra năm nay thì hệ thống ngân hàng sẽ phải bơm ra nền kinh tế hơn 2 triệu tỷ đồng. Thế nhưng, trong 8 tháng qua, lượng vốn đưa ra thị trường chưa đến 900.000 tỷ đồng, bình quân mỗi tháng 112.500 tỷ đồng. Như vậy, lượng vốn còn lại hệ thống phải đẩy ra trong 5 tháng cuối năm lên tới 1,135 triệu tỷ đồng, bình quân mỗi tháng khoảng 227.000 tỷ đồng. Mức tăng trưởng này gấp đôi so với những tháng đầu năm nên đây là một thách thức không hề nhỏ đối với ngành ngân hàng.
Ông Suan Teck Kin, Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, UOB cho rằng, Chính phủ Việt Nam đã và đang thực hiện nhiều biện pháp nhằm khuyến khích vay để đầu tư và mở rộng, mặc dù NHNN và các ngân hàng cần đảm bảo chất lượng tín dụng không bị ảnh hưởng. Theo ông, Chính phủ nên tăng cường triển khai các công cụ tài chính để giúp nâng cao niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng, thông qua việc tiếp tục đầu tư vào cơ sở hạ tầng và các khoản đầu tư dài hạn khác như giáo dục, chăm sóc sức khỏe… để nâng cao khả năng cạnh tranh và năng suất lao động; tăng cường các biện pháp phi lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp như giảm thuế, phí, kích cầu, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, cải cách hành chính, pháp luật. Chuyên gia UOB nhận định, các biện pháp tập trung nâng cao năng suất lao động sẽ mang tính cốt lõi, bền vững để hỗ trợ nền kinh tế.
Nhìn nhận mục tiêu tăng trưởng tín dụng 15% là thách thức khá lớn do tỷ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam đang ở mức quá cao, song Công ty Chứng khoán VPBankS cho rằng, tăng trưởng tín dụng toàn ngành có thể đạt 14,83% trong năm nay nhờ việc Fed hạ lãi suất sẽ hỗ trợ cho chính sách tiền tệ “đi ngược” thế giới của Việt Nam được duy trì, từ đó kích thích cầu tín dụng tích cực trong mùa kinh doanh cuối năm.
Nhìn nhận về dòng chảy tín dụng, một chuyên gia trong lĩnh vực tài chính cho rằng, động lực tăng trưởng tín dụng năm nay đến từ hoạt động sản xuất, xuất khẩu tích cực, thúc đẩy giải ngân đầu tư công, đặc biệt là các dự án trọng điểm, có tính lan tỏa cao như dự án đầu tư cơ sở hạ tầng và thị trường bất động sản hồi phục dần từ quý II/2024 kéo theo tăng trưởng tín dụng các phân khúc cho vay doanh nghiệp bất động sản, xây dựng, cho vay mua nhà…
Ông Phạm Duy Hiếu, Quyền Tổng giám đốc ABBank cũng kỳ vọng rằng, sự hồi phục của nền kinh tế trong nửa cuối năm rõ nét hơn so với nửa đầu năm, đồng thời sức hấp thụ vốn tốt hơn.
“Số liệu vĩ mô và thực tế qua quá trình làm việc với khách hàng, chúng tôi nhận thấy hoạt động sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp có dấu hiệu hồi phục. Điều này cũng được chứng minh qua tăng trưởng tín dụng tăng trở lại trong quý II/2024 sau khi tăng trưởng âm trong 2 tháng đầu năm nay”, ông Hiếu nói.
