Năm ngoái, Trung Quốc đã mở rộng công suất năng lượng mặt trời thêm 55%. Dữ liệu chính thức và tính toán của Reuters cho thấy động lực này tiếp tục kéo dài trong hai tháng đầu năm 2024, nhưng sang tháng 3, số lượng công trình năng lượng mặt trời mới đã giảm 32% so với cùng kỳ năm ngoái xuống mức thấp nhất trong 16 tháng.
Việc mở rộng năng lượng mặt trời của Trung Quốc đang chậm lại do các biện pháp hạn chế chặt chẽ hơn trong việc cung cấp năng lượng dư thừa từ năng lượng mặt trời trên mái nhà vào lưới điện và những thay đổi về giá điện đang làm ảnh hưởng đến tính kinh tế của các dự án năng lượng mặt trời mới.
Các dự báo cho thấy việc xây dựng năng lượng mặt trời của Trung Quốc trong năm nay sẽ vượt xa tốc độ tăng trưởng về công suất sản xuất tế bào quang điện (PV), làm tăng triển vọng nước này sẽ xuất khẩu nhiều tấm pin mặt trời hơn bất chấp phản ứng về thương mại ở châu Âu và Mỹ.
Yếu tố chính làm chậm việc mở rộng hệ thống năng lượng mặt trời phân tán - các công trình lắp đặt được xây dựng gần điểm sử dụng, chủ yếu trên mái nhà - là không có đủ khả năng lưu trữ hoặc truyền tải để hấp thụ lượng điện dư thừa được tạo ra khi mặt trời chiếu sáng.
Chính điều đó đang khiến các cơ quan quản lý loại bỏ một số hỗ trợ về giá dẫn đến sự tăng trưởng nhanh chóng của năng lượng mặt trời phân tán.
Cosimo Ries, nhà phân tích của nhóm nghiên cứu chính sách Trivium China cho biết: “Trong vài năm tới, đây sẽ là một vấn đề lớn mà tất cả các tỉnh sẽ phải đối mặt khi lưới điện quá bão hòa, cơ sở hạ tầng quá tải”.
Vấn đề này đã ảnh hưởng đến một số khu vực sử dụng nhiều năng lượng mặt trời phân tán, chiếm 42% tổng số hệ thống năng lượng mặt trời quốc gia vào năm ngoái.
Việc triển khai năng lượng mặt trời nhanh chóng của Trung Quốc đã đưa nước này đi đúng hướng để đạt được các mục tiêu năng lượng tái tạo trước thời hạn nhiều năm, với công suất năng lượng mặt trời được lắp đặt là 655 gigawatt (GW) tính đến tháng 3, cao nhất thế giới cho đến nay, vượt xa nước đứng thứ hai là Mỹ với 179 GW vào cuối năm 2023.
Nhưng dự báo về việc triển khai năng lượng mặt trời trong năm nay rất khác nhau. S&P Global Commodity Insights dự đoán lượng lắp đặt mới sẽ tăng 4% vào năm 2024 từ mức 217 GW năm ngoái, trong khi các nhà phân tích của Rystad dự báo mức tăng 6%.
Ngược lại, Hội đồng Điện lực Trung Quốc dự kiến số lượng lắp đặt mới sẽ giảm 20% trong năm nay, trong khi hiệp hội ngành công nghiệp quang điện Trung Quốc hồi tháng 2 dự báo con số này có thể giảm 12%.
Holly Hu, nhà phân tích chính về công nghệ năng lượng sạch của S&P Global Commodity Insight cho biết, đầu tư vào lưới điện chậm chạp và sự không chắc chắn do các cuộc cải cách thị trường điện đang diễn ra là những thách thức.
Trong năm nay, các nhà phân tích kỳ vọng Trung Quốc sẽ bổ sung thêm 500-600 GW công suất sản xuất tế bào quang điện, tương ứng với mức tăng 60-70%, cao hơn nhiều so với mức tăng trưởng của các dự án năng lượng mặt trời.
Điều đó sẽ buộc các nhà sản xuất phải xuất khẩu nhiều hơn nữa sang các thị trường như châu Âu và Mỹ. Trong khi đó, Mỹ mới đây đã tăng gấp đôi thuế nhập khẩu từ Trung Quốc đối với pin dùng để sản xuất tấm pin mặt trời từ 25% lên 50%.
