Là quốc gia tiêu thụ đồng hàng đầu thế giới, Trung Quốc đang trên đà sản xuất khoảng một nửa sản lượng đồng của thế giới trong năm nay sau cơn sốt xây dựng nhà máy để đảm bảo nguồn cung cấp quan trọng cho quá trình chuyển đổi năng lượng. Sự bùng nổ về công suất vẫn tiếp tục diễn ra mặc dù có sự cạnh tranh khốc liệt đối với nguyên liệu thô khan hiếm đang làm giảm biên lợi nhuận.
Grant Sporre, Giám đốc nghiên cứu kim loại và khai thác tại Bloomberg Intelligence cho biết, sự dư thừa của Trung Quốc đe dọa tương lai của ngành tinh chế đồng ngoài biên giới của nước này. Các hoạt động từ Chile đến châu Âu và Ấn Độ có thể gặp rủi ro.
Nếu sự mở rộng chóng mặt này tiếp tục và dẫn tới sản lượng ở những nơi khác trên thế giới buộc phải cắt giảm, thì sản lượng đồng sẽ tập trung nhiều hơn ở Trung Quốc, ngay cả khi các chính phủ phương Tây lo lắng về sự kiểm soát của nước này đối với các khoáng sản chiến lược.
Theo ước tính của ngành, phí xử lý và tinh chế phải trả cho các nhà máy luyện kim để chuyển quặng thành kim loại có thể giảm xuống còn 40 USD/tấn hoặc thấp hơn trong năm tới, từ mức 80 USD/tấn vào năm 2024. Một thỏa thuận như vậy có thể dẫn đến tổn thất trên diện rộng. Theo công ty tư vấn kim loại CRU Group, mức thấp trước đó là 43 USD/tấn vào năm 2004 .
Nhu cầu từ năng lượng tái tạo, xe điện và cơ sở hạ tầng lưới điện dự kiến sẽ tăng vọt trong những thập kỷ tới. Điều đó thúc đẩy đầu tư nhiều hơn vào chuỗi cung ứng đồng, nhưng các nhà máy luyện kim nhanh hơn và rẻ hơn nhiều so với việc xây dựng các mỏ mới.
 |
Sản lượng đồng của Trung Quốc tăng mạnh theo thời gian |
Tình trạng thiếu hụt quặng đã trở nên trầm trọng hơn do việc xây dựng các nhà máy mới ở Ấn Độ, quốc gia đang tìm cách giảm sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu, và tại Indonesia, chính phủ có kế hoạch dừng xuất khẩu quặng hiện đang cung cấp cho các nhà máy luyện kim trên khắp châu Á.
Điều đó đã làm tăng nhu cầu áp dụng biện pháp hạn chế ở Trung Quốc. Phí xử lý tại chỗ đã giảm mạnh chưa từng thấy xuống dưới 0 vào đầu năm. Tuy nhiên, nỗ lực cắt giảm sản lượng của ngành công nghiệp này không có nhiều tác động. Sản lượng đồng tinh chế của Trung Quốc đã tăng hơn 5% từ đầu năm tới nay. Tháng trước, Hiệp hội kim loại chính của nước này đã kêu gọi chính phủ can thiệp mạnh mẽ hơn để ngăn chặn "sự mở rộng mù quáng".
Đây là điệp khúc quen thuộc trong các ngành công nghiệp của Trung Quốc, từ thép đến năng lượng mặt trời và xe điện, đều đang phải đối mặt với tác động của tình trạng dư thừa công suất trong khi đồng thời cố gắng bảo vệ việc làm và mục tiêu tăng trưởng kinh tế.
Không giống như thép và nhôm đang phải đối mặt với chủ nghĩa bảo hộ gia tăng trên toàn thế giới, Trung Quốc vẫn là nước nhập khẩu ròng đồng và vẫn chưa xuất khẩu khối lượng lớn ra nước ngoài. Tuy nhiên, điều đó có thể thay đổi nếu nước này tiếp tục mở rộng công suất.
Các giám đốc điều hành cấp cao từ các nhà máy luyện kim lớn của Trung Quốc đã họp trong những ngày gần đây để giải quyết tình hình thị trường bất lợi. Những cuộc họp có sự tham dự của đại diện chính phủ, bao gồm các cuộc thảo luận về việc bám sát chặt chẽ hơn vào các kế hoạch cắt giảm sản lượng.
Trong khi đó, các nhà phân tích tin rằng các nhà sản xuất Trung Quốc có thể vượt qua các điều kiện tốt hơn những nhà sản xuất khác vì lợi thế về chi phí.
Theo ông Sporre từ Bloomberg, hầu hết các nhà máy cũ hơn, kém hiệu quả hơn đã bị loại bỏ. Đồng thời, các nhà máy luyện kim tư nhân lớn đã bị loại khỏi ngành trong những năm gần đây, khiến lĩnh vực do các công ty nhà nước thống trị trở nên kiên cường hơn trước áp lực tài chính.
Zhao Yongcheng, nhà phân tích tại Benchmark Mineral Intelligence Ltd. cho biết: "Không ai muốn cắt giảm sản lượng trước, nhưng tình trạng khan hiếm quặng sẽ kéo dài nhiều năm và giống như chạy marathon… Ai có thể tồn tại đến cùng thực sự sẽ là một phép thử cho mọi thứ, từ sự dồi dào về vốn đến hoạt động".
