Trong khi sản lượng dầu thô mới dồi dào này sẽ là một lợi ích cho một ngành công nghiệp đang gặp khó khăn trong việc phát triển gần đây, nó có nguy cơ làm tăng thêm tình trạng dư cung toàn cầu và khiến tình trạng thiếu đường ống - từng khiến các nhà khai thác dầu của Canada đau đầu trong nhiều năm - quay trở lại, và có thể một lần nữa làm suy giảm nghiêm trọng giá xuất khẩu dầu thô của nước này.
Với việc mở rộng đường ống dẫn dầu thô Trans Mountain chuẩn bị bắt đầu hoạt động trong những tháng tới, S&P Global ước tính nguồn cung dầu xuất khẩu ở phía Tây Canada sẽ tăng khoảng 500.000 thùng/ngày vào cuối năm tới. Khối lượng bổ sung - bao gồm sản lượng dầu tăng của Canada và một số khí ngưng tụ nhập khẩu - sẽ chiếm gần như toàn bộ công suất mới 590.000 thùng/ngày của Trans Mountain.
Phần lớn sản lượng mới đó đã được đưa ra khỏi các mỏ và giếng dầu cát của bang Alberta ở miền Tây Canada khi các dự án có thời gian thực hiện dài được đưa vào hoạt động, nhưng một số đường ống của Trans Mountain đã bị trì hoãn do những thách thức khoan dọc theo tuyến đường.
Kevin Birn, nhà phân tích chính của S&P Global Commodity Insights về thị trường dầu Canada cho biết, Trans Mountain “đã trở thành một hệ thống giao hàng kịp thời… Nếu như đúng kế hoạch thì lẽ ra, Canada sẽ có một số công suất dư thừa”.
Việc mở rộng Trans Mountain đã thực hiện được trong một thập kỷ. Dự án kết hợp với một tuyến đường dài 715 dặm (1.150 km) hiện có chạy từ Edmonton đến thành phố Vancouver ở Bờ biển Thái Bình Dương nhưng đã gần như bị hủy bỏ vì sự phản đối của các nhà bảo vệ môi trường ở British Columbia và người dân bản địa.
Chính quyền Thủ tướng Justin Trudeau đã cứu dự án này và cung cấp cho các nhà sản xuất trong nước phương thức bán dầu thô của họ sang các thị trường ở châu Á. Mặc dù việc xây dựng đã được tiến hành dưới sự quản lý của chính phủ nhưng đã muộn nhiều năm và vượt quá ngân sách hàng tỷ USD.
Tuy nhiên, nhiều thông tin cho rằng dự án sẽ hoạt động bắt đầu vào quý II. Trong khi đó, khối lượng dầu thô được vận chuyển ra khỏi Alberta bằng toa tàu trong tháng 11 đã tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 6/2022.
Mặt khác, việc thiếu đường ống dẫn dầu đã khiến giá chiết khấu của dầu thô Canada chênh lệch nhiều so với giá dầu tiêu chuẩn WTI của Mỹ ở mức khoảng 20 USD/thùng trong hầu hết năm nay, cao hơn mức trung bình khoảng 15,5 USD/thùng trong 5 năm qua.
 |
Mức chiết khấu của dầu thô Canada so với dầu thô WTI của Mỹ |
Đối với thị trường toàn cầu, sản lượng bổ sung của Canada sẽ bổ sung vào làn sóng sản xuất mới từ Mỹ, Guyana và Brazil, điều này đang làm phức tạp thêm nỗ lực của OPEC nhằm cân bằng thị trường bằng việc cắt giảm nguồn cung của chính họ. Sự tăng trưởng mạnh bất ngờ của các quốc gia ngoài OPEC là nguyên nhân chính khiến giá dầu giảm 11% trong năm ngoái và kỳ vọng rằng điều này sẽ tiếp tục giúp giữ giá dầu thô ở mức hẹp trong năm nay bất chấp căng thẳng gia tăng ở Trung Đông.
Hoạt động sản xuất mới của Canada cũng đặt các nhà sản xuất dầu ở nước này vào tình thế bấp bênh. Nếu một đường ống bị hỏng, dầu thô có thể đột ngột quay trở lại, buộc họ phải cắt giảm sản lượng hoặc vận chuyển dầu bằng đường sắt với chi phí cao hơn.
Đó là những gì đã xảy ra vào năm 2018, khi mùa bảo trì nhà máy lọc dầu dày đặc của Mỹ và sự cố ngừng hoạt động đường ống rải rác khiến mức chiết khấu của dầu thô Canada tăng vọt lên tới 50 USD/thùng. Cuộc khủng hoảng chỉ lắng xuống sau khi chính quyền Alberta ra lệnh cho các nhà sản xuất cắt giảm sản lượng 325.000 thùng/ngày để khôi phục lại sự cân bằng.
Các công ty khoan dầu ở Alberta đang có kế hoạch tiếp tục tăng sản lượng trong hai năm tới. Imperial Oil có kế hoạch bổ sung thêm sản lượng vào năm 2025, trong khi Cenovus Energy đang tìm cách tăng cường sản xuất từ mỏ cát dầu Christina Lake bắt đầu vào năm tới và tại FosterCreek vào năm sau.
Tuy nhiên, việc quay trở lại thời kỳ thiếu hụt đường ống lớn có thể được ngăn chặn nếu tăng trưởng sản xuất thực sự chậm lại như S&P dự đoán.
“Nếu chúng tôi sai… miền Tây Canada có thể không có đủ đường ống dẫn dầu”, nhà phân tích Kevin Birn cho biết.
