Nguy cơ mất trắng với đa cấp
Vài năm trở lại đây, những vụ án kinh doanh đa cấp trái phép luôn thu hút sự chú ý của dư luận vì mức độ, hành vi ngày càng tinh vi và quy mô ngày càng phình to. Trong đó, vụ án Công ty Liên Kết Việt có hơn 68.000 người nộp hơn 2.091 tỷ đồng chỉ để nhận về chiếc máy khử khuẩn ozon và bản chất thu nhập là những khoản hoa hồng, chia thưởng.
Anh Nguyễn Văn Trí (44 tuổi, ở Hà Nội, tên nhân vật đã được thay đổi - PV) nhận ủy quyền của chị gái trong TP.HCM tham dự phiên tòa xét xử vụ án đa cấp Liên Kết Việt (diễn ra vào giữa tháng 12/2020) thốt lên cay đắng: “Tôi không rõ tại sao một người sành sỏi như chị ấy lại vướng vào nhóm người này (các bị cáo - PV). Khi chị tôi rủ tôi tham gia, tôi phẩy tay nói đa cấp đó, rồi mình nghĩ là bà ấy sẽ không tham gia nữa. Vậy mà chưa đầy 1 tháng, không rõ bọn này nịnh nọt như nào mà chị tôi đã đóng vào hơn 2,4 tỷ đồng. Chị giấu chồng con nên nay tôi đến tòa nghe ngóng xem thế nào?”.
Rồi anh Trí cầm túi đựng tài liệu, lôi ra một tập các phiếu thu từ tháng 5 - 6/2015. “Bản gốc tôi để ở nhà, hôm nay chỉ mang các bản photo đến để gửi cho tòa án xem xét”, anh nói và chỉ tay vào quyển sổ ghi chép các khoản nộp và nhận về. Có tháng, chị anh chỉ được vài triệu đồng, tháng cao nhất là 650 triệu đồng. Hiện nay, số tiền còn đọng lại là hơn 1 tỷ đồng.
Lầm lũi ở cuối phòng, ông Đỗ Văn Vinh (65 tuổi, ở Bà Rịa - Vũng Tàu, đã thay đổi tên) cũng nghẹn đắng với khoản đầu tư hơn 800 triệu đồng có nguy cơ mất trắng.
Cùng trong tình huống trớ trêu nhưng bạn ông Vinh là ông Đặng Văn Sáng (85 tuổi, đã thay đổi tên) không còn đủ sức để đến tòa án và phải ủy quyền cho một văn phòng luật sư tham dự.
Một nhóm bị hại ở miền Bắc gồm 148 người ủy quyền cho một người đứng ra đại diện vì không dám xuất hiện, bởi không muốn gia đình biết về khoản thua lỗ lớn, sợ sẽ ảnh hưởng đến tâm lý.
Đa cấp gắn mác công nghệ 4.0
“Không phải đa cấp đâu chị. Công ty hoạt động theo mô hình phân quyền, chia sẻ. Công ty có vốn điều lệ 5.000 tỷ đồng, sắp tăng lên 10.000 tỷ đồng. Công ty có nhiều hệ sinh thái, có chuỗi hơn 400 quán cafe liên kết, 3 ha bất động sản ở Đà Nẵng, có tòa nhà 7 tầng ở TP.HCM, chi nhánh Hà Nội, Gia Lai và hệ sinh thái công nghệ, giáo dục, sàn thương mại điện tử”, anh Nguyễn Công Thắng (ở Bắc Ninh) từng hồ hởi khoe với người viết về mô hình Công ty cổ phần Đầu tư Thời gian Vàng (viết tắt là Goldtime). Để tăng thêm phần thuyết phục, anh Thắng cho người viết xem sàn giao dịch của Goltime với gần 300.000 tài khoản đang hoạt động.
Ngoài ra, nhóm Goldtime trên Facebook có gần 400.000 thành viên, với các khái niệm phân quyền, nền kinh tế tri thức, cổ tức, lợi nhuận… và được gắn mác “công nghệ 4.0”.
Sự ngụy trang khéo léo của công ty đa cấp và lời mời chào hấp dẫn về sàn giao dịch ngoại hối khiến nhiều người mắc bẫy.
Sự “ngụy trang” khéo léo đã khiến nhiều người mắc bẫy, dù Công ty không có dự án thực tế đem lại hiệu quả cao như quảng cáo. Đầu tháng 9/2020, Cơ quan Điều tra, Bộ Công an đã bắt tạm giam ông Nguyễn Khắc Đồi, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Goltime với tội danh “Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản”.
Một số mô hình đa cấp gắn mác công nghệ 4.0 để dễ dàng thu hút sự chú ý và tham gia của người dân. Bản chất các mô hình này vẫn là hình thức đa cấp truyền thống, tức là lôi kéo càng được nhiều người tham gia thì được chia thưởng càng cao.
Trong năm 2020, ứng dụng MyAlddinz, ứng dụng IBG do Công ty TNHH IBG Việt Nam vận hành được nhiều môi giới giới thiệu là giải pháp công nghệ 4.0 tối ưu nhất.
Chỉ cần bỏ tiền đầu tư vào IGB, sau 3 tháng sẽ hoàn vốn và có thể nhận được tiền lãi gấp 5 lần số tiền đầu tư. Đặc biệt, để phát triển mạng lưới, IBG sử dụng cơ chế trả hoa hồng hấp dẫn theo mô hình đa cấp. Tuy nhiên, trên thực tế, ứng dụng IBG chưa được cấp phép theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Ám ảnh Forex
Ngoài các kênh đầu tư truyền thống như chứng khoán, bất động sản, tiết kiệm thì loại hình đầu tư forex (ngoại hối) ngày càng nở rộ, với các khóa học “làm giàu nhanh”.
Chị Nguyễn Thị Linh (ở Hà Nội) có 5 năm làm kế toán cho một công ty thực phẩm lớn ở Hà Nội, nhưng đến năm 2019, chị đột ngột xin nghỉ việc để về nhà kinh doanh riêng.
Tuy nhiên, sau khi tham dự một số lớp học làm giàu, chị Linh quyết định đổ vốn vào forex. Chị được hướng dẫn giao dịch trên sàn Tickmill.
Sau thời gian chơi thử với số vốn nhỏ, chị Linh quyết định chơi lớn hơn với số tiền 250 triệu đồng. Nhưng chưa đầy 4 tháng sau, chị bị “cháy” tài khoản, mất sạch vốn đầu tư.
Ông Đào Minh Tú, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, theo quy định của pháp luật hiện hành, chỉ các tổ chức tín dụng kinh doanh ngoại hối mới được phép mua bán và cung ứng các dịch vụ mua bán ngoại tệ, thực hiện những dịch vụ phái sinh trên thị trường trong nước và quốc tế.
Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước chưa cấp phép bất kỳ sàn đầu tư chứng khoán forex nào, tất cả các sàn đang hoạt động không đảm bảo đúng theo quy định của pháp luật.
“Những cá nhân nào tham gia đầu tư vào đây đang tiếp tay cho các hoạt động vi phạm pháp luật. Người dân khi đầu tư các lĩnh vực này phải quan tâm đến những lời mời chào có phù hợp với thực tế hay không, phải quan tâm đến tính chất pháp lý của các tổ chức này”, ông Tú nói.
Cơ quan quản lý đã lên tiếng cảnh báo, nhưng các sàn giao dịch forex vẫn hoạt động và số lượng ngày càng tăng, các group trade (nhóm giao dịch) thực chiến lôi kéo được hàng nghìn người tham gia.
Ông Thái Văn Dũng, Giám đốc Công ty Exness khuyến nghị, trên thế giới có nhiều sàn giao dịch ngoại hối được cấp phép hoạt động, nhưng cũng có không ít sàn giao dịch trá hình, nhà đầu tư cần cẩn trọng trong việc lựa chọn sàn giao dịch.
Cụ thể, sàn phải có giấy phép được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền (FCA, FSA), được kiểm toán bởi các công ty kiểm toán hàng đầu, nền tảng công nghệ tiên tiến, tránh các chương trình khuyến mãi, bao lời (cam kết có lãi)…
