Hệ thống ngân hàng Việt được đánh giá cao trong khu vực bởi tốc độ số hóa rất nhanh, tuy nhiên, ngân hàng thuần số lại khá hiếm hoi. Ông có nhận định gì về vấn đề này?
 |
Ông David Jimenez Maireles, Phó tổng giám đốc TNEX. |
Theo tính toán, người Việt Nam dành gần 7 tiếng mỗi ngày để trò chuyện trực tuyến với bạn bè, nghe nhạc, xem phim, chơi game, đăng bài trên mạng xã hội... Do đó, không có gì ngạc nhiên khi người tiêu dùng tại Việt Nam biết và rất quan tâm đến những dịch vụ của các ngân hàng chỉ cung cấp dịch vụ kỹ thuật số.
Tuy nhiên, ngành dịch vụ ngân hàng số ở Việt Nam đang ở giai đoạn non trẻ. TNEX hợp tác với MSB là ngân hàng thuần số đầu tiên tại Việt Nam ra mắt vào tháng 12/2020. Kể từ đó, các ngân hàng khác đã đưa ra thị trường hoặc công bố ý định thực hiện tương tự trong tương lai gần. Tôi cho rằng, sẽ có ít nhất 5 ngân hàng thuần số vào cuối năm 2023.
Theo RedSeer, số lượng tài khoản ngân hàng kỹ thuật số dự kiến tăng trưởng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 25%/năm trong 5 năm tới để đạt hơn 13 triệu tài khoản vào năm 2026. Mức độ thâm nhập điện thoại thông minh cao, chi phí dữ liệu rẻ và dân số trẻ am hiểu công nghệ sẽ đẩy nhanh việc áp dụng các dịch vụ kỹ thuật số, dẫn đến xu hướng chi tiêu trực tuyến mạnh mẽ.
Việc áp dụng các dịch vụ ngân hàng kỹ thuật số sẽ tăng lên trong bối cảnh các ngân hàng tại khu vực Đông Nam Á tiếp tục chứng kiến sự tự do hóa, chẳng hạn Indonesia, Hồng Kông (Trung Quốc), Malaysia và Philippines đã cấp giấy phép cho ngân hàng kỹ thuật số…
Triển khai một ngân hàng thuần số tại Việt Nam gặp thuận lợi và khó khăn gì?
Ngân hàng thuần số có nhiều lợi ích so với các ngân hàng truyền thống nhưng công nghệ cũ, thiếu năng lực kỹ thuật số và lãnh đạo, cùng văn hóa khác biệt là những hạn chế mà các ngân hàng phải đối mặt khi thực hiện chuyển đổi số.
Ngân hàng kỹ thuật số rất hiệu quả, có thể mở rộng quy mô rất nhanh mà không cần đầu tư nhiều tiền hay nhân lực. Sử dụng công nghệ hoàn toàn mới giúp các ngân hàng số hợp lý hóa hoạt động và phân phối, cho phép có được khách hàng với một phần nhỏ chi phí so với các ngân hàng truyền thống.
Mặt khác, ngân hàng số cũng có những thách thức như cần phải xây dựng từ đầu danh mục sản phẩm của mình, giành được sự tin tưởng của khách hàng, chứng minh rằng họ có thể quản lý rủi ro và quan trọng nhất là có thể đạt được lợi nhuận.
Theo BCG, có hơn 250 ngân hàng kỹ thuật số trên khắp thế giới, trong đó 50 ngân hàng có trụ sở tại châu Á - Thái Bình Dương (APAC), nhưng chỉ 13 ngân hàng có lợi nhuận, 10 trong số đó ở APAC. Với hơn 50% dân số Việt Nam chưa có tài khoản ngân hàng và nhiều người khác không sử dụng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng nào, ngân hàng số có cơ hội rất lớn để gia nhập tài chính sâu hơn và khai thác một thị trường “đại dương xanh”.
Việc tích hợp tiện ích đầu tư trên các nền tảng tài chính đang được giới trẻ rất quan tâm, đặc biệt là Gen Z (chỉ những người từ 18-23 tuổi), bởi khảo sát mới nhất từ Deloitte cho biết, chỉ khoảng 25% thế hệ Gen Z và 21% thế hệ Millennials (chỉ những người từ 24-39 tuổi) nói rằng, họ có thể thoải mái chi trả chi phí sinh hoạt hàng tháng và gần 50% cho biết tháng nào chi tiêu hết tiền tháng đấy. Tuy nhiên, điều giới trẻ quan tâm đầu tiên là sự an toàn khi đầu tư trên các nền tảng tài chính. Theo ông, làm thế nào để niềm tin này được xây dựng và củng cố?
Đầu tiên, chúng ta phải đưa các sản phẩm đầu tư đến với mọi người, đồng thời xóa bỏ, hay ít nhất cũng phải giảm bớt các rào cản cho khách hàng để có thể tiếp cận những dòng sản phẩm này. Cho đến rất gần đây, các sản phẩm đầu tư dường như vẫn chỉ bó hẹp trong những người có điều kiện tài chính và sẵn sàng đầu tư.
Nhờ có những nền tảng đầu tư tài chính kỹ thuật số mới, một làn sóng những nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể bắt đầu trải nghiệm thị trường tài chính. Giảm bớt số tiền tối thiểu để tham gia đầu tư và xóa bỏ mọi chi phí đầu tư là chìa khóa để ngành tài chính có thể hấp dẫn nhiều khách hàng hơn, cũng như có cơ hội đưa các sản phẩm đầu tư đến với mọi người bằng cách giúp khách hàng của mình có thể bắt đầu đầu tư chỉ với mức tối thiểu là 10.000 đồng.
Tiếp theo, các quy định pháp luật đóng vai trò then chốt. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cách đây vài tuần đã đưa ra cảnh báo về các dịch vụ chứng khoán trên không gian mạng mà chưa được cấp phép. Trong bối cảnh thị trường tài chính hiện nay, rất nhiều người tìm kiếm các sản phẩm với mức lợi nhuận cao mà không nhận ra hậu quả trong trường hợp rủi ro xảy đến với những nền tảng không được cấp phép này.
Cuối cùng, đó là niềm tin. Có một câu nói là “niềm tin được xây dựng từng giọt một, nhưng khi mất là mất cả thùng”. Xin đừng quên rằng, các khách hàng tin tưởng gửi gắm vào các ngân hàng và các công ty Fintech những đồng tiền mà họ vất vả kiếm ra để được tích lũy một cách bảo đảm.
Những công ty mới trong ngành cần phải kiên nhẫn. Giống như lãi kép, niềm tin được tăng theo cấp lũy thừa, thay vì tăng như một đường thẳng theo thời gian. Các sản phẩm đơn giản, những lời khuyên được cá nhân hóa và các công cụ giáo dục sẽ giúp cho các nền tảng có thể tăng cường lòng tin.
Thực tế, mỗi lứa tuổi sẽ có nhìn nhận, tư duy về tài chính khác nhau và cần có phương pháp hướng dẫn phù hợp. Một khảo sát của SingSaver cho thấy, Gen Z có xu hướng vượt trội hơn thế hệ
Millenials trong việc xây dựng thói quen tiết kiệm và đầu tư. 65% Gen Z được khảo sát cho biết thường xuyên theo dõi ngân quỹ của họ, trong khi con số này ở thế hệ Millenials là 56%. Vậy giải pháp riêng cho từng nhóm lứa tuổi này sẽ nên như thế nào?
Mỗi một lứa tuổi lại có những thách thức khác nhau khi bước vào giai đoạn trưởng thành. Một điểm bất lợi của Gen Z là phải trải qua thời gian giãn cách xã hội và học trực tuyến kéo dài do dịch bệnh. Giai đoạn này bắt buộc Gen Z phải quan tâm hơn đến vấn đề tài chính và chi tiêu một cách hợp lý hơn.
Việc sử dụng công cụ quản lý tài chính cá nhân của ngân hàng thuần số như chúng tôi cũng đem lại nhiều kết quả. TNEX giúp cho các khách hàng có thể giám sát ngân sách hàng ngày và hàng tháng bằng việc sử dụng các biểu tượng để thể hiện cảm xúc của mình đối với việc chi tiêu.
Với một hình ảnh được đơn giản hóa, các khách hàng có thể biết họ đã tiêu bao nhiêu tiền hôm nay mà không vượt quá mức ngân sách trong một ngày. Chúng tôi cũng cho phép khách hàng có thể chuyển tiền trong ứng dụng chỉ bằng vài cú nhấp chuột.
Các ngân hàng cần hiểu rõ điều quan trọng nhất là phải biết được các vấn đề của khách hàng là gì và làm việc với họ để cùng phát triển các sản phẩm có thể giúp ích cho họ từng ngày. Tôi từng làm việc cho nhiều ngân hàng tại nhiều quốc gia trước đây sử dụng rất ít, thậm chí là không hề có tương tác với khách hàng khi đưa ra những giải pháp tài chính mới. Hãy lắng nghe và thấu hiểu những khó khăn mà khách hàng gặp phải trong cuộc sống, sau đó hãy áp dụng công nghệ để tìm ra giải pháp.
Tôi muốn nhấn mạnh rằng, ngân hàng kỹ thuật số đang ở “một ngã tư”, có một cơ hội rất lớn để giúp 50% dân số còn lại ở Việt Nam tiếp cận với các dịch vụ ngân hàng và cho phép nhiều người khác tiếp cận với các sản phẩm ngân hàng khác như đầu tư, bảo hiểm và các sản phẩm cho vay.
Theo báo cáo mới nhất từ Bain, Google và Temasek “e-Conomy SEA 2022 - Vượt sóng, hướng tới cơ hội”, đầu tư của tài sản đang quản lý (AuM) vào Việt Nam sẽ tăng trưởng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 106%/năm từ nay đến năm 2025, từ mức 0,08 tỷ USD năm 2022 lên 0,7 tỷ USD vào năm 2025. Các dịch vụ tài chính kỹ thuật số sẽ phát triển mạnh trong 3 năm tới khi lớp dân số hiểu biết kỹ thuật số hơn gia nhập lực lượng lao động và bắt đầu yêu cầu tiếp cận các dịch vụ tài chính.
