Quốc hội vừa kết thúc ngày chất vấn đầu tiên (4/6) với phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh (buổi sáng) và Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên (buổi chiều).
Trao đổi với báo chí bên hàng lang Quốc hội sáng 5/6, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP. HCM) đánh giá, các câu hỏi của đại biểu đối với Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên tại phiên chất vấn là phù hợp với thực tiễn. Trong đó, ông đặc biệt quan tâm tới câu hỏi của đại biểu Dương Khắc Mai.
Đại biểu Trần Hồng Ngân cho hay, từ khi xuất hiện đại dịch Covid-19, chuỗi cung ứng trên thị trường thế giới bị đứt gẫy, xung đột địa chính trị thế giới đã ảnh hưởng tới thương mại toàn cầu, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam cũng vì thế mà gặp một số thách thức nhất định. Năm 2023 kim ngạch xuất khẩu giảm; những tháng đầu năm 2024 đã tăng trở lại nhưng vẫn chứa đựng yếu tố rủi ro, thiếu bền vững.
Trong cơ cấu hàng xuất khẩu Việt Nam, tuy thời gian gần đây khu vực nội địa cũng có cải thiện đáng kể, nhất là xuất khẩu trong lĩnh vực nông nghiệp; song hàng hoá của khối doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vẫn chiếm khoảng hơn 70%.
"Chúng ta phải tạo một cơ chế để kết nối ngành công nghiệp trong nước cùng sự phát triển của khu vực FDI thì mới có thể hỗ trợ doanh nghiệp trong nước phát triển bền vững hơn. Cho nên, phải sớm có Luật về công nghiệp hỗ trợ trong nước để hỗ trợ sản xuất trong nước", ông Ngân nói.
Vị đại biểu cho hay, một điểm nữa cũng cần quan tâm, đó là hiện nay biến đổi khí hậu khắc nghiệt, thời tiết cực đoan, thế giới hướng về phát triển xanh. Đối với những hàng xuất khẩu của Việt Nam trong thời gian tới, tiêu chí xanh đặt ra rất lớn. Cho nên, các doanh nghiệp trong nước phải nhanh chóng thích ứng, chuyển đổi nhanh sang phát triển xanh, thích ứng chuyển đổi số.
Doanh nghiệp số và doanh nghiệp xanh là hai xu hướng mà doanh nghiệp Việt Nam phải hướng tới. Như vậy, hàng hóa xuất khẩu của chúng ta mới có đơn đặt hàng bền vững, nếu không khách hàng sẽ chạy sang các thị trường lân cận.
Hơn nữa, theo ông Ngân, trong bối cảnh xung đột địa chính trị diễn ra phức tạp, chúng ta phải chú ý tới thị trường lân cận như ASEAN, Trung Quốc, Ấn Độ... mới có khả năng giảm tác động đứt gẫy chuỗi cung ứng có khả năng xảy ra.
Cùng với đó, cần phải chú ý tới chất lượng hàng hóa về uy tín, thương hiệu, cần đăng ký thương hiệu quốc tế.
Từ những phân tích trên, đại biểu Trần Hoàng Ngân kỳ vọng, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng như Bộ Công thương sẽ đưa ra được những giải pháp để giải quyết những vấn đề này.
Đặc biệt, ông Ngân nói rằng, trong các báo cáo gần đây, số lượng doanh nghiệp Việt Nam rút lui khỏi thị trường tăng lên. Năm 2020, mỗi tháng chỉ có 10 ngàn doanh nghiệp rời khỏi thị trường, năm 2021 là 12 ngàn, năm 2022 là 14 ngàn, năm 2023 là 19,5 ngàn doanh nghiệp. Số lượng này khá lớn.
“Tôi cho rằng, ngành Công thương nói riêng và cơ quan quản lý nhà nước nói chung nên có một nghiên cứu đánh giá xem nguyên nhân nào dẫn tình trạng trên để có giải pháp thích ứng hỗ trợ doanh nghiệp”, đại biểu Trần Hoàng Ngân bày tỏ quan điểm.
Trả lời bên hành lang Quốc hội, đại biểu Dương Minh Ánh (đoàn Hà Nội) cho hay, không ít câu trả lời chất vấn của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chưa đáp ứng được kỳ vọng của đại biểu.
Theo bà Ánh, có một số nội dung Bộ trưởng đã trả lời trực tiếp vào câu hỏi của đại biểu. Nhưng bên cạnh đó vẫn còn những nội dung Bộ trưởng đưa ra những giải pháp để triển khai thực hiện theo ý kiến nêu ra của đại biểu Quốc hội, trong đó có những giải pháp toàn diện, nhưng cũng có những giải pháp vẫn còn rất chung chung, chưa cụ thể.
"Để giải quyết những vấn đề đại biểu nêu, tôi cho rằng Bộ trưởng cần phải có những giải pháp cụ thể hơn”, đại biểu Dương Minh Ánh nói.
Trước đó, chiều 4/6, đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông) đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương về những giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu bền vững.
Theo đại biểu, hoạt động xuất khẩu đã đạt được những kết quả khá ấn tượng, thể hiện ở việc xuất siêu liên tục trong những năm gần đây. Tuy nhiên, hàng hóa của Việt Nam vẫn phải đối mặt với các biện pháp phòng vệ thương mại của các nước; đồng thời dịch vụ logistics và năng lực vận tải trong nước còn hạn chế, vẫn phải phụ thuộc vào các hãng tàu nước ngoài, nên cước vận tải tăng cao, làm giá hàng hóa tăng theo, ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.
 |
Đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông) đặt câu hỏi chất vấn. Ảnh: QH |
“Đề nghị Bộ trưởng cho biết các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu bền vững”, đại biểu Dương Khắc Mai nêu ý kiến.
Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay, Bộ Công thương đã khuyến nghị các doanh nghiệp và người sản xuất ở trong nước cần phải chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm để đủ sức cạnh tranh với các hàng ngoại nhập. Đồng thời, đẩy mạnh triển khai Cuộc vận động Người Việt ưu tiên dùng hàng Việt và thực hiện các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh.
Trong hoạt động xuất khẩu trực tuyến thường xuyên tổ chức các cuộc thanh, kiểm tra, kiểm soát về nguồn gốc xuất xứ để tránh hàng giả, hàng kém chất lượng nhập khẩu qua thương mại điện tử xuyên biên giới.
Thời gian tới, Bộ Công thương sẽ đề xuất Chính phủ sớm ban hành nghị định về quản lý hải quan; sửa đổi quy định miễn thuế giá trị gia tăng; có cơ chế, chính sách khuyến khích, ràng buộc các doanh nghiệp về sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm; tăng cường kiểm soát nguồn gốc xuất xứ; khuyến khích, hỗ trợ cho doanh nghiệp Việt Nam tận dụng xuất khẩu trực tuyến…
