Hàng loạt vi phạm
Cuối năm 2016, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) ban hành quyết định xử phạt 330 triệu đồng đối với SGO do một loạt lỗi nghiêm trọng. Cụ thể, công ty này đã công bố thông tin không đúng thời hạn các tài liệu về quyết định của Chi cục Thuế quận Bình Tân xử phạt vi phạm hành chính về thuế, báo cáo tài chính (BCTC) quý IV/2015, BCTC kiểm toán năm 2015, báo cáo tình hình quản trị công ty năm 2015, BCTC quý I/2016, BCTC quý II/2016, tài liệu họp Đại hội đồng cổ đông (ĐHCĐ) thường niên năm 2016.
Ngoài ra, SGO vi phạm quy định pháp luật quản trị công ty về triệu tập, tổ chức họp ĐHCĐ. Cụ thể, Công ty tổ chức ĐHCĐ thường niên năm 2016 (tổ chức lần 1) không đúng thời hạn quy định, không công bố thông tin về việc chốt danh sách cổ đông có quyền tham dự họp ĐHCĐ thường niên trên trang thông tin điện tử của Công ty, không gửi thông báo mời tất cả các cổ đông tham dự đại hội.
SGO còn công bố thông tin có nội dung không chính xác trong các chuyên mục giới thiệu, liên hệ, lĩnh vực kinh doanh, thương hiệu, phát triển thị trường trên trang thông tin điện tử của Công ty (SGO đã sử dụng một số thông tin, hình ảnh của Công ty TNHH Phúc Quang - Hồng Anh - là công ty liên kết với SGO, với tỷ lệ đầu tư là 47,5% - làm thông tin của doanh nghiệp).
Chưa hết, thông tin công bố trong Bản cáo bạch niêm yết cổ phiếu của SGO về tiến độ đầu tư xây dựng nhà máy dầu thực vật tại Vĩnh Long có nội dung không chính xác. Theo thông tin tại Bản cáo bạch, Công ty đang đầu tư xây dựng nhà máy dầu thực vật tại Vĩnh Long, đang trong quá trình hoàn thiện nhà máy tinh luyện dầu để có thể sản xuất dầu tinh luyện mang thương hiệu riêng của Công ty bán ra ngoài thị trường, dự kiến sẽ hoàn thành vào quý I/2016. Tuy nhiên, đến thời điểm kiểm tra (ngày 22/8/2016), Công ty chưa có Giấy phép xây dựng nhà máy dầu thực vật tại Vĩnh Long, dự án xây dựng nhà máy dầu thực vật tại Vĩnh Long đã ngừng hoạt động từ năm 2014.
Bên cạnh đó, nhiều báo cáo của Công ty gửi UBCK có nội dung không chính xác. Chẳng hạn, ngày 15/8/2016, Công ty gửi Văn bản số 12/2016/CV/SGO đến UBCK để xin gia hạn thời gian công bố BCTC bán niên năm 2016 đã soát xét với lý do Công ty đang tổng hợp số liệu của Công ty và chi nhánh nên chưa thể hoàn thành BCTC đúng thời hạn quy định. Tuy nhiên, từ ngày 23/12/2015, Chi cục Thuế thành phố Vĩnh Long đã ra Thông báo số 3582/TB-CCTTPVL về việc chi nhánh Công ty đã bỏ địa điểm kinh doanh.
Về kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm 2016, báo cáo bán niên công bố ngày 15/11/2016 cho biết, 6 tháng đầu năm, Công ty lãi 2,3 tỷ đồng, tăng nhẹ so với cùng kỳ năm 2015. Nhưng đến 28/12/2016, SGO gửi văn bản đính chính đến Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) rằng, so với cùng kỳ năm trước, lợi nhuận giảm 72%.
Về một loạt lỗi lớn như trên, SGO giải thích: “Công ty mới lên sàn nên còn chưa am hiểu rõ về luật chứng khoán, thị trường chứng khoán, cũng như công bố thông tin”.
SGO cho biết sẽ rà soát, chỉnh sửa lại những thông tin được công bố trên website Công ty đảm bảo được chính xác, không sử dụng các thông tin, hình ảnh của Công ty Phúc Quang - Hồng Anh làm thông tin của mình. Đồng thời, thông báo lại thông tin không chính xác trong Bản cáo bạch niêm yết. Cụ thể, Công ty đã thông báo tiến độ dự án nhà máy dầu thực vật tại Vĩnh Long trên trang điện tử.
“Công ty rút kinh nghiệm sâu sắc và sẽ thực hiện đúng theo quy định cho lần tổ chức ĐHCĐ thường niên năm 2017 tới đây”, lãnh đạo SGO nói.
Nhìn vào những vi phạm và giải trình từ lãnh đạo doanh nghiệp được liệt kê ở trên, một chuyên gia trên Diễn đàn cổ đông nhỏ (codongnho.vn) bình luận: “Không còn gì để nói, thậm chí cơ quan quản lý thị trường chứng khoán nên cân nhắc việc chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để điều tra xem liệu có hành vi lừa đảo ở đây”.
“Bẫy” hàng nóng
Liệu SGO có “ngây thơ” như họ trần tình lý do vi phạm các quy định hay không? Nhìn vào đường đi và những động thái liên quan đến cổ phiếu này kể từ khi doanh nghiệp được thành lập, câu trả lời dường như là không.
SGO được thành lập tháng 2/2010, vốn điều lệ ban đầu là 1 tỷ đồng. Năm 2014, thông qua việc phát hành cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, Công ty tăng vốn điều lệ lên 100 tỷ đồng, mục đích để xây dựng nhà máy chế biến dầu thực vật tại Vĩnh Long và đầu tư vào Công ty Phúc Quang - Hồng Anh.
Tháng 2/2015, Công ty tăng vốn điều lệ lên 200 tỷ đồng thông qua phát hành cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu để nâng tỷ lệ sở hữu tại Công ty Phúc Quang - Hồng Anh, đồng thời hợp tác kinh doanh Dự án Xay xát lúa và xử lý cám gạo tại Bắc Ninh với Công ty Phúc Quang - Hồng Anh và bổ sung nguồn vốn kinh doanh.
Rất nhiều giao dịch khó hiểu đã được thực hiện giữa SGO và Ban lãnh đạo doanh nghiệp, công ty liên kết cũng như đối tác. Theo kiểm tra của UBCK, SGO chưa có giấy phép xây dựng nhà máy dầu thực vật tại Vĩnh Long và dự án xây dựng nhà máy dầu thực vật tại Vĩnh Long đã ngừng hoạt động từ năm 2014, nhưng trong BCTC năm 2014, SGO đã chi 25 tỷ đồng thanh toán cho đối tác Hoàng Hà thi công dự án “ma” này. Năm 2015, SGO chi thêm 25 tỷ đồng cho nhà thầu trên thi công dự án. Tổng số tiền SGO tạm ứng cho nhà thầu lên tới 84%. Kiểm toán cũng đã lưu ý về việc thanh toán này khi cho biết, SGO thanh toán 5 đợt cho nhà thầu, dù hợp đồng yêu cầu mỗi đợt thanh toán có nghiệm thu công việc thực tế nhưng SGO không thực hiện.
Kỳ lạ hơn nữa là SGO tạm ứng 25 tỷ đồng cho nhà thầu Hoàng Hà trong năm 2015 trong khi nhà máy đã dừng hoạt động. Ngoài ra, trong năm 2015, ông Lê Thiên Thạch, thành viên Hội đồng quản trị SGO góp 5,2 tỷ đồng trong đợt tăng vốn của Công ty nhưng lại tạm ứng 11,2 tỷ đồng để mua máy móc, vật liệu cho nhà máy (dù dự án đã dừng hoạt động).
Các giao dịch tăng vốn của SGO cũng rất đáng ngờ, năm 2014, ông Lê Thiên Thạch góp 60 tỷ đồng để tăng vốn, nhưng sau đó bán lại cổ phần của mình tại Công ty Phúc Quang - Hồng Anh (do ông Thạch làm Giám đốc) cho chính SGO trị giá 30 tỷ đồng. Bà Nguyễn Thị Lệ Hằng, thành viên Hội đồng quản trị SGO góp 10 tỷ đồng tăng vốn, nhưng sau đó SGO trả nợ vay cho bà Hằng số tiền 2,2 tỷ đồng, tạm ứng tiếp cho bà này số tiền 5,2 tỷ đồng.
Tương tự là chiêu thức “góp vốn - tạm ứng” mà ông Thạch áp dụng cho đợt tăng vốn năm 2015 như đã nêu trên.
Giao dịch giữa SGO và Công ty liên kết Phúc Quang - Hồng Anh cũng có nhiều điều đáng nói. Số tiền SGO đầu tư vào Phúc Quang - Hồng Anh và hợp tác với công ty này triển khai dự án trong năm 2015 lên tới 115 tỷ đồng, vượt số vốn điều lệ các cổ đông góp thêm.
BCTC năm 2014 của SGO cho thấy, giao dịch lớn nhất của Công ty là với Phúc Quang - Hồng Anh, số tiền lên tới 327 tỷ đồng cho khoản mục bán hàng, trong khi năm trước đó chỉ là 6,5 tỷ đồng. Năm 2015, con số này là 276 tỷ đồng.
Số liệu trong các BCTC của SGO vênh nhau hàng chục tỷ đồng. Cụ thể, BCTC năm 2014 nêu giao dịch giữa SGO và Phúc Quang - Hồng Anh là 327 tỷ đồng, nhưng BCTC năm 2015 lại đưa con số 298 tỷ đồng cho năm 2014, gần 30 tỷ đồng “bốc hơi”.
Phân tích các dữ liệu trên, có nhà đầu tư đặt câu hỏi, liệu có hay không việc tăng vốn ảo tại SGO?
Cuối năm 2015, SGO niêm yết 20 triệu cổ phiếu trên HNX, giá đóng cửa phiên giao dịch đầu tiên là 14.500 đồng/cổ phiếu. Cùng thời gian này, khá nhiều thông tin tích cực về Công ty được tung ra trên các diễn đàn, chẳng hạn: “Hết năm 2013, SGO đã xây dựng, phát triển hệ thống kinh doanh kênh truyền thống tương đối hoàn chỉnh, rộng khắp đến 34 tỉnh, thành phố (từ Quảng Nam ra các tỉnh phía Bắc và TP.HCM). Số lượng các khách hàng là các nhà phân phối lớn thường xuyên nhập hàng là hơn 70 khách hàng. Số lượng khách hàng bán lẻ là hơn 70.000 điểm, trải đều các khu vực.
Sản phẩm của Công ty đã và đang được hàng triệu người Việt Nam sử dụng. Sản phẩm của Công ty đã có mặt tại nhiều đơn vị là các nhà sản xuất thực phẩm, bánh kẹo lớn và uy tín trên thị trường như mì ăn liền Micoem, Hà Việt, Thái Lan, Paldo Vina, Đức Nam, Hapro, bánh kẹo Hải Châu, Hải Hà, Thắng Lợi, Tích Sỹ Giai, Gia Thái, Thịnh Vượng, bánh đậu xanh Gia Bảo, Bảo Nguyên, Bảo Ngọc”.
Thậm chí, không ít nhà đầu tư còn bị nhầm lẫn giữa dầu ăn Tràng An của SGO với dầu ăn Tường An nổi tiếng.
Khối lượng giao dịch của cổ phiếu SGO thời gian đầu chào sàn lên tới cả triệu đơn vị/phiên. Nhưng đó cũng là quãng thời gian giá cổ phiếu này giảm dần đều về 5.000 đồng/cổ phiếu và hiện nay là 1.100 đồng/cổ phiếu. Có bao nhiêu nhà đầu tư và công ty chứng khoán bị “úp sọt” trong vụ việc không đơn giản này?
