Tính bất thường và mong manh của thị trường chủ yếu là do NĐT nhỏ, NĐT cá nhân chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu NĐT. Điều này đặt ra cho các quan quản lý thực hiện tái cấu trúc thị trường cần tái cấu trúc thành phần NĐT, làm sao để khuyến khích NĐT tổ chức tham gia thị trường, đồng thời khuyến khích các NĐT có xu hướng đầu tư trung và dài hạn.
Sau tác động của sự kiện Biển Đông và giá dầu sụt giảm mạnh, một môi giới chứng khoán kết luận: “Nên trầm trọng hóa mọi vấn đề trên thị trường, bởi NĐT sẵn sàng bán với bất cứ giá nào, mà không cần đánh giá mức độ ảnh hưởng của thông tin. Người này bán, gọi người kia bán, người kia lại kêu người khác nữa. Tất cả thành phản ứng dây chuyền”.
Vì thế, cùng phải đối mặt với những diễn biến căng thẳng trên biển Đông giống như một số nước khác trong khu vực, nhưng TTCK Việt Nam bị ảnh hưởng giảm giá rất mạnh, trong khi các thị trường khác không có phản ứng rõ rệt. Dưới tác động giá dầu lao dốc thì không có TTCK nào bị giảm điểm mạnh như Việt Nam. Còn tác động của Thông tư 36 tưởng là đã êm xuôi cách đây 1 tháng lại gây ra những phiên giảm điểm bất ngờ trong những ngày đầu năm 2015.
Trong khi đó, tình hình sản xuất - kinh doanh của các DN lớn vẫn ổn định. Ông Lê Phước Vũ, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hoa Sen (HSG) cho biết, trong tháng 1 vừa qua, HSG đạt lợi nhuận 40 tỷ đồng.
CTCP Sữa Việt Nam (VNM) đang được hưởng lợi từ việc giá sữa nguyên liệu giảm từ quý IV/2014. Theo phân tích của CTCK HSC, tỷ suất lợi nhuận gộp thực tế của VNM năm 2014 là 35,2%, cao hơn so với dự báo của HSC là 34,3%, nhờ tỷ suất lợi nhuận có sự cải thiện đáng kể từ mức 34,7% trong quý III lên 38% trong quý IV/2014, đồng thời tăng đáng kể so với cùng kỳ quý IV/2013 là 32,7%. Nguyên nhân là do giá bột sữa nguyên liệu giảm mạnh trong giai đoạn này. HSC ước tính, giá bột sữa nguyên liệu trong quý IV/2014 giảm bình quân 21,5% so với cùng kỳ năm 2013 và giảm 39,4% so với bình quân năm 2013. Chi phí bột sữa chiếm khoảng 42% chi phí nguyên liệu và chiếm 37% giá vốn hàng bán của VNM. Như vậy, NĐT có thể kỳ vọng vào triển vọng tăng trưởng lợi nhuận của VNM trong năm 2015. Giống như VNM, nhiều DN khác cũng đang được hưởng lợi từ giá nguyên liệu đầu vào giảm, nhất là giá xăng.
Một trong những nhóm ngành dự kiến sẽ khởi sắc trong năm 2015 là bất động sản. Ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT CTCP Xây dựng và kinh doanh địa ốc Hòa Bình (HBC) cho biết, trong tháng 1/2015, các công ty xây dựng liên tiếp trúng thầu các dự án mới. HBC lần đầu tiên trúng thầu dự án tại Hải Phòng. Công ty Coteccons trúng thầu và khởi công 6 dự án mới. Điểm đặc biệt là đối với các dự án chung cư cao tầng, những chủ đầu tư triển khai ở thời điểm này đều tính toán rất kỹ phương án bán hàng và thị trường bất động sản đã “ấm” lại nên việc chào bán là khả thi. Vì thế, dòng tiền của các nhà thầu như HBC hay Coteccons được đảm bảo.
CTCP Xây dựng và kinh doanh địa ốc Tân Kỷ (TKC) có quy mô còn nhỏ, nhưng đang đứng trước cơ hội phát triển mạnh nhờ sự khởi sắc của thị trường bất động sản. Sau khi hoàn thành Dự án Trung tâm hành chính TP. Đà Nẵng, ứng dụng công nghệ cốp pha bay, với sự trợ giúp của các chuyên gia Đức, TKC đặt kế hoạch tham gia nhận thầu một dự án cao tầng quy mô lớn tại TP. HCM. Công ty này đang làm việc với chủ đầu tư để đi đến những thỏa thuận cuối cùng về điều kiện nhận thầu. Để nắm chắc cơ hội phát triển, TKC đang chuẩn bị kế hoạch phát hành cổ phiếu, củng cố năng lực tài chính.
Nhìn rộng ra các cổ phiếu khác trên sàn, “sức khỏe” của các DN đều ngày càng ổn định. Mặc dù thời điểm này, hầu hết DN chưa công bố kế hoạch chi tiết cho năm 2015, nhưng theo khảo sát của ĐTCK, tình hình chung là các chỉ tiêu sẽ khả quan hơn năm 2014.
Thời gian qua, TTCK bị ảnh hưởng bởi các yếu tố kỹ thuật và khách quan. Nhưng ngay cả các NĐT tổ chức, đầu tư dài hạn và theo trường phái cơ bản cũng khó lòng chịu đựng sức ép từ làn sóng bán tháo của các NĐT nhỏ, đầu tư ngắn hạn.
Lý do là họ không có công cụ để phản ứng lại cũng như tự bảo vệ mình. Chính vì thế, tiếng nói từ các thành viên thị trường kiến nghị cho phép giao dịch cổ phiếu ngày T, đưa ra các sản phẩm mới, mua khống và bán khống (cho các quỹ đầu tư) ngày càng mạnh mẽ… TTCK sẽ phát triển ổn định và bền vững hơn khi NĐT dài hạn có công cụ để phản ứng lại làn sóng bán quá đà của các NĐT ngắn hạn hoặc đầu tư theo bầy đàn, theo các đội làm giá.
