Để giúp các thành viên thị trường, cũng như nhà đầu tư hiểu các quy định về hoạt động nghiệp vụ trên TTCK phái sinh, từ đó có sự chuẩn bị tốt để tham gia thị trường này, HNX vừa phối hợp với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) và Trung tâm lưu ký (VSD) tổ chức Hội nghị: Các quy định về hoạt động nghiệp vụ trên TTCK phái sinh Việt Nam, với sự tham gia của hơn 100 đại diện đến từ các công ty chứng khoán, ngân hàng thanh toán…
“TTCK phái sinh ra đời là để có thêm công cụ phòng ngừa rủi ro, đồng thời cũng chứa đựng những rủi ro. Vì vậy, trong quá trình triển khai, Bộ Tài chính và UBCK đã chỉ đạo phải thận trọng, nhưng cũng phải khẩn trương. Do đó, HNX, VSD và các thành viên thị trường phải tiến hành đồng loạt các bước từ xây dựng khung pháp lý, hệ thống, sản phẩm và đào tạo thành viên để cùng lúc có thể hoàn thành các công tác chuẩn bị và báo cáo Chính phủ về chuẩn bị vận hành TTCK phái sinh trong tháng 12 tới”, bà Nguyễn Thị Hoàng Lan, Phó chủ tịch HĐQT, Phó tổng giám đốc phụ trách HNX cho biết.
Tại hội nghị, các công ty chứng khoán, ngân hàng thanh toán đã được đại diện HNX, VSD, ngân hàng thanh toán cập nhật về tiến độ hoàn thành công việc, cùng những đặc điểm kỹ thuật, từ đó hỗ trợ các bên cung cấp dịch vụ hoàn chỉnh các bước xây dựng hệ thống giao dịch, sản phẩm…
Theo đó, bà Nguyễn Thu Thủy, Phó giám đốc Phòng Thị trường chứng khoán phái sinh, HNX đã giới thiệu tới các thành viên thị trường dự thảo hợp đồng mẫu mà HNX đang trình UBCK xem xét phê duyệt, hướng dẫn quy chế quản lý niêm yết, giao dịch hợp đồng tương lai tại HNX và quy chế quản lý thành viên TTCK phái sinh của HNX.
Cùng với đó, bà Nguyễn Thị Thu Hằng, Phó trưởng phòng Bù trừ và Thanh toán giao dịch chứng khoán, VSD đã chia sẻ với các thành viên thị trường quy định nghiệp vụ về quản lý ký quỹ, bù trừ, thanh toán chứng khoán và quản lý thành viên TTCK phái sinh của VSD.
Đại diện ngân hàng thanh toán, ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó phòng Phát triển thanh toán, Trung tâm thanh toán Ngân hàng Công thương cung cấp thông tin về phương án tổ chức hệ thống tài khoản và luồng nghiệp vụ liên quan đến thanh toán tiền giao dịch chứng khoán phái sinh của ngân hàng thanh toán; phương án tài khoản ký quỹ chi tiết và ký quỹ tổng, mô hình kết nối, chuẩn giao tiếp cũng như các nguyên tắc bảo mật...
Các công ty chứng khoán cho biết, họ trông đợi HNX và VSD càng sớm hoàn thiện các khâu triển khai về mặt chi tiết kỹ thuật, cũng như quy trình tác nghiệp càng tốt, để họ thuận lợi trong hoàn chỉnh hệ thống.
Ở chiều ngược lại, bà Lan cho biết, HNX rất cần sự ủng hộ, tham gia của các thành viên, mong muốn các thành viên phối hợp và đóng góp ý kiến về từng khâu, từng chi tiết trong quá trình xây dựng các quy định pháp lý cho TTCK phái sinh.
“Hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ giao dịch chứng khoán phái sinh, sau khi nhập khẩu về, công ty không thể áp dụng nguyên bản mà phải chỉnh sửa khá nhiều. Do đó, một khi các quy trình kỹ thuật của hệ thống giao dịch và hệ thống thanh toán, bù trừ chưa cụ thể đến từng thao tác kỹ thuật nhỏ, thì công ty chứng khoán còn chậm trễ trong hoàn thiện hệ thống hạ tầng công nghệ. Do vậy, nếu nhanh thì khoảng cuối quý I/2017, công ty mới có thể sẵn sàng cho tham gia TTCK phái sinh và thời điểm này may ra thị trường mới có thể mở cửa”, lãnh đạo một công ty chứng khoán chia sẻ.
Trong khi các công ty chứng khoán khá đồng thuận về hướng hoàn thiện hệ thống công nghệ giao dịch do HNX thực hiện thì hệ thống thanh toán, bù trừ chứng khoán phái sinh do VSD triển khai hiện còn khá nhiều ý kiến trái chiều. Họ cho rằng, VSD nên triển khai theo mô hình tài khoản tổng như kinh nghiệm thành công tại nhiều thị trường, thay vì triển khai theo mô hình tài khoản chi tiết.
Cũng liên quan đến hệ thống thanh toán, bù trừ, một số công ty chứng khoán băn khoăn về hướng VSD triển khai theo cách tách bạch thanh toán lỗ, lãi, trong khi theo các công ty chứng khoán, việc áp dụng theo mô hình thanh toán lãi, lỗ từ tiền ký quỹ sẽ hợp lý hơn.
