Sàn CK Mỹ: Sân chơi mới của DN VN?

(ĐTCK-online) Dự kiến, giữa năm 2008, CTCP Xây dựng và Đầu tư Việt Nam (Cavico) sẽ trở thành doanh nghiệp Việt Nam đầu tiên niêm yết trên một trong những TTCK "khó tính" nhất là NASDAQ. Sự thành công bước đầu của Cavico sẽ là tiền đề sáng sủa cho các doanh nghiệp khác bước chân lên thị trường này. Tuy nhiên, những chênh lệch về quy mô hai nền kinh tế và sự chặt chẽ của pháp luật Mỹ vẫn là rào cản lớn khiến nhiều doanh nghiệp e ngại. Lên sàn Mỹ liệu có quá khó khăn? ĐTCK đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Đắc Hiện, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Providential Holdings về triển vọng niêm yết trên sàn Mỹ.

Hiện nay, doanh nghiệp Việt Nam đang nhận được nhiều lời mời chào niêm yết trên sàn ngoại từ các thị trường láng giềng như Singapore, Hồng Kông, Malaysia… với điều kiện và chi phí rất “vừa tầm”. Là “người đến sau”, TTCK Mỹ có những lợi thế gì vượt trội?

 Sàn Singapore gần với thị trường Việt Nam nhưng mức độ thanh khoản không cao bằng thị trường Mỹ; sức hút đối với giới đầu tư cũng không thể bằng. Thị trường Mỹ có sức thanh khoản lớn nhất, do có lượng vốn đồ sộ. Bên cạnh đó, bản thân việc niêm yết trên thị trường này cũng là một thương hiệu đối với các doanh nghiệp trong việc thu hút giới đầu tư nước ngoài. Rất nhiều công ty lớn của Trung Quốc, Hồng Kông đều niêm yết ở Mỹ. Các công ty của Nhật, Đức, Anh cũng muốn lên sàn này. Tất nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng đủ điều kiện để niêm yết. Vì vậy, khi quyết định niêm yết, doanh nghiệp cần cân nhắc và nhìn lại “sức khỏe” của  mình. Tuy nhiên, TTCK Mỹ chia ra khá nhiều cấp độ, với nhiều tầm cỡ, cho nhiều loại công ty có nhu cầu niêm yết.

Ngoại trừ thị trường New York (NYSE) hay NASDAQ khá “khó tính” với tiêu chí cao, các thị trường còn lại như Pink Sheets hay OTC, công ty Việt Nam hoàn toàn có khả năng đáp ứng điều kiện niêm yết. Cụ thể, để được niêm yết trên NYSE, các công ty quốc tế phải có tổng lợi nhuận trước thuế 3 năm gần nhất là 100 triệu USD, lợi nhuận mỗi năm trong 2 năm liên tiếp gần nhất là 100 triệu USD…; niêm yết trên NYSE-ARCA, doanh nghiệp phải có tổng tài sản 75 triệu USD, doanh thu 50 triệu USD/năm…; với sàn AMEX, doanh nghiệp phải có lợi nhuận trước thuế 750.000 USD, vốn cổ đông 4 triệu USD…; với sàn NASDAQ Global Select, doanh nghiệp phải có tổng lợi nhuận 3 năm liên tiếp là 11 triệu USD, doanh thu năm liền trước 110 triệu USD…; với sàn NASDAQ Global, doanh nghiệp phải có vốn cổ đông là 15 triệu USD hoặc 30 triệu USD, thu nhập trước thuế của năm trước hoặc trong 2 năm bất kỳ trong 3 năm gần nhất là 1 triệu USD…;  giao dịch trên thị trường OTC thì chỉ cần báo cáo tài chính kiểm toán với Ủy ban Chứng khoán Mỹ và số cổ đông là 40 (100 cổ phần/cổ đông); giao dịch trên thị trường Pink Sheets thì chỉ cần tuân theo Luật thuế Liên bang và tiểu Liên bang, được công ty đại diện giao dịch chứng khoán bảo trợ, có hoặc không có kiểm toán…

 

Tuy nhiên, thủ tục pháp lý của Mỹ không phải là đơn giản. Thậm chí, có doanh nghiệp sau một thời gian thăm dò đã phải bỏ cuộc vì sự đòi hỏi quá khắt khe?

Quy định về pháp lý của Mỹ rất chặt chẽ nhưng về mặt văn bản giấy tờ các doanh nghiệp cần làm cũng chỉ là hoàn thành đúng về mặt thủ tục. Thị trường Mỹ đặc biệt đòi hỏi tính minh bạch cao; các bản cáo bạch phải  chính xác và đúng thời hạn. Ví dụ, một công ty của Mỹ nếu chậm trễ báo cáo tài chính hàng năm sẽ được gia hạn thêm một tháng; nhưng sau một tháng vẫn chưa hoàn thành, cổ phiếu của công ty này sẽ không được niêm yết.

 

Providential Holdings đang tư vấn niêm yết cho bao nhiêu công ty Việt Nam lên sàn Mỹ và lộ trình lên sàn của những doanh nghiệp này đang ở giai đoạn nào?

Hiện tại, Cavico đã có báo cáo kiểm toán và nộp hồ sơ lên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam . Phía Mỹ cũng có câu hỏi và Cavico đã trả lời. Dự kiến, trong tháng 2 hoặc tháng 3/2008, hai bên sẽ có một cuộc trao đổi nữa. Nếu kiểm toán năm 2007 xong xuôi thì giữa năm 2008 Cavico sẽ niêm yết trên sàn NASDAD. Công ty Đại Dũng (DDC) kiểm toán cũng gần xong, dự kiến tháng 2/2008 sẽ hoàn thành. Ngoài ra, chúng tôi đang tư vấn cho 4 công ty khác của Việt Nam (2 công ty nhà nước và 2 công ty tư nhân) lên sàn Mỹ; một công ty đã có hợp đồng ghi nhớ để làm việc, dự kiến trong quý I hoặc quý II/2008 sẽ hoàn tất các thủ tục để trình UBCK.

 

Liệu có nên niêm yết và huy động vốn trên TTCK Mỹ trong bối cảnh nền kinh tế nước này đang chao đảo?

Thị trường Mỹ là thị trường lớn nhất thế giới nên nếu thị trường này dao động, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến các thị trường khác. Hiện tại, Tổng thống Mỹ đang có những chính sách để kích thích thị trường. Ngân hàng Liên bang cũng rất nhanh nhạy trong việc đưa ra các biện pháp làm tăng tính thanh khoản của thị trường. Tôi cho rằng, những biện pháp này sẽ sớm kích thích nền kinh tế Mỹ, sự đình trệ của nền kinh tế sẽ sớm được phục hồi. Thị trường thuận lợi thì huy động được vốn lớn, còn thị trường không thuận lợi thì vẫn huy động được vốn nhưng ở mức độ thấp hơn.