Được đánh giá là FTA có quy mô lớn nhất thế giới, RCEP sẽ mở ra nhiều cơ hội mới cho các doanh nghiệp các nước ASEAN và 5 quốc gia liên quan (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, New Zealand).
Theo cam kết, Hiệp định RCEP sẽ có hiệu lực khi ít nhất sáu nước ASEAN và ba nước đối tác hoàn tất thủ tục phê chuẩn, chấp nhận hoặc phê duyệt Hiệp định. Với các nước còn lại, Hiệp định sẽ có hiệu lực sau 60 ngày kể từ ngày nước đó hoàn tất các thủ tục trong nước. Sau khi Hiệp định RCEP có hiệu lực, các bên sẽ ngay lập tức thực hiện các cam kết. Theo đó, đối với các cam kết thuế quan, Việt Nam và các nước đối tác sẽ xóa bỏ thuế quan đối với ít nhất 64% số dòng thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực.
Đến cuối lộ trình sau 15 - 20 năm, Việt Nam sẽ xóa bỏ thuế quan với khoảng 85,6% - 89,6% số dòng thuế với các nước đối tác, trong khi các nước đối tác xóa bỏ thuế quan cho doanh nghiệp Việt Nam trong khoảng 90,7% - 92% số dòng thuế. Các nước ASEAN sẽ xóa bỏ thuế quan cho Việt Nam trong khoảng 85,9% - 100% số dòng thuế.
RCEP có hiệu lực sẽ tạo ra một thị trường khổng lồ, ổn định, thuận lợi cho các nước tham gia. Thúc đẩy mạnh mẽ chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu, giúp kinh tế Việt Nam và các nước trong khối ASEAN phát triển nhanh hơn, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp mở rộng được thị trường, nâng cao kim ngạch xuất nhập khẩu và thu hút đầu tư.
Để tận dụng những cơ hội từ RCEP, các doanh nghiệp đã có sự chuẩn bị từ trước về các chứng nhận, xây dựng vùng sản xuất nguyên liệu theo tiêu chuẩn hữu cơ và các dây chuyền công nghệ sản xuất hiện đại...
Ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công thương) cho hay, với một nền kinh tế mà công nghiệp hỗ trợ còn yếu như Việt Nam, RCEP sẽ giúp mở cửa để nhập khẩu hàng hóa rẻ hơn, đặc biệt là các nguyên vật liệu đầu vào phục vụ sản xuất
Trước đây, một số mặt hàng của Việt Nam sản xuất sử dụng nguyên liệu từ một trong 5 nước đối tác của ASEAN thì không được hưởng ưu đãi, nhưng với RCEP, vấn đề này sẽ giải tỏa. Bởi điểm mới trong RCEP và được đánh giá có lợi cho nhiều ngành hàng xuất khẩu của Việt Nam là xuất xứ cộng gộp toàn phần. Theo đó, bất cứ giá trị nào được tạo ra bởi thành viên của một nước RCEP đều được coi là giá trị tại nơi sản xuất cuối cùng.
 |
Doanh nghiệp Việt Nam có lợi thế đẩy mạnh xuất khẩu tại thị trường các nước ASEAN |
Còn theo bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), RCEP đi vào thực thi sẽ tạo cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu sang 14 thị trường trong khối, với phần lớn người tiêu dùng không quá khó tính (ngoại trừ Nhật Bản, Australia, New Zealand). Nhu cầu đối với các sản phẩm mà Việt Nam có thế mạnh tương đối cao, đặc biệt là nông sản nhiệt đới, thực phẩm chế biến.
Đối với Việt Nam, RCEP sẽ giúp mở cửa để nhập khẩu hàng hóa rẻ hơn, đặc biệt là các nguyên vật liệu đầu vào phục vụ sản xuất, bởi chỉ tính riêng ASEAN, nhập khẩu nguyên liệu, thiết bị sản xuất của nước ta hàng năm vượt 30 tỷ USD. Ngoài ra, Việt Nam vẫn đang nhập siêu từ các thị trường lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc, với chủ yếu là nguyên liệu đầu vào của các ngành công nghiệp xuất khẩu quan trọng như điện tử, máy tính, dệt may, giày dép, ô tô…
Theo Bộ Công thương, năm 2019, Việt Nam nhập từ ASEAN 32,1 tỷ USD, năm 2020 dự kiến nhập 32,2 tỷ USD, nhập siêu lần lượt là 6,85 và 8,6 tỷ USD.
Đồng thời, nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất doanh nghiệp được Việt Nam nhập khẩu từ các nước RCEP cũng sẽ được xem như là nguồn nguyên liệu sản xuất tại Việt Nam khi xuất khẩu sản phẩm sang các nước có ký kết hiệp định song phương, đa phương với Việt Nam.
Bên cạnh đó, RCEP còn mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị và sản xuất khu vực, đồng thời được hưởng lợi từ việc cắt giảm chi phí giao dịch và môi trường kinh doanh thân thiện hơn nhờ hài hòa hóa các quy định hiện hành và áp dụng chung trong các FTA khác nhau của ASEAN.
Hiệp định RCEP là một thỏa thuận thương mại khu vực lớn chưa từng có với sự giao hòa đa dạng của các nền kinh tế phát triển, đang phát triển và kém phát triển. Là một hiệp định với thị trường 2,2 tỷ người dân chiếm 30% dân số thế giới, tổng GDP 26,2 nghìn tỷ USD tương đương 30% GDP toàn cầu và chiếm gần 28% thương mại toàn cầu (dựa trên số liệu năm 2019). Hiệp định RCEP là thỏa thuận thương mại tự do lớn nhất thế giới, thể hiện một bước tiến quan trọng hướng tới một khuôn khổ luật lệ lý tưởng cho thương mại và đầu tư toàn cầu.
Hiệp định RCEP cũng là hiệp định thương mại tự do thế hệ mới tham vọng nhất do ASEAN khởi xướng, góp phần nâng cao vai trò trung tâm của ASEAN trong khuôn khổ khu vực và tăng cường hợp tác giữa ASEAN và các nước đối tác. Hiệp định RCEP, là một hiệp định hiện đại, toàn diện, chất lượng cao và mang lại lợi ích cho tất cả các bên, với 20 chương bao gồm các lĩnh vực và nguyên tắc chưa từng có trong các hiệp định thương mại tự do trước đây giữa ASEAN và các nước Đối tác.
Hiệp định RCEP, với mức độ cam kết tự do hóa thương mại hàng hóa, dịch vụ và đầu tư, chắn chắn sẽ mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp trong khu vực đặc biệt về khả năng tiếp cận thị trường.
