Sáng 29/6, với 467/469 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 96,09%), Quốc hội đã thông qua Nghị quyết giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023”.
Làm rõ trách nhiệm cơ quan, chủ đầu tư... nếu chậm giải ngân dự án
Thay mặt Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính Ngân sách Quốc hội Lê Quang Mạnh trình bày một số nội dung chính của Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết.
Ông Mạnh cho biết, nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đề nghị phân tích những tồn tại, hạn chế của Nghị quyết 43, nguyên nhân, trách nhiệm và bài học kinh nghiệm trong bối cảnh nhiều khó khăn, chưa có tiền lệ.
UBTVQH xin tiếp thu ý kiến xác đáng của các ĐBQH, thể hiện các nội dung đánh giá khái quát về kết quả đạt được, chỉ ra tồn tại, hạn chế, nguyên nhân, trách nhiệm và đề xuất các giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế trong thực hiện Nghị quyết số 43 và rút kinh nghiệm trong công tác đánh giá thực tiễn, phân tích, dự báo tác động của các giải pháp; trong đề xuất ban hành chính sách và triển khai tổ chức thực hiện chính sách.
Một số ý kiến ĐBQH đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương rà soát, có giải pháp giải quyết các kiến nghị, khó khăn, vướng mắc liên quan đến thực hiện các dự án đầu tư, đẩy mạnh tiến độ triển khai thực hiện và giải ngân các dự án đầu tư sử dụng vốn chương trình để hoàn thành đúng theo tiến độ yêu cầu.
Về vấn đề này, UBTVQH tiếp thu ý kiến ĐBQH, thể hiện nội dung này tại điểm a khoản 1 Điều 2 dự thảo Nghị quyết về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu: Chính phủ tập trung chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương khẩn trương rà soát, có giải pháp giải quyết các kiến nghị, khó khăn, vướng mắc liên quan đến thực hiện các dự án đầu tư...
Trường hợp không thể hoàn thành việc giải ngân theo kế hoạch, Chính phủ làm rõ trách nhiệm của các cơ quan có liên quan, chủ đầu tư, chủ quản dự án, báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV xem xét, quyết định việc cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân sang năm 2025 và đình chỉ hoặc không tiếp tục thực hiện các dự án hiệu quả thấp, chưa giải ngân.
Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính Ngân sách Quốc hội Lê Quang Mạnh |
Tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng 2% đến hết năm 2024
Một số ý kiến ĐBQH đề nghị xem xét việc tiếp tục giảm thuế suất thuế GTGT 2% vì tình hình sản xuất của doanh nghiệp, người dân nói chung vẫn còn nhiều khó khăn, khả năng phục hồi và phát triển chưa thực sự bền vững. UBTVQH báo cáo như sau: qua kết quả giám sát cho thấy, chính sách giảm thuế suất thuế GTGT 2% trong năm 2022 đã phát huy hiệu quả, có ý nghĩa thiết thực; nhiều địa phương, doanh nghiệp đánh giá cao hiệu quả của chính sách. Từ kết quả thực tiễn, Chính phủ đã trình và Quốc hội cho phép tiếp tục thực hiện chính sách trong 6 tháng cuối năm 2023 và 6 tháng đầu năm 2024.
Tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, Chính phủ đã có Tờ trình kiến nghị Quốc hội xem xét, cho phép tiếp tục thực hiện chính sách giảm 2% thuế suất thuế GTGT đối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ và nội dung này được Quốc hội xem xét và thể hiện tại Nghị quyết của Quốc hội về Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khoá XV.
Một số ý kiến ĐBQH đề nghị xem xét cho phép tiếp tục thực hiện chính sách cho vay vốn hỗ trợ lãi suất, chính sách cho vay hỗ trợ việc làm, duy trì mở rộng việc làm và chương trình cho vay để mua nhà, thuê mua nhà theo chính sách về nhà ở xã hội để tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp vượt qua khó khăn sau đại dịch, ổn định đời sống và phục hồi, phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh.
UBTVQH thông tin: qua kết quả giám sát cho thấy, chính sách cho vay hỗ trợ lãi suất qua hệ thống Ngân hàng Chính sách xã hội đã phát huy hiệu quả cao và cần nghiên cứu, cân đối nguồn lực để triển khai thực hiện.
Theo quy định hiện hành, các chính sách cho vay hỗ trợ tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm, cho vay nhà ở xã hội và cho vay phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đang được tiếp tục triển khai thực hiện.
Tuy nhiên, một số chính sách tín dụng ưu đãi qua Ngân hàng Chính sách xã hội theo quy định của Nghị quyết số 43/2022/QH15 đã hết thời gian thực hiện và kết thúc từ 31/12/2023. Việc tiếp tục triển khai cần được đánh giá và có giải pháp tổng thể, hài hòa, phù hợp với yêu cầu của thực tiễn và khả năng đáp ứng của nguồn lực. Vì vậy, tiếp thu ý kiến ĐBQH, UBTVQH đã bổ sung quy định giải pháp về nội dung này tại điểm c khoản 1 Điều 2 của dự thảo Nghị quyết.
Quốc hội trước giờ bấm nút thông qua Nghị quyết giám sát chuyên đề việc thực hiện Nghị quyết 43 về Chương trình phục hồi và phát triển |
Nghiên cứu mở rộng áp dụng đối với các chính sách đặc thù
Một số ý kiến ĐBQH đề nghị nghiên cứu, bổ sung một số nội dung giải pháp cụ thể liên quan đến đầu tư hoàn chỉnh nút giao Tân Vạn, cầu Bình Gởi; đầu tư đường cất hạ cánh số 2, san lấp toàn bộ mặt bằng của Dự án đầu tư xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành; việc sử dụng khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn để sử dụng cho tái định cư của dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu...
UBTVQH đã tiếp thu ý kiến ĐBQH, thể hiện tại tại điểm a mục 2.2 khoản 2 Điều 2 của dự thảo Nghị quyết về các nội dung trên.
Đối với việc cho phép sử dụng khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn để sử dụng cho tái định cư của dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, hiện nay Chính phủ đang nghiên cứu, rà soát để xử lý theo thẩm quyền.
Một số ý kiến ĐBQH đề nghị mở rộng việc áp dụng chính sách đặc thù để đẩy mạnh giải ngân, thúc đẩy tăng trưởng; tiếp tục mở rộng việc áp dụng cơ chế đặc thù về khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu thông thường. Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị cân nhắc, thận trọng trong việc áp dụng chính sách đặc thù về chỉ định thầu trong thời gian sau dịch.
Về vấn đề này, UBTVQH cho rằng, các chính sách đặc thù áp dụng cho các dự án quan trọng quốc gia đến nay vẫn đang trong quá trình áp dụng. Thời gian tới, trên cơ sở tổng kết đánh giá kỹ lưỡng sau quá trình triển khai thực hiện, đề nghị Chính phủ nghiên cứu báo cáo cấp có thẩm quyền việc mở rộng áp dụng đối với các chính sách đặc thù này.
Tiếp thu ý kiến ĐBQH, tại điểm d khoản 1 Điều 2 của dự thảo Nghị quyết đã giao Chính phủ tổng kết đánh giá việc thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù áp dụng cho các dự án, trên cơ sở đó đề xuất hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan đối với các nội dung đã thực hiện có hiệu quả.
Có ý kiến ĐBQH cho rằng, dự thảo Nghị quyết đã chỉ ra nguyên nhân của tồn tại, hạn chế “tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm… dẫn đến giải quyết công việc chậm trễ, chưa hiệu quả…”. Do vậy, đề nghị bổ sung giải pháp để khắc phục vấn đề trên.
UBTVQH nhận định, ý kiến của ĐBQH nêu là đúng với thực tế hiện nay, qua giám sát, các vấn đề tồn tại, hạn chế, nguyên nhân về nội dung trên đã được nêu tại Báo cáo kết quả giám sát, dự thảo Nghị quyết cũng đã quy định Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương quán triệt các bài học kinh nghiệm, khẩn trương triển khai những kiến nghị được nêu trong Báo cáo kết quả giám sát. Vì vậy, xin thể hiện như dự thảo Nghị quyết.