Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Dự thảo Nghị định gồm 3 chương, 8 điều, áp dụng với cơ quan nhà nước, tổ chức kinh doanh bất động sản theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản, người sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai.
Theo đó, tổ chức kinh doanh bất động sản đáp ứng các điều kiện thực hiện dự án thí điểm thì được nhận chuyển quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với một, một số hoặc các loại đất sau đây để thực hiện dự án thí điểm, gồm đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải đất ở, đất ở và đất khác trong cùng thửa đất đối với trường hợp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất.
Từ đó, mở rộng điều kiện tổ chức kinh doanh bất động sản được nhận chuyển quyền sử dụng các loại đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, góp phần hạn chế khiếu kiện của người dân; đảm bảo công bằng trong tiếp cận đất đai giữa các nhà đầu tư, giữa các địa phương, duy trì ổn định nguồn cung về nhà ở thương mại, góp phần phát triển thị trường bất động sản minh bạch, lành mạnh.
Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương cần đóng góp các ý kiến cụ thể để xác định rõ không gian phạm vi, đối tượng, quy mô dự án thực hiện thí điểm; tính khả thi và công tác chuẩn bị triển khai của các địa phương sau khi Nghị định được ban hành.
Tại cuộc họp, lãnh đạo một số bộ, ngành, địa phương, hiệp hội bất động sản đã kiến nghị bổ sung quy định xử lý chuyển tiếp đối với các dự án thí điểm nhưng đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, xác định nghĩa vụ tài chính, gia hạn thời gian thực hiện…; làm rõ quy trình thủ tục đối với doanh nghiệp bất động sản đã có quyền sử dụng đất, đang nhận quyền sử dụng đất hoặc cả hai; trình tự, thủ tục, thời gian giải quyết và cơ quan đầu mối tiếp nhận đề xuất, lập danh mục dự án thí điểm; nguyên tắc ưu tiên các dự án thí điểm; chỉnh sửa kỹ thuật soạn thảo văn bản…
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ Nghị quyết của Quốc hội quy định rõ không gian, phạm vi, quy mô, thời gian thực hiện dự án thí điểm, kèm theo cơ chế, chính sách đặc thù.
Vì vậy, Nghị định cần cụ thể hóa trình tự, thủ tục, tổ chức các bước thực hiện khoa học, rõ ràng khi thực hiện dự án thí điểm.
Cơ quan soạn thảo tiếp tục làm rõ quy định đối với quyền sử dụng đất trả tiền thuê hàng năm và một lần khi thực hiện dự án nhà ở thương mại; trình tự, thủ tục đối với doanh nghiệp bất động sản trong từng loại dự án nhà ở thương mại thí điểm (đã có quyền sử dụng đất, nhận quyền sử dụng đất, hoặc chưa có quyền sử dụng đất…); xây dựng tiêu chí, nguyên tắc xác định các dự án ưu tiên thí điểm (chỉnh trang đô thị, đã được quy hoạch chi tiết, thuộc diện phải di dời, di chuyển…
Trước đó, ngày 17/2, Hiệp hội bất động sản TP.HCM (HoREA) cũng đã có văn bản góp ý liên quan đến Dự thảo này.
Theo đó, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho biết, tại Khoản 1, Điều 3 của Dự thảo Nghị định quy định các cơ quan nhà nước có thẩm quyền “rà soát, tổng hợp danh mục khu đất dự kiến thực hiện dự án thí điểm trên địa bàn; lập hồ sơ báo cáo UBND cấp tỉnh” vừa phải đáp ứng điều kiện “phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị” và “phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương đã được phê duyệt”; vừa phải đáp ứng mục tiêu, yêu cầu thực hiện “dự án thí điểm” của từng địa phương. Tuy nhiên, thực tế mỗi địa phương sẽ có ưu tiên khác nhau trong việc thực hiện “dự án thí điểm” để bảo đảm hiệu quả việc sử dụng quỹ đất “có giới hạn” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 4 “Nghị quyết thí điểm của Quốc hội”.
Hiệp hội HoREA cũng đề xuất tổ chức kinh doanh bất động sản lập dự án đầu tư và được nộp hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư. Đồng thời, chấp thuận nhà đầu tư thực hiện dự án thí điểm ngay sau khi hoàn thành việc thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại khoản 1 Điều 3 và khoản 1 Điều 5 của Nghị định này để thực hiện dự án thí điểm.
Tổ chức kinh doanh bất động sản cần được tạo cơ chế thực hiện dự án thí điểm dành diện tích đất nhà ở xã hội trong phạm vi dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại hoặc bố trí tại vị trí khác ngoài phạm vi dự án hoặc đóng tiền tương đương giá trị quỹ đất đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.
Theo ông Lê Hoàng Châu, bối cảnh thị trường hiện nay rất cần thiết bổ sung quy định tạo thuận lợi cho các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai thực hiện “Nghị quyết thí điểm” tại địa phương, nhất là tại các đô thị lớn.
