Theo ông Tú, tính chung toàn hệ thống cho tất cả các khoản vay ngắn và trung, dài hạn, đến hết tháng 3/2024, lãi suất tiền gửi bình quân của các giao dịch mới phát sinh khoảng 3%/năm, giảm 0,5% so với cuối năm 2023. Còn lãi suất cho vay bình quân của các giao dịch mới phát sinh là 6,5%/năm, giảm 0,6% so với cuối năm 2023.
Chính phủ, NHNN luôn chỉ đạo phải giảm lãi suất, tháo gỡ cho doanh nghiệp và cả ngân hàng thương mại (NHTM). "Bản thân ngân hàng cũng là doanh nghiệp và cũng đặt ra câu chuyện lợi nhuận. Nhưng lợi nhuận thế nào để xã hội chấp nhận được, để chia sẻ với nền kinh tế, doanh nghiệp, NHTM phải có trách nhiệm. Ngay cả các NHTM có vốn nhà nước, NHNN can thiệp với tư cách chủ sở hữu để hạ lãi suất cho doanh nghiệp", ông Tú nói.
Trước nhiều ý kiến cho rằng lãi suất cho vay còn cao, ông Tú cho rằng, lãi suất thấp hơn 20 năm qua. Thực tế, còn một số NHTM, khoản vay cũ mà lãi suất vẫn còn cao thì cần phải có tác động của dư luận xã hội. NHNN yêu cầu các ngân hàng phải công bố lãi suất cho vay bình quân để người dân lựa chọn vay của ngân hàng có lãi suất thấp, bởi quan điểm của NHNN là điều hành lãi suất linh hoạt, không đặt tăng hay giảm lãi suất điều hành. Từ cuối năm 2023 đến nay, NHNN tiếp tục chỉ đạo các NHTM cắt giảm chi phí, lợi nhuận, để hạ thấp lãi suất cho vay, kể cả các khoản cho vay mới và cả cũ.
Tuy nhiên, theo Phó thống đốc Tú, một thực tế đáng lo ngại là nợ xấu đang có xu hướng tăng nhanh. Nợ xấu nội bản của hệ thống ngân hàng đến cuối năm 2023 là 4,55%. Riêng năm 2023 tăng 2,03% nợ xấu nội bảng, chưa kể là các khoản nợ xấu được tạm thời cơ cấu lại, bán cho VAMC mà chưa được xử lý…
"Đây là các con số cho thấy không thể đẩy mạnh tín dụng một cách ồ ạt, bất chấp các tiêu chuẩn để nền kinh tế gánh nợ xấu rất lớn, trở thành cục máu đông như cách đây hơn 10 năm mà xử lý cho đến bây giờ chưa hết", ông Tú nhấn mạnh.
Quan điểm điều hành của NHNN là luôn luôn song hành hai nhiệm vụ, vừa hỗ trợ vốn cho nền kinh tế và doanh nghiệp vượt qua khó khăn, chính vì thế nguồn vốn đáp ứng nhu cầu chính đáng, hợp lý, lĩnh vực ưu tiên, động lực tăng trưởng của nền kinh tế. Tuy điều kiện, tiêu chuẩn tín dụng là không hạ thấp, nhưng các NHTM phải tiếp tục đơn giản thủ tục, quy trình, thời gian để hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn một cách dễ dàng hơn.
NHNN tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 02/2023/TT-NHNN, tiếp tục tạo điều kiện cho khách hàng phục hồi sản xuất kinh doanh. Đồng thời, NHNN đã trình Chính phủ gia hạn thông tư 02 thêm 6 tháng, thay vì kết thúc vào 30/6 tới.
"Hỗ trợ doanh nghiệp cũng là hỗ trợ ngân hàng, nhưng nếu như chúng ta cũng không nên lạm dụng quá. Bởi chính sách này là giấu một khoản nợ xấu, rất xấu, rồi nó âm ỉ đến một lúc nào đó sẽ ảnh hưởng đến nền tài chính quốc gia. Đây cũng là lý do NHNN đề xuất gia hạn Thông tư 02 thêm 6 tháng nữa (thay vì dài hơn), hết năm 2024 đánh giá tiếp. Nếu doanh nghiệp vẫn khó khăn thì có cơ chế khác hỗ trợ", ông Tú nói thêm.
Thông tin từ NHNN, hiện huy động vốn của nền kinh tế đạt 13,73 triệu tỷ đồng. Về tăng trưởng tín dụng, tính đến 28/3 tín dụng toàn nền kinh tế tăng 0,9%, trong khi tháng 1 và 2 âm và đến nay, tín dụng tăng khoảng 1%. Với dấu hiệu khởi sắc này, nền kinh tế bắt đầu ngấm vốn, theo Phó thống đốc Tú, hy vọng trong quý II và III, nhất là quý IV, nguồn vốn tín dụng đạt mức kỳ vọng dự kiến cả năm là 14-15%.
