Đó là một trong những gợi ý mà ông Alfonso Garcia Mora, Phó chủ tịch IFC Phụ trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương đưa ra tại Diễn đàn Kinh tế TP.HCM năm 2022, diễn ra vào sáng 15/4.
Theo ông Alfonso Garcia Mora, trên phạm vi toàn cầu, đại dịch đã thúc đẩy tốc độ áp dụng kỹ thuật số, chuyển đổi sự phát triển khi các doanh nghiệp và người dân chấp nhận các giải pháp hỗ trợ công nghệ trong giáo dục, y tế, giao thông, khí hậu và hơn thế nữa.
Một minh họa tốt cho xu hướng này là sự bùng nổ của thương mại trực tuyến. Năm 2020, Việt Nam là thị trường phát triển nhanh nhất ở Đông Á. Từ tháng 2/2020 đến tháng 4/2021, số lượng dịch vụ kỹ thuật số của chính phủ đã tăng gấp 10 lần, mặc dù chỉ từ mức cơ bản thấp.
Các Khảo sát Đánh giá Tác động tới doanh nghiệp (Business Pulse Survey) của Ngân hàng Thế giới cho thấy sự gia tăng mạnh mẽ trong việc sử dụng các nền tảng kỹ thuật số, các trang web thương mại điện tử, mạng xã hội trực tuyến và các ứng dụng chuyên biệt để đối phó với sự bùng phát Covid-19, tăng từ 48% số công ty vào tháng 6/2020 lên 73%. vào tháng 1/2021.
Theo ông Alfonso Garcia Mora, chiến lược là cốt lõi của quá trình chuyển đổi kỹ thuật số thành công và lâu dài. Việc Chính phủ Việt Nam thông qua Chương trình Chuyển đổi số cho Doanh nghiệp giai đoạn 2021 - 20255 là một bước đi cần thiết.
Tuy nhiên, để thực hiện những mục tiêu đó, ông Alfonso Garcia Mora lưu ý cần phải thực hiện bốn bước chính: có sẵn chính sách; cơ sở hạ tầng; dịch vụ và kỹ năng; đồng thời đảm bảo không ai, đặc biệt là phụ nữ, bị loại khỏi các hệ thống kỹ thuật số.
Theo Phó chủ tịch IFC, việc thiết lập khuôn khổ quản trị kỹ thuật số để thiết lập trách nhiệm, vai trò và quyền ra quyết định đối với tất cả các chính sách chia sẻ dữ liệu và kỹ thuật số, sẽ là chìa khóa để đảm bảo rằng các chính sách được thực hiện.
Đối với các doanh nghiệp, việc cải thiện khả năng tiếp cận thông tin số hóa từ chính quyền địa phương có thể giúp ích đáng kể cho sự tăng trưởng. Điều này có thể giúp các doanh nghiệp xin giấy phép nhanh hơn với quy trình số hóa từ đầu này đến đầu kia và tối ưu hóa hiệu quả sự tương tác giữa thành phố và các doanh nghiệp. “Đây là lợi thế của thành phố trong việc thu hút và giữ chân các doanh nghiệp và nhà đầu tư”, ông nói.
Một điểm nữa, theo ông Alfonso Garcia Mora, là khả năng của người dân, doanh nghiệp và chính phủ trong việc kết nối với Internet tốc độ cao, giá cả phải chăng là mạch máu của bất kỳ nền kinh tế kỹ thuật số nào. Một mục tiêu trong kế hoạch chuyển đổi kỹ thuật số của Chính phủ Việt Nam là có 75% hộ gia đình kết nối với internet băng thông rộng.
“Để thành công trong nền kinh tế số, Việt Nam cần cải thiện chất lượng và tốc độ của cơ sở hạ tầng internet”, ông nói và đồng thời nhấn mạnh, để có khả năng cạnh tranh, Việt Nam cần được tiếp cận toàn dân với ít nhất là mạng 4G và trong tương lai gần là các khoản đầu tư lớn để mở rộng mạng di động 5G và mạng sợi quang băng rộng, đặc biệt cho các doanh nghiệp, trường học và các tổ chức lớn.
Ngoài ra, các quan hệ đối tác công tư (PPP) cũng có thể là một phương tiện mà qua đó Nhà nước có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các thách thức trong lĩnh vực viễn thông, cho phép mọi người tiếp cận với các công nghệ mới nhất, tăng hiệu quả của thông tin liên lạc và giảm chi phí dịch vụ.
“IFC với tư cách là tổ chức phát triển lớn nhất làm việc với khu vực tư nhân, đang nghiên cứu vấn đề đó ở Jordan. Chúng tôi đã ký một thỏa thuận với Bộ Kinh tế Kỹ thuật số và Doanh nhân của Jordan, nhằm thu hút khu vực tư nhân thông qua quan hệ đối tác công tư để mở rộng và vận hành mạng internet tốc độ cao nhằm giúp tăng cường kết nối, cải thiện dịch vụ kỹ thuật số và tạo việc làm”, ông Alfonso Garcia Mora thông tin.
Một điểm quan trọng nhất cũng được ông Alfonso Garcia Mora liên tục nhấn mạnh là phát triển kinh tế số phải gắn liền với biến đổi khí hậu. Việt Nam đã cam kết cắt giảm lượng khí thải và đạt mức ròng 0 vào năm 2050 tại COP 26 năm ngoái.
“Một câu hỏi trong đầu nhiều người không phải là liệu chúng ta có cần tận dụng các giải pháp công nghệ để giúp chống lại biến đổi khí hậu hay không, mà là những giải pháp nào có triển vọng nhất và cách chúng ta có thể đẩy nhanh việc áp dụng chúng để giúp cắt giảm khí thải”, ông nói.
Hiện các nhà đầu tư cũng như các nhà hoạch định chính sách đều đang nhận ra tiềm năng to lớn của các công nghệ mới để thích ứng và giảm thiểu khí hậu, đồng thời các giải pháp và mô hình kinh doanh sáng tạo đang được mở rộng trên các lĩnh vực, từ giao thông - vận tải đến nông nghiệp đến năng lượng và sản xuất. “Chỉ cần xem xét một thống kê đơn giản, bản thân công nghệ kỹ thuật số có tiềm năng cắt giảm 15% lượng khí thải toàn cầu”, ông nhấn mạnh.
Đầu tư vào công nghệ, đặc biệt là công nghệ sạch và hỗ trợ đổi mới có thể mang lại cơ hội to lớn để thúc đẩy tăng trưởng bền vững và bao hàm. Có một cơ hội kinh doanh to lớn cho khu vực tư nhân, đặc biệt là ở các thành phố của châu Á, nơi tiêu thụ 80% năng lượng của khu vực, tạo ra 75% lượng khí thải carbon và góp hơn một nửa vào sự gia tăng lượng khí thải toàn cầu trong 20 năm tới.
Vì vậy, các mục tiêu về khí hậu của Việt Nam cần được bổ sung bằng việc sử dụng các công nghệ mới vì con đường dẫn đến một tương lai giúp có thể sống được và trung hòa khí nhà kính có thể được tăng cường thông qua số hóa.
“Quá trình khử cac-bon và số hóa là những xu hướng siêu tốc nên gắn liền với nhau. Hoàn thành mục tiêu nền kinh tế kỹ thuật số chiếm 30% GDP của Việt Nam vào năm 2030 đưa đất nước đi đúng hướng để đáp ứng tham vọng về khí hậu và tình trạng thu nhập cao”, Phó chủ tịch IFC nhấn mạnh.
