Phát hiện đột phá về virus SARS-CoV-2 tại ổ dịch Bắc Kinh (Trung Quốc)

Virus SARS-CoV-2 ở Bắc Kinh đến từ châu Âu?

Cuộc khảo sát dịch tễ học ban đầu đã cho thấy chủng virus SARS-CoV-2 được phát hiện tại chợ Tân Phát Địa ở Bắc Kinh đến từ châu Âu nhưng loại virus này đã xuất hiện lâu hơn so với chủng virus SARS-CoV-2 hiện tại ở châu Âu, các nhà virus học Trung Quốc nhận định.

Các nhà nghiên cứu cũng cho biết có thể virus vẫn chưa biến chủng trong quá trình vận chuyển bởi chúng được bọc kín trong những mặt hàng đông lạnh.

Từ khi làn sóng Covid-19 lần thứ 2 bùng phát ở chợ Tân Phát Địa, các nhà virus học đã đến khu chợ hiện đã bị đóng cửa này 3 lần để điều tra vào ngày 14, 15 và 17/6 trước khi công bố về một số phát hiện mang tính đột phá.

Hơn 200 mẫu vật được lấy từ khu chợ hải sản trong lần điều tra đầu tiên bao gồm các mẫu xét nghiệm được lấy từ cá hồi, trong đó nhiều mẫu vật cho kết quả dương tính với virus SARS-CoV-2.

Trong cuộc điều tra thứ 2, các nhà virus học đã thu thập các mẫu vật từ một khu chợ cách đó 2km và nhiều mẫu vật trong số này cũng có kết quả dương tính với virus SARS-CoV-2.

Cuộc điều tra thứ 3 nhằm riêng vào hệ thống nước, trong đó có cả nước dùng để bảo quản các loại cá. Các mẫu vật này hiện vẫn đang được xét nghiệm.

"Quá nhiều mẫu xét nghiệm dương tính với virus SARS-CoV-2 đã cho thấy khu vực này bị phơi nhiễm virus nghiêm trọng", Wu Guizhen, một quan chức của Viện Ngăn ngừa và Kiểm soát các bệnh do virus gây ra thuộc Trung tâm Ngăn ngừa và Kiểm soát dịch bệnh Trung Quốc (CDC) nhận định với báo giới.

Liu Jun, một nhà nghiên cứu cũng thuộc cơ quan trên, đồng thời là người từng tham gia vào công tác truy tìm nguồn gốc virus SARS-CoV-2 ở Vũ Hán cho biết có một số suy đoán nhất định về việc virus đã đến Bắc Kinh như thế nào.

Các sản phẩm thủy hải sản có lẽ đã gây ra đợt bùng phát dịch bệnh trên sau khi chúng được vận chuyển tới chợ Tân Phát Địa qua hệ thống đông lạnh. Một khả năng nữa là một bệnh nhân mắc bệnh nào đó đã ra vào khu chợ và lây nhiễm virus cho những người khác.

Chuyên gia Liu cho rằng việc thu thập mẫu vật là một bước quan trọng trong quá trình theo dõi dấu vết của virus, đồng thời lưu ý thêm rằng các mẫu dương tính khác nhau có thể dẫn đến những kết luận khác nhau.

Chẳng hạn, nếu virus SARS-CoV-2 được phát hiện ở thực phẩm đông lạnh bị gói kín, virus đã vô tình được vận chuyển tới khu chợ qua hệ thống đông lạnh. Tuy nhiên, nếu các loại thực phẩm này không bị đóng gói, kết luận về nguồn gốc của virus có thể sẽ khác.

Con đường lây nhiễm của virus SARS-CoV-2 ở Bắc Kinh

Chuyên gia Liu, người đã tới chợ động vật hoang dã ở Vũ Hán hơn 20 lần và chợ Tân Phát Địa 3 lần cho biết môi trường lạnh và ẩm ở các khu chợ trên là điều kiện để virus tồn tại và nhân lên.

Nếu người mắc Covid-19 hắt hơi, các giọt bắn chứa virus sẽ rơi trên sàn nhà và lây lan sang các khu vực khác, chuyên gia Liu nhận định. Tuy nhiên, chúng ta không thể vội vàng kết luận rằng chợ động vật hoang dã là nguồn khởi phát của virus SARS-CoV-2 chỉ bởi vì dịch bệnh bùng phát ở đây.

Chuyên gia này cũng cho biết rằng đợt bùng phát dịch bệnh ở Bắc Kinh cho chúng ta cơ hội để xem xét lại những đánh giá trước đó rằng virus có nguồn gốc từ môi trường hoang dã bởi không giống như chợ bán đồ tươi sống ở Vũ Hán, khả năng động vật hoang dã gây ra dịch bệnh ở Bắc Kinh là rất thấp.

Điều này cũng nhắc nhở chúng ta rằng có thể một người mắc bệnh nào đó hoặc một vật thể chứa virus nào đó đã vào khu chợ này và khu chợ chỉ là môi trường để virus nhân lên cũng như lây lan.

"Có rất nhiều khả năng nhưng khả năng virus SARS-CoV-2 đến từ động vật hoang dã (ở Bắc Kinh) là rất nhỏ", chuyên gia Liu khẳng định.

CDC Trung Quốc thì cho rằng virus phát tán ở chợ Tân Phát Địa tại Bắc Kinh đến từ châu Âu nhưng chúng đã tồn tại lâu hơn chủng virus hiện nay ở châu Âu.

Virus SARS-CoV-2 được phát hiện trong đợt bùng phát gần đây ở chợ Tân Phát Địa đến từ châu Âu nhưng tồn tại lâu hơn loại virus gần đây nhất ở châu Âu", các nhà chức trách y tế Trung Quốc nhận định.

"Một lượng lớn các mẫu vật được phát hiện ở chợ Tân Phát Địa cho thấy virus SARS-CoV-2 đã ở khu vực này một khoảng thời gian. Nếu nó xuất hiện ở thành phố này chỉ trong 1 thời gian ngắn, có lẽ sẽ không có nhiều mẫu dương tính như vậy. Tuy nhiên, chúng ta cần thêm dữ liệu trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào thông báo về nguồn gốc của virus", Zhang Yong, Phó Giám đốc Viện Ngăn ngừa và Kiểm soát các bệnh do virus gây ra thuộc Trung tâm Ngăn ngừa và Kiểm soát dịch bệnh Trung Quốc nhận định.

Gao Fu, giám đốc CDC Trung Quốc hôm 16/6 cho biết đợt bùng phát dịch bệnh gần đây ở Bắc Kinh có lẽ đã xảy ra từ 1 tháng trước chứ không phải cuối tháng 5 hay đầu tháng 6.

"Trong đợt bùng phát dịch bệnh cụ thể này, nhiều ca mắc tiền triệu chứng hoặc các ca nhẹ đã được phát hiện. Đó là lý do tại sao môi trường ở đây lại có một lượng lớn mẫu xét nghiệm thu thập được cho ra kết quả dương tính như vậy", Gao cho biết.

Trên thực tế, virus SARS-CoV-2 sẽ lây lan nhanh hơn trong điều kiện bóng tối, độ ẩm cao và các môi trường bị ô nhiễm, rồi từ đó lây sang con người mà nạn nhân không hề hay biết. Nếu những người địa phương ở các khu chợ này mắc bệnh, có thể rất nhiều người khác đã bị phơi nhiễm.

Về việc virus SARS-CoV-2 đã lọt vào Trung Quốc như thế nào, có một vài khả năng được thảo luận.

Theo chuyên gia Zhang: "Chẳng hạn, virus SARS-CoV-2 có lẽ đã ở trong các sản phẩm đông lạnh nhập khẩu và không biến chủng do môi trường đông lạnh trong suốt quá trình lưu trữ và vận chuyển từ nước ngoài tới Trung Quốc".

Hoặc cũng có thể virus SARS-CoV-2 đã "ẩn mình" trong môi trường bóng tối và độ ẩm cao trước khi lây nhiễm sang người dân địa phương. "Cuối cùng, những điều chúng ta thấy là virus này có mối liên hệ gần gũi hơn với virus trước đó ở châu Âu", Zhang cho biết.

Cuộc điều tra dịch tễ học và dữ liệu lớn có thể đã tìm kiếm được một vài điểm chung giữa các trường hợp mắc bệnh song lại không thể xác định các cá nhân nào đã khiến virus lây lan.

"Chúng tôi hy vọng rằng qua các thí nghiệm và phân tích trình tự gen, chúng tôi có thể hiểu được về tuyến đường lây nhiễm của virus SARS-CoV-2", chuyên gia Zhang nói.