Nhân viên y tế điều trị cho bệnh nhân COVID-19 tại bệnh viện ở Sapporo, Nhật Bản. (Ảnh: AFP/TTXVN).
Đó là trường hợp của một phụ nữ Nhật Bản, 20 tuổi. Sau khi được chẩn đoán mắc COVID-19 đầu tiên vào cuối tháng 5/2021 thông qua xét nghiệm kháng nguyên, người phụ nữ này liên tục dương tính trong 221 ngày sau đó.
Tại thời điểm xét nghiệm xác định có hay không nhiễm SARS-CoV-2, bệnh nhân đã tiến hành cách ly 10 ngày, ngoài sốt không có bất kỳ triệu chứng nào khác.
Kể từ khi có kết quả dương tính, bệnh nhân không đến các nơi đông người, các thành viên trong gia đình cô cũng không có bất cứ triệu chứng nào. Sau đó, bệnh nhân phát hiện mang thai khoảng 8 tuần trong thời gian bị sốt.
Vào tháng 9 và tháng 10 năm 2021, cô được tiêm hai liều vaccine ngừa COVID-19 sản xuất theo công nghệ mRNA. Đến tháng 12/2021, bệnh nhân nhập viện sinh con.
Trong suốt thời gian thai kỳ, cô ấy không xảy ra bất cứ biến chứng nào và ca sinh thường diễn ra thuận lợi.
Trong quá trình nhập viện sinh con, người phụ nữ này tiến hành các xét nghiệm PCR COVID-19. Kết quả cho thấy, bệnh nhân dương tính với SARS-CoV-2 với chỉ số CT phản ánh tải lượng virus là 36,4 - mức thấp không có khả năng truyền nhiễm. Đây là 221 ngày sau chẩn đoán COVID-19 ban đầu.
Các mẫu bệnh phẩm của bệnh nhân trong nghiên cứu này được phân tích để xác định sự hiện diện các biến thể của SARS-CoV-2.
Kết quả cho thấy sự hiện diện duy nhất của biến thể Alpha. Việc xác định trình tự gene gặp nhiều khó khăn do tải lượng virus các mẫu thử nghiệm thấp.
Tháng 12/2021, biến thể Alpha không còn được lưu hành ở Nhật Bản, do làn sóng COVID-19 gây ra bởi biến thể này đã kết thúc vào tháng 7/2021.
Vì tải lượng virus của bệnh nhân rất thấp nên các nhà phân tích kết luận rằng đây là một trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 kéo dài với khoảng thời gian dài nhất từng được báo cáo.
Về mặt địa lý, người phụ nữ này đến từ tỉnh Ibaraki, nơi biến thể Alpha lây lan chủ đạo từ tháng 4 đến tháng 7/2021. Đến giữa tháng 9/2021, Delta đã thay thế Alpha trở thành biển thể gây phần lớn các ca nhiễm mới tại Nhật Bản.
Khi bệnh nhân trong nghiên cứu hiện tại được xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2, Omicron đã trở thành biến thể gây lây nhiễm chủ đạo tại khu vực. Hầu hết tất cả các ca nhiễm SARS-CoV-2 ghi nhận vào tháng 1 và tháng 2/2022 đều do biến thể Omicron.
Do đó, nếu tái nhiễm, người phụ nữ này chỉ có khả năng nhiễm biến thể Delta hoặc Omicron, mà không phải là Alpha.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người mắc COVID-19 từ nhẹ đến trung bình và nặng có thể có kết quả xét nghiệm RT-PCR dương tính lần lượt từ 17,2 đến 19,8 ngày sau khi các triệu chứng khởi phát.
Theo dữ liệu được công bố, thời gian dương tính trung bình của một người nhiễm SARS-CoV-2 là 17 ngày, tối đa 83 ngày.
Các yếu tố như tuổi tác, các loại bệnh lý nền của bệnh nhân COVID-19 như cao huyết áp, bệnh mạch vành và đái tháo đường, có thể tác động đến thời gian mắc bệnh kéo dài. Tuy nhiên, việc mang thai trước đây không liên quan đến hiện tượng này.
Trước đó, từng có một báo cáo về trường hợp người mang thai có thời gian dương tính với SARS-CoV-2 trong 104 ngày kể từ ngày xét nghiệm dương tính ban đầu. Cho đến nay, vẫn còn thiếu sự hiểu biết về cơ chế phát tán virus kéo dài trong thai kỳ.
Trong thời kỳ mang thai, có những thay đổi sinh lý trong môi trường miễn dịch bên trong cơ thể mẹ mà chủ yếu là qua tế bào trung gian Th2 với sự suy giảm của miễn dịch qua tế bào trung gian Th1. Do đó, phụ nữ mang thai dễ bị nhiễm các mầm bệnh nội bào, bao gồm cả virus.
Trong thực nghiệm, người ta đã quan sát thấy phổi của những con chuột mang thai có lượng virus cúm cao gấp 8 lần so với những con chuột không mang thai. Điều này cho thấy rằng quá trình thanh lọc virus bị cản trở trong thời kỳ mang thai.
Miễn dịch qua Th2 thúc đẩy "cơn bão" cytokine chống viêm. Do đó, phản ứng miễn dịch trong quá trình nhiễm SARS-CoV-2 thúc đẩy qua Th2 có thể kéo dài sự lây lan của virus và ngăn ngừa nguy cơ trở nặng ở nhóm bệnh nhân này.
Tuy nhiên, nghiên cứu này có hạn chế, đó là do tải lượng virus trong mẫu bệnh phẩm thấp, nên việc xác định biến thể Alpha được thực hiện bằng phương pháp PCR sàng lọc biến thể.