Số liệu của Hiệp hội Thị trường trái phiếu (VBMA) cho hay, tính từ đầu năm tới cuối tuần qua, tổng giá trị phát hành trái phiếu ra công chúng là 10.599 tỷ đồng, giảm 56% (chiếm khoảng 4% tổng giá trị phát hành). Giá trị phát hành trái phiếu riêng lẻ là 240.955 tỷ đồng, giảm 53% (chiếm khoảng 96% tổng giá trị phát hành).
Trong tháng 10/2022, dữ liệu của VBMA cho thấy, không có trường hợp phát hành trái phiếu doanh nghiệp mới nào được ghi nhận. Trong khi việc phát hành mới bị đình trệ thì doanh nghiệp đang đứng trước sức ép lớn phải mua lại trước hạn.
Theo dữ liệu VBMA tổng hợp từ HNX, tính từ đầu năm tới 11/11, tổng giá trị trái phiếu đã được các doanh nghiệp mua lại là 156.465 tỷ đồng (tăng 48% so với cùng kỳ năm 2021). Trái phiếu doanh nghiệp đến hạn trong tháng 11/2022 là gần 13.528 tỷ đồng, đều là trái phiếu phát hành riêng lẻ.
Hiện Bộ Tài chính vẫn chưa có động thái nào nhằm giúp thị trường tan băng. Trong thông báo báo chí vừa ban hành, Bộ Tài chính tiếp tục khẳng định, trái phiếu doanh nghiệp phát hành theo nguyên tắc doanh nghiệp tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn, doanh nghiệp phải có trách nhiệm thanh toán đầy đủ, đúng hạn lãi, gốc trái phiếu và thực hiện các cam kết với nhà đầu tư.
“Do đó, các doanh nghiệp phát hành có trách nhiệm phải tự cân đối dòng tiền để đảm bảo các nghĩa vụ đã cam kết với nhà đầu tư khi phát hành trái phiếu”, Bộ Tài chính khẳng định.
Với trường hợp có khó khăn về tình hình tài chính, Bộ cho rằng, doanh nghiệp phải chủ động xây dựng phương án trả nợ cụ thể và làm việc thống nhất với các nhà đầu tư để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư, đảm bảo uy tín của doanh nghiệp.
Các biện pháp cụ thể theo gợi ý của Bộ là: cơ cấu lại nợ; đàm phán hoán đổi trái phiếu; xử lý tài sản đảm bảo; thỏa thuận thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác của doanh nghiệp.
Trường hợp không thỏa thuận được sẽ xử lý theo quyết định của tòa án.
Đối với các nhà đầu tư, Bộ khuyến nghị, thứ nhất, khi doanh nghiệp phát hành có khó khăn về thanh toán, nhà đầu tư có thể chủ động làm việc với doanh nghiệp và tổ chức cung cấp dịch vụ để thỏa thuận thống nhất phương án xử lý phù hợp, đảm bảo quyền lợi của cả nhà đầu tư và doanh nghiệp phát hành.
Thứ hai, các nhà đầu tư cần cẩn trọng để phân tích và phân loại các trái phiếu đang sở hữu để có quyết định phù hợp, không nghe tin đồn thất thiệt.
Thứ ba, các nhà đầu tư cá nhân khi được giới thiệu mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ hoặc có ý định đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, nhà đầu tư cần yêu cầu tổ chức phân phối cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về doanh nghiệp phát hành, trái phiếu. Nhà đầu tư cần đọc, hiểu và nắm rõ các quy định này tại văn kiện trái phiếu và các bản công bố thông tin của doanh nghiệp.
Đồng thời, nhà đầu tư cũng cần hết sức lưu ý về trách nhiệm và cam kết của các tổ chức cung cấp dịch vụ. Việc các ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán phân phối trái phiếu doanh nghiệp không có nghĩa là các tổ chức này bảo lãnh, bảo đảm cho việc mua trái phiếu. Các tổ chức này chỉ là tổ chức cung cấp dịch vụ, hưởng phí dịch vụ từ doanh nghiệp phát hành, rủi ro của trái phiếu vẫn là rủi ro của doanh nghiệp phát hành.
Theo Bộ Tài chính, thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn là thị trường tiềm năng khi nhu cầu vốn của các doanh nghiệp trong thời gian tới cho phát triển sản xuất, kinh doanh là rất lớn. Do đó, quan điểm của Chính phủ là tiếp tục phát triển thị trường hoạt động an toàn, lành mạnh và minh bạch. Do đó, các chủ thể tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp cần tuân thủ quy định pháp luật.
