Vào đầu tháng này, OPEC+ đã quyết định hoãn kế hoạch tăng sản lượng dầu thêm hai tháng nữa để hỗ trợ giá, nhưng điều này cho đến nay vẫn chưa mang lại kết quả. Dự báo nhu cầu toàn cầu thấp cùng với nguồn cung dầu mới đến từ các quốc gia ngoài OPEC là điều báo hiệu một thời kỳ giá dầu thô giảm kéo dài.
Điều này khiến một số nhà phân tích đặt câu hỏi: Chúng ta đã chính thức đạt đến "đỉnh của giá dầu" chưa? Tăng trưởng nhu cầu đã đạt đến đỉnh điểm chưa và liệu nó chỉ đi xuống từ thời điểm này?
Theo dự báo của chính OPEC, thì câu trả lời chắc chắn là không.
Báo cáo Triển vọng dầu mỏ thế giới năm 2024 của OPEC được công bố vào thứ Ba (24/9) dự đoán nhu cầu dầu sẽ tăng trưởng mạnh 24% trên toàn cầu từ nay đến năm 2050. Báo cáo cũng dự báo "tăng trưởng trung hạn mạnh mẽ" về nhu cầu dầu đạt 112,3 triệu thùng/ngày vào năm 2029, tăng 10,1 triệu thùng/ngày so với năm 2023.
"Không có nhu cầu đạt đỉnh nào trong tương lai", Tổng thư ký OPEC Haitham al-Ghais cho biết, trong đó OPEC dự báo nhu cầu dầu toàn cầu sẽ tăng từ 102,2 triệu thùng/ngày vào năm 2023 lên 120,1 triệu thùng/ngày vào năm 2050 "với tiềm năng còn cao hơn nữa".
Trong khi đó, theo triển vọng trung hạn hàng năm được công bố vào tháng 6, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) dự kiến nhu cầu dầu thực sự sẽ ổn định vào cuối thập kỷ này, đạt khoảng 106 triệu thùng/ngày.
Sự khác biệt về dự báo giữa OPEC và IEA đã trở nên rõ ràng trong những năm gần đây, khi IEA đang nỗ lực hướng tới tương lai phát thải ròng bằng 0.
Trong khi đó, S&P Global Commodity Insights dự báo nhu cầu dầu sẽ đạt đỉnh 109 triệu thùng/ngày vào năm 2034 và dần giảm xuống dưới 100 triệu thùng/ngày vào năm 2050.
Ngược lại, OPEC dự báo nhu cầu sẽ đạt mức khổng lồ 120 triệu thùng/ngày vào năm 2050.
Tất cả các bên đều đồng ý rằng nhu cầu sẽ giảm ở các nước đang phát triển, trong khi tăng ở các thị trường mới nổi do Ấn Độ dẫn đầu.
Triển vọng trung hạn
Về triển vọng trong ngắn hạn đến trung hạn, các nhà phân tích tỏ ra bi quan về nhu cầu và giá dầu. Điều này diễn ra bất chấp thông báo đầu tháng 9 của OPEC+ rằng liên minh sẽ kéo dài thời gian cắt giảm sản lượng dầu thô sang tháng 12 nhằm hạn chế nguồn cung ra thị trường.
Dave Ernsberger, Giám đốc thị trường tại S&P Global Commodity Insights cho biết: "Thời gian gia hạn thêm hai tháng đó không thuyết phục được bất kỳ ai hoài nghi về thị trường rằng điều đó sẽ giúp ích nhiều cho việc hỗ trợ giá… Vì vậy, đó là vấn đề của thời điểm hiện tại. Nhưng vấn đề lớn hơn nhiều là liệu chúng ta có đang vượt qua thời điểm nhu cầu dầu đạt đỉnh hay không?".
Sự phát triển của các hình thức năng lượng thay thế, bao gồm việc sử dụng nhiên liệu sinh học ngày càng gia tăng trong ngành hàng hải.
"Những gì chúng ta đang bước vào là kỷ nguyên tăng trưởng hậu nhu cầu. Đây không phải là thời điểm hậu dầu mỏ, nhưng là thời điểm hậu tăng trưởng. Và OPEC+ sẽ như thế nào, thị trường sẽ điều chỉnh lại như thế nào trong bối cảnh nhu cầu chung tăng trưởng thấp hoặc không tăng trưởng?”, ông Dave Ernsberger cho biết.
Triển vọng tăng giá cũng bị lu mờ bởi Trung Quốc - quốc gia nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới - khi nước này đang tập trung vào con đường chuyên biệt để điện khí hóa.
"Những mối đe dọa lớn nhất đối với giá dầu tăng đối với OPEC+ là từ bên ngoài…Đó chủ yếu là nhu cầu ảm đạm, đặc biệt là từ Trung Quốc, nguồn cung dầu từ các quốc gia ngoài OPEC+ và nội bộ; một số quốc gia thành viên đang sản xuất nhiều hơn hạn ngạch được giao", Li-Chen Sim, học giả tại Viện Trung Đông có trụ sở tại Washington cho biết.
Ước tính của các nguồn tin quốc tế và Trung Quốc cho thấy nhu cầu về dầu và các sản phẩm tinh chế tại Trung Quốc đang chậm lại. Điều này một phần là do tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc chậm lại khoảng 3% đến 5% mỗi năm trong những năm gần đây, mặc dù vẫn tốt hơn nhiều quốc gia khác.
"Nhưng cũng có một yếu tố cấu trúc đối với việc giảm tiêu thụ dầu được thúc đẩy bởi nỗ lực có ý thức nhằm giảm sự phụ thuộc quá mức vào nhập khẩu dầu và khí đốt, và được thể hiện trong các chính sách như sử dụng xe điện và khuyến khích mở rộng năng lượng tái tạo và năng lượng hạt nhân", bà Li-Chen Sim cho biết thêm.
Trong tương lai gần, OPEC+ vẫn dự kiến sẽ đưa sản lượng trở lại vào tháng 12, một số quốc gia trong liên minh đang sản xuất vượt hạn ngạch và nguồn cung đang được đưa ra thị trường nhiều hơn từ các nhà sản xuất ngoài OPEC+ như Mỹ, Guyana, Brazil và Canada.
"Thật khó để thấy giá dầu tăng cao hơn nhiều từ thời điểm này miễn là mối đe dọa đó vẫn còn trên thị trường để đưa nguồn cung đó trở lại", ông Dave Ernsberger cho biết.
