Ông Đinh La Thăng tại phiên tòa năm 2018.
Ông Đinh La Thăng (cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dầu khí Việt Nam – PVN) bị đề nghị truy tố cùng 9 bị can khác về tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng.
Các bị can khác gồm Vũ Thanh Hà (SN 1962,nguyên Tổng giám đốc PVB), Nguyễn Xuân Thủy (SN 1961,nguyên Phó Trưởng phòng Đầu tư dự án PVB), Phạm Xuân Diệu (SN 1960, nguyên Tổng giám đốc PVC), Nguyễn Ngọc Dũng (SN 1958, nguyên Phó tổng giám đốc PVC), Đỗ Văn Quang (SN 1972, nguyên Trưởng ban kinh tế đấu thầu, PVC), Trần Thị Bình (SN 1958, nguyên Phó Tổng giám đốc PVN) và Khương Anh Tuấn (SN 1975, nguyên Phó trưởng phòng thương mại PVB); Lê Thanh Thái (SN 1960, nguyên Trưởng phòng Kinh doanh PVB) và Hoàng Đình Tâm (SN 1981, nguyên Kế toán trưởng PVB).
Theo kết luận điều tra, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, các bị can hầu hết là những người giữ vị trí chủ chốt trong các đơn vị kinh tế quan trọng, được Nhà nước giao cho quản lý vốn và thực hiện các dự án, công trình lớn. Tuy nhiên, quá trình thực hiện, các bị can có hành vi vi phạm pháp luật, gây thiệt hại lớn về kinh tế, tạo bức xúc trong quần chúng nhân dân.
Chỉ định nhà thầu không có năng lực
Quá trình điều tra cho thấy, ông Đinh La Thăng là Chủ tịch HĐQT của PVN từ năm 2006-2011, Trưởng ban chỉ đạo triển khai các dự án nhiên liệu sinh học của PVN. PVB được thành lập năm 2007 là chủ đầu tư Nhà máy sản xuất Ethanol khu vực phía Bắc (dự án Ethanol Phú Thọ).
Năm 2008, PVB và CTCP Thiết kế công nghiệp hóa chất (CECO) ký hợp đồng tư vấn lập dự án đầu tư xây dựng công trình và lập hồ sơ mời thầu. Ông Nguyễn Phương Đông, Chủ tịch HĐQT PVB ký phê duyệt tổng mức đầu tư dự án là 1.317 tỷ đồng thuộc huyện Tam Nông, Phú Thọ. Thời gian thực hiện 18 tháng, dự án tháng 10/2010 bàn giao đưa vào sử dụng.
Vào ngày 12/9/2008, PVB phê duyệt hồ sơ mời sơ tuyển gói thầu TK05; PVC có công văn gửi PVB thông báo thành lập Liên doanh PVC/Alfa Laval/Delta-T tham dự sơ tuyển. Kết quả chấm sơ tuyển cả 6 nhà thầu đều chưa đạt tiêu chí.
Mặc dù biết PVC chưa thực hiện dự án nào về lĩnh vực này và tình hình tài chính của PVC đang khó khăn nhưng với ý định xây dựng PVC trở thành đơn vị xây lắp chuyên ngành dầu khí hàng đầu, từ ngày 7/5/2009, ông Đinh La Thăng đã chủ trì các cuộc họp của PVC và Ban chỉ đạo để định hướng giao thầu cho PVC thực hiện dự án theo hình thức chỉ định thầu.
Thực hiện chỉ đạo của PVN nên PVC đã dừng việc đấu thầu công khai mà chuyển sang lập hồ sơ yêu cầu để phát hành cho Liên doanh theo quy trình chỉ định thầu.
Mặc dù cả PVB và PVC đều biết Liên doanh không đủ năng lực, kinh nghiệm nhưng theo chỉ đạo vẫn tiếp tục đàm phán về giá gói thầu song không thống nhất được giá trọn gói 59,1 triệu USD nên phải báo cáo với lãnh đạo PVN để quyết định.
Ngày 25/5/2009, ông Thăng có bút phê chỉ đạo “Đề nghị chị Bình chỉ đạo 2 đơn vị, nếu PVC không đồng ý giá trên thì để PVC đàm phán với nhà thầu khác”. Do đó, PVC và Liên doanh đã thống nhất giá trên.
Về phía PVB, tuy chưa có ý kiến của ĐHĐCĐ nhưng với vai trò là Ủy viên HĐTQT, kiêm Tổng giám đốc PVC, Vũ Thanh Hà tự ý ký quyết định phê duyệt kết quả đấu thầu gói thầu trên và chỉ định thầu cho Liên doanh với giá 59,1 triệu USD.
Từ năm 2009-2018, PVB đã thanh toán cho PVC tổng cộng 610 tỷ đồng, thanh toán cho Alfa Laval 236 tỷ đồng. Từ năm 2013 đến nay PVC đã đơn phương dừng thi công dự án, chưa có hạng mục nào hoàn thành bàn giao.
Cơ quan điều tra xác định, tính đến ngày khởi tố vụ án, chủ đầu tư đã sử dụng 1.467 tỷ đồng thực hiện dự án. PVB đã vay của SeAbank và PVFC (nay là PVCombank) 754 tỷ đồng. Năm 2013 khi dự án dừng thi cộng đến ngày 25/7/2014, PVB đã trả lãi vay 125,7 tỷ đồng; còn phải trả là 417 tỷ đồng.
Vì ngân hàng không miễn giảm nợ gốc và lãi nên xác định thiệt hại là số tiền lãi suất phát sinh mà PVB đã trả và số còn lại là 543 tỷ đồng.
