Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho biết, các nghề nghiệp có rủi ro cao nhất từ việc tự động hóa bởi AI là những công việc đòi hỏi kỹ năng cao và chiếm khoảng 27% việc làm trên các quốc gia thành viên của tổ chức này.
OECD là một khối gồm 38 thành viên, bao gồm hầu hết các quốc gia giàu có nhưng cũng có một số nền kinh tế mới nổi như Mexico và Estonia.
OECD cho biết, “rõ ràng là tiềm năng thay thế của các công việc do AI điều khiển vẫn còn đáng kể, làm dấy lên lo ngại về việc giảm lương và mất việc làm”. Tuy nhiên, hiện tại AI đang thay đổi công việc hơn là thay thế chúng.
Khoảng 20% người lao động trong lĩnh vực tài chính và sản xuất (trên 7 quốc gia OECD) cho biết, họ rất lo lắng hoặc cực kỳ lo lắng về tình trạng mất việc làm trong 10 năm tới.
“Các nghề nghiệp trong lĩnh vực tài chính, y tế và hoạt động pháp lý thường đòi hỏi nhiều năm học và các chức năng cốt lõi dựa vào kinh nghiệm tích lũy để đưa ra quyết định, có thể đột nhiên nhận thấy mình có nguy cơ bị tự động hóa bởi AI”, OECD cho biết.
Ngoài ra, các ngành nghề có tay nghề cao tiếp xúc nhiều nhất với tự động hóa bởi AI là công nhân trong các lĩnh vực luật, văn hóa, khoa học, kỹ thuật và kinh doanh.
“AI dường như khác với những thay đổi công nghệ kỹ thuật số trước đây theo một số cách: nó mở rộng đáng kể phạm vi nhiệm vụ có thể được tự động hóa ngoài các nhiệm vụ thông thường; AI là một công nghệ có mục đích chung, nghĩa là gần như mọi lĩnh vực và nghề nghiệp sẽ bị ảnh hưởng; và tốc độ phát triển là chưa từng có”, OECD cho biết.
Những đột phá về AI đã dẫn đến các trường hợp đầu ra từ các công cụ AI – chẳng hạn như ChatGPT – không thể phân biệt được với đầu ra của con người. Kết quả là, các nền kinh tế lớn có thể đang ở điểm bùng phát.
“Những sự phát triển nhanh chóng này, kết hợp với việc giảm chi phí sản xuất và áp dụng những công nghệ mới đang cho thấy các nền kinh tế OECD có thể đang trên đỉnh của một cuộc cách mạng AI và có thể thay đổi cơ bản nơi làm việc”, OECD cho biết.
Theo OECD, dữ liệu chỉ ra rằng các nền kinh tế đang trên “bờ vực” của một cuộc cách mạng chứ không phải đang ở giữa cuộc cách mạng, với tỷ lệ các công ty áp dụng AI vẫn ở mức một con số, một phần do các vấn đề liên quan đến chi phí và kỹ năng của lực lượng lao động.
Ngoài ra, mặc dù AI có khả năng loại bỏ các công việc nhàm chán hoặc nguy hiểm và thay vào đó tạo ra những công việc thú vị, nhưng thực tế rằng động lực chính để đầu tư vào AI là cải thiện hiệu suất của công nhân và cắt giảm chi phí nhân viên. Do đó, những công việc được trả lương cao đòi hỏi trình độ học vấn cao có thể bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
OECD cũng vạch ra những rủi ro liên quan đến khả năng ảnh hưởng ngày càng tăng của AI đối với nơi làm việc. Những điều đó bao gồm các công cụ AI đưa ra quyết định tuyển dụng, trong đó có nguy cơ phạm lỗi với các quyết định thiên vị do AI cao hơn đối với một số nhóm nhân khẩu học xã hội, những người thường bị thiệt thòi trong thị trường lao động.
Bằng chứng về sự thiên vị giới tính và chủng tộc trong các quy trình tuyển dụng do AI cung cấp đã xuất hiện trong những năm gần đây và vấn đề định kiến do AI gây ra đã trở thành một trong những mối lo ngại chính về an toàn của công nghệ.
Bất chấp sự lo lắng về sự ra đời của AI, 2/3 số công nhân đã làm việc với AI cho biết, tự động hóa đã khiến công việc của họ bớt nguy hiểm hoặc tẻ nhạt hơn.
"Trí tuệ nhân tạo cuối cùng sẽ tác động như thế nào đến người lao động tại nơi làm việc và liệu lợi ích có lớn hơn rủi ro hay không sẽ phụ thuộc vào các hành động chính sách mà chúng ta thực hiện", Mathias Cormann, Tổng thư ký OECD cho biết.
