Nhận định trên được đại diện Tạp chí Tài chính hàng đầu Nhật Bản Nikkei (Nikkei Asean Review) đưa ra tại Diễn đàn Tổng quan châu Á tại Hà Nội diễn ra sáng 15/11.
Đánh giá cao các kết quả cải cách cũng như tăng trưởng kinh tế của Việt Nam, ông Shosuke Mori, Phó giám đốc điều hành cấp cao bộ phận Ngân hàng Quốc tế của Sumitomo nhấn mạnh “nền kinh tế Việt Nam có tốc độ tăng trưởng đều trong 20 năm vừa qua, Việt Nam là quốc gia duy nhất liên tục đạt được tốc độ tăng trưởng hơn 5% trong 5 quốc gia ASEAN. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đầu người năm 2016 khoảng 2.200 USD.
Theo thống kê của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) thì GDP bình quân đầu người của Việt Nam dự kiến sẽ là 3.350 USD vào năm 2017 và các năm sau đó sẽ vượt ngưỡng 3.500 USD/đầu người”.
Theo ông Shosuke Mori, Việt Nam có những lợi thế hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài nói chung và Nhật Bản nói riêng như: dân số đông; môi trường kinh doanh cởi mở và thuận lợi cho các doanh nghiệp nước ngoài; sự tương đồng về văn hóa giữa Việt Nam và Nhật Bản; môi trường kinh tế, chính trị ổn định....
Tuy nhiên, đại diện Ngân hàng Sumitomo cũng chỉ ra rằng nền kinh tế Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức, trong đó vấn đề cải cách khu vực nhà nước nói chung và doanh nghiệp nhà nước là ví dụ điển hình.
Mặc dù là khu vực trọng tâm dẫn dắt nền kinh tế Việt Nam với tỷ trọng đóng góp chiếm tới 32% GDP quốc gia, song tăng trưởng của khu vực này trong 2 năm 2016 -2017 lại rất thấp chỉ đạt 3,8%.
Gần đây, Chính phủ Việt Nam đã có nhiều cải cách các doanh nghiệp nhà nước, ví dụ như năm 2015 đã đưa ra những chuẩn mực, quy định, nghị định về quản trị doanh nghiệp và công bố thông tin dành cho doanh nghiệp nhà nước. Tuy nhiên theo khuyến nghị của ngân hàng Sumitomo thì những cải cách này cần được tiến hành nhanh và mạnh hơn nhằm đạt được những kết quả cụ thể hơn.
Thách thức thứ 2 của nền kinh tế Việt Nam, theo các doanh nghiệp Nhật Bản là cần phải phát triển và nâng cấp ngành công nghiệp trong nước, tạo ra giá trị ngày càng cao hơn.
Ông Shosuke Mori cho rằng, xuất khẩu của Việt Nam ngày càng tăng nhưng giá trị gia tăng xuất khẩu của ngành công nghiệp vẫn chưa tăng tương xứng.
Bên cạnh đó, tỷ trọng mua hàng trong nước cũng rất thấp so với các nước trong khu vực châu Á, Việt Nam chủ yếu vẫn xuất khẩu nguyên liệu thô đến các quốc gia khác và sức mua trong nước của Việt Nam còn yếu.
Theo ông Shosuke Mori, để tăng sức mua trong nước, Việt Nam cần phải tăng cường năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước. Đồng thời, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và tăng cường tính minh bạch, đồng bộ hóa các thủ tục hành chính để tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế nhằm tăng thu hút đầu tư.
Chia sẻ với các nhà đầu tư Nhật Bản về bước phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Phạm Hồng Sơn cho biết, sau 17 năm hình thành và phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam được biết đến là một thị trường có tốc độ phát triển nhanh nhất về quy mô và thanh khoản trong khu vực ASEAN và Đông Á.
Ông Phạm Hồng Sơn, Phó chủ tịch UBCK: "Mức vốn hóa của thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu đã đạt trên 100% GDP".
Theo số liệu thống kê của UBCK, trong 10 năm qua, quy mô thị trường cổ phiếu đến thời điểm hiện tại là hơn 63% GDP. Ước tính toàn thị trường đã có 700 doanh nghiệp niêm yết, 640 doanh nghiệp đăng ký giao dịch; trong đó có 23 doanh nghiệp có giá trị vốn hóa trên 1 tỷ USD. Trong hơn 1,8 triệu tài khoản giao dịch đã được mở có khoảng 23 nghìn tài khoản của nhà đầu tư nước ngoài.
“Từ góc độ của cơ quan quản lý, chúng tôi rất vui mừng nhận thấy thị trường chứng khoán Việt Nam đã thực sự trở thành một kênh huy động vốn trung và dài hạn, có cơ cấu ngày càng vững chắc và hoàn thiện”, ông Sơn chia sẻ.
Ông Sơn cũng cho biết mức vốn hóa của thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu đã đạt trên 100% GDP, so với mức 130% GDP của dư nợ tín dụng ở thời điểm hiện tại. Con số này cho thấy thị trường tài chính - tiền tệ của Việt Nam đang từng bước đạt được cơ cấu cân bằng, vững chắc hơn so với trước đây.
Ông Sơn cho rằng, vẫn có đủ cơ sở lạc quan về sự tiếp tục phát triển bền vững của thị trường vốn- thị trường chứng khoán trong thời gian tới nhờ một số yếu tố.
Đó là, tốc độ tăng trưởng GDP dự báo sẽ đạt mức trên 6,7% trong năm nay và được dự báo duy trì ở mức cao cho 5 năm tiếp theo; chủ trương và kế hoạch thoái vốn trong thời gian tới của Chính phủ sẽ cung cấp một lượng hàng hóa chất lượng cho thị trường; một số sản phẩm mới sắp tới được đưa vào giao dịch sẽ tăng tính hấp dẫn, tăng cơ hội đầu tư; khuôn khổ pháp lý cho thị trường vốn- thị trường chứng khoán sẽ tiếp tục hoàn thiện trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, ông Nguyễn Duy Hưng - Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần Chứng khoán Sài Gòn (SSI) khẳng định trước các nhà đầu tư Nhật lợi thế của Việt Nam là có nguồn nhân lực dồi dào và trẻ. Đây là nền tảng để các doanh nghiệp nước ngoài đến Việt Nam hợp tác cùng phát triển.
Bên cạnh đó, Chính phủ Việt Nam đã có những cải cách quan trọng; trong đó đặc biệt chú trọng đến những chính sách thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Nhiều công ty, tập đoàn lớn của nhà nước đã và sắp thoái vốn như Vinamilk, Sabeco, Petrolimex..., sẽ tiếp tục là những "thỏi nam châm" thu hút dòng vốn các nhà đầu tư nước ngoài trong thời gian tới.
Ông Hưng cũng nhấn mạnh, Chính phủ đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tự chủ huy động nguồn lực, qua đó tạo cơ hội cho nhà đầu tư và thị trường chứng khoán, tài chính của Việt Nam thực sự phát triển bởi khi khối doanh nghiệp tự chủ huy động nguồn lực thì con đường khả thi nhất sẽ là huy động qua các thị trường này.
