Ngăn chặn gian lận, lừa đảo gia tăng dịp Tết
Nhằm phục vụ tốt nhu cầu thanh toán trong thời gian cuối năm 2024 và Tết Nguyên đán 2025, Ngân hàng nhà nước Việt Nam đã có văn bản số 10182/NHNN-TT ngày 12/12/2024 yêu cầu các đơn vị liên quan thuộc NHNN, các TCTD, Napas và các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán,... triển khai một số biện pháp để đảm bảo hoạt động thanh toán diễn ra an toàn, thông suốt
NHNN đề nghị các TCTD thực hiện nghiêm các biện pháp quản lý rủi ro, phòng ngừa, ngăn chặn hành vi gian lận trong hoạt động thanh toán. Trong đó, rà soát, đảm bảo việc ban hành quy trình, quy định nội bộ về mở, sử dụng tài khoản thanh toán (TKTT), thẻ ngân hàng, cung ứng dịch vụ thanh toán, quy trình quản lý rủi ro, hợp đồng/thỏa thuận;…
Quyết liệt triển khai quy định mới tại các Thông tư 15, 17 và 18 của NHNN, đẩy mạnh thông tin truyền thông cho khách hàng để đáp ứng các thời điểm hiệu lực thi hành. Trước 01/01/2025: hoàn thành đối chiếu thông tin sinh trắc học đối với khách hàng cá nhân; trước 01/7/2025: hoàn thành đối chiếu thông tin sinh trắc học đối với người đại diện hợp pháp của khách hàng tổ chức để tiếp tục thực hiện rút tiền, giao dịch thanh toán bằng phương tiện điện tử trên TKTT, thẻ ngân hàng.
Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng lưu ý, theo quy định tại Luật Căn cước, từ ngày 1/1/2025 chứng minh thư không còn hiệu lực, căn cước công dân 9 số cũng không còn hiệu lực. Do đó, theo quy định tại các thông tư mới được NHNN ban hành, từ ngày 1/1/2025, nếu không thực hiện đối chiếu sinh trắc học và căn cước công dân gắn chip thì khách hàng sẽ không thực hiện được giao dịch trên môi trường điện tử. Do đó, Phó Thống đốc đề nghị các TCTD đẩy mạnh truyền thông tới khách hàng, đồng thời xây dựng các giải pháp kỹ thuật kết nối để đảm bảo các giao dịch của khách hàng được thông suốt.
Rà soát toàn bộ hiệu lực giấy tờ tùy thân của khách hàng mở TKTT, thẻ ngân hàng; đảm bảo thông báo đầy đủ cho khách hàng trước 30 ngày giấy tờ tùy thân hết hiệu lực để kịp cập nhật, bổ sung thông tin. Từ 01/01/2025, tạm dừng giao dịch thanh toán, rút tiền trên TKTT, thẻ ngân hàng của khách hàng có giấy tùy thân hết hiệu lực hoặc hết hạn.
Tổ chức triển khai nghiêm túc chặt chẽ quy trình mở, sử dụng TKTT, thẻ ngân hàng theo quy định mới và các biện pháp đảm bảo an toàn, bảo mật trong hoạt động thanh toán. Trong đó, quán triệt toàn hệ thống về việc triển khai các biện pháp tăng cường quản lý rủi ro đối với hoạt động mở và sử dụng TKTT của tổ chức, ngăn chặn hành vi mở và sử dụng TKTT của tổ chức cho mục đích bất hợp pháp, đặc biệt trong giai đoạn cuối năm 2024 và Tết nguyên đán 2025.
Tăng cường quản lý, giám sát, kiểm soát chặt chẽ hoạt động thanh toán liên ngân hàng qua các hệ thống thanh toán, đảm bảo an toàn, thông suốt, phục vụ nhu cầu thanh toán của khách hàng trong thời gian cuối năm 2024 và Tết Nguyên đán 2025. Chủ động dự báo về tình hình nhu cầu thanh toán và có phương án ứng phó cụ thể cho từng trường hợp để bố trí đầy đủ nguồn lực, đáp ứng nhu cầu thanh toán tăng cao trước và trong dịp Tết Dương lịch và Tết nguyên đán 2025…
Đảm bảo hoạt động ổn định, an toàn và liên tục
NHNN yêu cầu các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán rà soát, đảm bảo việc ban hành quy trình, quy định nội bộ về mở, sử dụng ví điện tử, cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, quy trình quản lý rủi ro, hợp đồng/thỏa thuận mở, sử dụng ví điện tử theo quy định mới tại Thông tư 40.
Tổ chức triển khai nghiêm túc, chặt chẽ quy trình mở, sử dụng ví điện tử theo quy định mới và các biện pháp phòng chống, ngăn ngừa, giảm thiểu nguy cơ lợi dụng dịch vụ trung gian thanh toán cho các mục đích bất hợp pháp theo các văn bản chỉ đạo của NHNN; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh đảm bảo hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán ổn định, an toàn và liên tục.
Đẩy mạnh việc thông tin, truyền thông cho khách hàng hoàn thành đối chiếu sinh trắc học của chủ ví điện tử hoặc người đại diện (đối với khách hàng cá nhân) hoặc người đại diện hợp pháp (đối với khách hàng tổ chức) trước thời điểm 01/1/2025;
Cảnh báo về các hành vi lừa đảo, gian lận, phương thức, thủ đoạn tội phạm liên quan hoạt động thanh toán; hướng dẫn khách hàng các biện pháp bảo mật dữ liệu cá nhân, tránh rủi ro lộ, lọt thông tin cá nhân khi thực hiện giao dịch trực tuyến, cách thức sử dụng dịch vụ, thực hiện giao dịch trung gian thanh toán an toàn, trong dịp cuối năm 2024 và Tết Nguyên đán 2025.
Đối với các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã tham gia phối hợp thu ngân sách, thực hiện tốt công tác phối hợp thu ngân sách nhà nước vào các ngày cuối năm và hướng dẫn, hỗ trợ khách hàng về quy trình, thủ tục theo quy định, đảm bảo việc phối hợp thu ngân sách nhà nước được diễn ra an toàn, thuận lợi và chính xác.
Đối với các tổ chức, đơn vị vận hành các hệ thống thanh toán, NHNN yêu cầu rà soát hệ thống hạ tầng, kỹ thuật, kiểm tra các phương án dự phòng, có biện pháp xử lý, ứng phó kịp thời tình huống quá tải, các sự cố phát sinh, đảm bảo các hệ thống thanh toán hoạt động ổn định, an toàn, liên tục. Chủ động dự báo tình hình giao dịch thanh toán và xây dựng phương án ứng phó cụ thể, đảm bảo đáp ứng nhu cầu giao dịch tăng đột biến của các thành viên trong thời gian quyết toán 2024 và Tết Nguyên đán 2025.
Tăng cường, chủ động theo dõi, giám sát, quản lý chặt chẽ khả năng chi trả của ngân hàng thành viên, việc thiết lập, điều chỉnh và sử dụng hạn mức bù trừ của các ngân hàng thành viên để cảnh báo, yêu cầu thành viên có biện pháp bổ sung vốn kịp thời, điều chỉnh hạn mức bù trừ phù hợp, đảm bảo các giao dịch thanh toán của khách hàng được thực hiện thông suốt, không gián đoạn.
