Đầu tiên, nền kinh tế toàn cầu đã thể hiện khả năng phục hồi đáng chú ý. Kể từ năm 2020, kinh tế toàn cầu đã phải hứng chịu một đại dịch, xung đột địa chính trị ở châu Âu và sự hỗn loạn trong chuỗi cung ứng, những yếu tố kết hợp đã đẩy lạm phát lên cao và dẫn tới chu kỳ tăng lãi suất gay gắt nhất trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, các nền kinh tế đã thích nghi tốt hơn mong đợi và điều đó vẫn tiếp tục diễn ra trong năm 2023.
Theo tổng hợp toàn cầu của Fitch Ratings, trong quý III/2023, tổng sản phẩm quốc nội của thế giới cao hơn 9% so với mức trước đại dịch. Các doanh nghiệp đã điều chỉnh lại hệ thống hậu cần, châu Âu ngày càng tránh xa khí đốt của Nga và lãi suất tăng cao hơn không dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp tăng đột biến. Sức bền này đang cung cấp một nền tảng vững chắc cho năm 2024.
Thứ hai, áp lực của lạm phát đang mờ đi nhanh chóng. Tăng trưởng giá toàn cầu kết thúc vào năm 2022 ở mức 8,9% và được dự báo sẽ giảm xuống 5,1% vào cuối năm 2024. Lạm phát giá thực phẩm đã giảm mạnh và giá năng lượng đang giảm dần. Sự kết hợp của các cú sốc chuỗi cung ứng thời đại dịch cũng đã giảm bớt. Lạm phát dịch vụ vẫn ở mức cao, nhưng nguyên nhân là do thị trường việc làm ổn định và tăng trưởng tiền lương nhanh chóng.
Thứ ba, lo ngại về chu kỳ chính sách tiền tệ với lãi suất sẽ duy trì ở mức đỉnh lâu hơn đã giảm dần. Các ngân hàng trung ương lớn hiện có thể cắt giảm lãi suất sớm hơn vào năm 2024 so với dự kiến. Đó sẽ là niềm an ủi cho nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp. Và mặc dù ba ngân hàng khu vực của Mỹ và Credit Suisse đã phá sản vào tháng 3, nhưng hậu quả do lãi suất cao hơn đã được ngăn chặn. Trên thực tế, chu kỳ lãi suất này đã bộc lộ những điểm yếu một cách hữu ích, từ các doanh nghiệp zombie đến các ngân hàng có vốn hóa kém.
Thị trường tài chính đã bùng nổ. Các chỉ số chứng khoán hàng đầu của Phố Wall đã gần đạt hoặc vượt mức cao kỷ lục trong tháng 12. Ngay cả trái phiếu cũng kết thúc năm 2023 một cách mạnh mẽ. Và cơ hội hạ cánh mềm cho nền kinh tế Mỹ vào năm 2024 - nơi Fed kiểm soát lạm phát mà không gây ra suy thoái - đã tăng lên.
 |
Chỉ số Bất ngờ Kinh tế Toàn cầu của Citigroup (Chỉ số dương mang ý nghĩa rằng bất ngờ kinh tế trong 3 tháng trước đó là tốt hơn mong đợi) |
Nhưng không phải tất cả các nền kinh tế đều được kỳ vọng sẽ hoạt động tốt. Hoạt động kinh tế đã chững lại ở Anh và Đức. Sự phục hồi hậu đại dịch của Trung Quốc cũng gây thất vọng. Nhưng một số thị trường khác đang thể hiện sự hứa hẹn. Ấn Độ, Mexico và Việt Nam đang được hưởng lợi từ sự thay đổi mô hình thương mại và các nhà đầu tư mong muốn tăng cường đầu tư vào các thị trường này trong năm 2024.
Việc quản lý kinh tế thận trọng cũng đã trở lại ở nhiều nơi. Trái phiếu chính phủ của Hy Lạp đã trở lại mức đầu tư sau một thập kỷ gián đoạn. Ở Thổ Nhĩ Kỳ và Argentina, một số cách tiếp cận không chính thống cũng được kiểm soát. Các ngân hàng trung ương ở nhiều nước đang phát triển cũng đi đầu trong việc kiểm soát lạm phát.
Cuối cùng, năm 2023 không phải là một năm điềm tĩnh đối với lĩnh vực công nghệ mà một số người đã mong đợi. ChatGPT đã trở thành ứng dụng phát triển nhanh nhất mọi thời đại và tiếng vang về AI đã giúp thúc đẩy thị trường chứng khoán. Việc các doanh nghiệp áp dụng AI tạo sinh vào năm 2024 có thể giúp hỗ trợ tăng trưởng năng suất, điều này đã có dấu hiệu khởi sắc ở Mỹ trong năm nay. Những đổi mới khác trong năm nay cũng hứa hẹn. Việc phê duyệt theo quy định đối với thuốc giảm cân - chẳng hạn như Wegovy của Novo Nordisk - có thể giúp giảm bớt gánh nặng chăm sóc sức khỏe. Và sự tiến bộ của Toyota về pin thể rắn có thể là yếu tố thay đổi cuộc chơi cho ngành công nghiệp xe điện.
Nhưng trên hết, đây không phải là lý do để tự mãn. Nền kinh tế toàn cầu phải đối mặt với nhiều thách thức vào năm 2024, từ các cuộc bầu cử quan trọng cho đến nợ công ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, sau màn thể hiện kiên cường của năm 2023, rất có thể thực tế năm sau cũng sẽ tốt hơn mong đợi.
