1. Donald Trump
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AP
Thẩm phán liên bang Mỹ James Robart ngày 3/2 ra phán quyết yêu cầu hoãn thi hành các điều khoản chính của sắc lệnh cấm nhập cảnh mà Tổng thống Donald Trump ký sau khi nhậm chức. Sắc lệnh này cấm người từ 7 quốc gia Hồi giáo lớn nhập cảnh Mỹ trong 90 ngày và đình chỉ chương trình chấp nhận người tị nạn trong 120 ngày.
Bộ Tư pháp Mỹ ngày 4/2 gửi đơn kháng cáo lên tòa phúc thẩm liên bang Mỹ Khu vực 9 để yêu cầu đảo ngược phán quyết của ông Robart. Tuy nhiên, tòa phúc thẩm đã bác yêu cầu ngay lập tức khôi phục lệnh cấm nhập cảnh. Tòa yêu cầu bên khởi kiện là hai bang Washington và Minnesota và bên kháng cáo là Bộ Tư pháp Mỹ trình thêm thông tin để xem xét.
Trump thông báo về lệnh cấm nhập cảnh
2. Barack Obama
Barack Obama. Ảnh: Reuters
Tổng thống Obama tháng 11/2014 công bố chương trình DAPA - chính sách hoãn trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp đã sống tại Mỹ từ năm 2010 và có con là công dân Mỹ hoặc người thường trú hợp pháp.
Texas và 25 bang khác nộp đơn kiện chính phủ liên bang, cho rằng DAPA vi phạm hiến pháp và các đạo luật liên bang. Thẩm phán Andrew S. Hanen tại quận nam Texas tháng 2/2015 ra phán quyết chặn chương trình này đi vào hiệu lực.
Chính quyền Obama kháng cáo lên tòa phúc thẩm Khu vực 5 nhưng tòa phúc thẩm vẫn giữ nguyên phán quyết chặn DAPA. Vụ việc sau đó được đưa lên tòa án tối cao nhưng tòa không phân xử được vì tỷ lệ ủng hộ và phản đối là 4 - 4 (theo quy định, tòa án tối cao Mỹ có 9 thẩm phán nhưng một ghế bị trống do một thẩm phán đã qua đời), vì vậy, phán quyết của tòa phúc thẩm được giữ nguyên, chương trình không được thi hành.
3. Bill Clinton
Bill Clinton. Ảnh: AP
Tổng thống Bill Clinton năm 1995 ra sắc lệnh ngăn chính phủ liên bang ký hợp đồng với các tổ chức thuê nhân công khác để thay thế cho những những nhân viên cố định đình công.
Tòa phúc thẩm liên bang sau đó ra phán quyết rằng sắc lệnh này mâu thuẫn với Đạo luật Quan hệ Lao động Quốc gia và hủy bỏ hiệu lực của sắc lệnh.
4. Harry Truman
Harry Truman. Ảnh: RCP
Tổng thống Harry Truman năm 1952 yêu cầu Bộ trưởng Thương mại tịch thu các nhà máy thép đình công trong khi Mỹ đang tham gia chiến tranh Triều Tiên.
Công ty thép Youngstown Sheet & Tube đã kiện Bộ trưởng Thương mại Charles Sawyer, tòa án tối cao Mỹ cuối cùng phán quyết rằng lệnh này là vi hiến.
5. Abraham Lincoln
Abraham Lincoln.Ảnh: Wiki
Năm 1861, trong thời Nội chiến Mỹ (chiến tranh giữa chính phủ liên bang và các bang phía nam), John Merryman, một nhà lập pháp từ Maryland, bị bắt vì cố gắng ngăn cản quân đội chính phủ liên bang di chuyển từ Baltimore đến Washington.
Luật sư của ông ngay lập tức yêu cầu thân chủ được ra toà liên bang để phân xử xem nhà nước có quyền giam giữ ông hay không. Tuy nhiên, Tổng thống Abraham Lincoln đã quyết định đình chỉ quyền này của Merryman.
Chánh án Tòa án Tối cao Roger Taney ra phán quyết rằng Tổng thống Lincoln không có thẩm quyền đình chỉ quyền của Merryman. Ông Lincoln không kháng cáo nhưng cũng không tuân thủ phán quyết và không cho thả Merryman (thực tế phán quyết của Taney không nêu rõ yêu cầu ông Lincoln phải cho thả Merryman).
Trong bài phát biểu vào ngày quốc khánh Mỹ, ông Lincoln nhấn mạnh rằng ông cần phải làm vậy để đối phó với cuộc nổi dậy ở miền Nam.
