Sau khi sản lượng thép tăng mạnh trong quý đầu tiên, sự lạc quan sau khi kết thúc phong tỏa đã suy yếu, dẫn đến sự suy yếu trên thị trường thép và đặt ra câu hỏi về độ bền của sự phục hồi kinh tế Trung Quốc.
Giá quặng sắt được xem là yếu tố định giá quan trọng cho thị trường toàn cầu vì Trung Quốc là nước tiêu thụ quặng sắt lớn nhất thế giới và quặng sắt cũng là nguyên liệu quan trọng để sản xuất thép. Quặng sắt cũng là động lực mang lại lợi nhuận chính cho các công ty khai thác ở phương Tây như BHP, Rio Tinto và Vale.
Thông thường tháng 3 và tháng 4 là tháng sản xuất cao điểm của thị trường thép Trung Quốc, nhưng năm nay các nhà máy của nước này đã cắt giảm sản lượng trong tháng 4 do nhu cầu thép giảm.
 |
Diễn biến giá quặng sắt tại Trung Quốc |
Theo Hiệp hội Sắt thép Trung Quốc, sản lượng thép tại các nhà máy Trung Quốc trong quý I cao hơn 6,1% so với cùng kỳ năm ngoái và đạt 262 triệu tấn, nhưng đơn đặt hàng của khách hàng không theo kịp.
“Nhu cầu thép đã giảm kể từ đầu tháng 4. Thị trường dự đoán nhu cầu thép cho cơ sở hạ tầng sẽ tăng 10% trong năm nay, nhưng ước tính lạc quan nhất của chúng tôi là 2%”, một công ty kinh doanh hàng hóa ở Hồng Kông cho biết.
Hoạt động sản xuất của Trung Quốc chậm lại trong tháng 4, với chỉ số quản lý mua hàng đo lường hoạt động của ngành giảm từ 51,9 trong tháng 3 xuống 49,2 trong tháng 4.
Lĩnh vực xây dựng chiếm khoảng một nửa nhu cầu thép của Trung Quốc đã tăng trưởng chậm hơn dự kiến. Bất động sản mới khởi công trong tháng 3 đã giảm 29,1% so với cùng kỳ năm trước. Nhu cầu thép từ lĩnh vực ô tô, chiếm từ 10 đến 15% lượng tiêu thụ thép của Trung Quốc, cũng suy yếu.
Sự chậm lại trong lĩnh vực sản xuất và xây dựng diễn ra mặc dù tháng trước Trung Quốc đã báo cáo mức tăng trưởng GDP quý I là 4,5%, vượt xa kỳ vọng của các nhà phân tích với mức tăng 4%. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư đã trở nên lo ngại về việc liệu tốc độ tăng trưởng có thể được duy trì hay không.
Theo Tom Price, nhà phân tích tại Liberum, sự thay đổi cơ cấu trong nền kinh tế Trung Quốc khi nước này xây dựng lĩnh vực dịch vụ cũng sẽ làm giảm nhu cầu thép theo thời gian. “Hầu hết các lĩnh vực sử dụng thép - bất động sản và cơ sở hạ tầng - đều đã được xây dựng xong”, ông cho biết.
Theo Hiệp hội Thép Thế giới, sản lượng thép của Trung Quốc năm ngoái đã giảm 2% xuống còn 1,01 tỷ tấn, một phần do chính phủ bắt buộc cắt giảm sản lượng.
Erik Hedborg, nhà phân tích quặng sắt tại công ty tư vấn Cru cho biết, nhu cầu yếu ở Hàn Quốc và Nhật Bản - nơi thiếu chất bán dẫn khiến sản xuất ô tô chậm lại - cũng góp phần khiến giá quặng sắt trên khắp châu Á giảm.
“Chúng tôi đang trong thời kỳ bình thường hóa sau nhiều năm giá cả tương đối cao. Chúng tôi dự đoán giá quặng sắt sẽ xuống dưới 100 USD trong năm nay nhưng xu hướng giảm cũng có giới hạn”, ông cho biết.
Tại Trung Quốc, một chiến dịch của Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC) nhằm giảm giá quặng sắt cũng có tác động, mặc dù nó không phải là động lực chính của sự sụt giảm.
Một nguồn tin thân cận với NDRC cho biết triển vọng quặng sắt giảm và dự kiến nhu cầu thép của Trung Quốc sẽ sớm đạt đỉnh. “Nhu cầu đang đối mặt với sự sụp đổ”, người này cho biết.
Vào đầu tháng 3, NDRC đã công bố các tuyên bố cảnh báo về tình trạng “đầu cơ thị trường” đã góp phần đẩy giá quặng sắt lên cao, và vào tháng 4, cơ quan này đã cảnh báo các nhà giao dịch hợp đồng tương lai không nên “thổi phồng” giá quặng sắt, đồng thời cho biết cơ quan này sẽ tăng cường giám sát thị trường.
Siew Hua Seah, người đứng đầu Argus Ferrous Markets cho biết: “Việc NDRC giám sát chặt chẽ hơn về giá quặng sắt cũng đã tác động đến thị trường”, đồng thời lưu ý rằng các công ty thương mại đã được NDRC cảnh báo không được “tích trữ” hàng hóa và đẩy giá lên cao.
Đối với các công ty khai thác quặng sắt như Rio Tinto, BHP và Vale bán quặng sắt cho Trung Quốc, hoạt động sản xuất của họ vẫn có lãi ở mức giá hiện tại.
Giám đốc điều hành của Rio, Jakob Stausholm cho biết ông "không quá lo lắng" về việc giảm giá.
“Những gì bạn đã thấy trong vài tuần qua là một số nhà máy thép đã tận dụng cơ hội để đóng cửa một chút. Có thể có việc sử dụng quặng sắt hiện tại ít hơn một chút, nhưng điều đó có thể quay trở lại sau một hoặc hai tháng nữa”, ông cho biết khi trả lời các câu hỏi tại cuộc họp cổ đông thường niên của Rio vào ngày 4/5.
