Nhóm cổ phiếu cao su chịu rủi ro kép

Thống kê diễn biến giao dịch từ ngày 28/3/2025 đến ngày 16/4/2025, thị giá cổ phiếu PHR (của Công ty cổ phần Cao su Phước Hoà) đã giảm 36%, từ 68.000 đồng/cổ phiếu về 43.550 đồng/cổ phiếu; cổ phiếu DPR (của Công ty cổ phần Cao su Đồng Phú) đã giảm 33,4%, từ 52.300 đồng/cổ phiếu về 34.850 đồng/cổ phiếu; cổ phiếu DRI (của Công ty cổ phần Đầu tư Cao su Đắk Lắk) giảm 32,7%, từ 15.300 đồng/cổ phiếu về 10.300 đồng/cổ phiếu… Mức giảm này của nhóm cao su thiên nhiên cao hơn nhiều so với mức giảm của chỉ số VN-Index (giảm 8,1%) trong cùng giai đoạn.

Sau nhịp giảm mạnh, định giá P/E của ba cổ phiếu PHR, DPR và DRI lần lượt ở mức 13,43 lần, 11,61 lần và 6,81 lần - mức thấp so với vùng đỉnh giai đoạn 2019 - 2020 (trên 20 lần) nhưng dòng tiền bắt đáy vẫn thận trọng. Thậm chí, áp lực bán tại các cổ phiếu nhóm này gia tăng trong những phiên thị trường điều chỉnh trở lại sau nhịp hồi tính từ phiên 10/4.

Ông Lâm Văn Vân, đại diện Quỹ đầu tư ECI Capital nhận định, việc nhà đầu tư bán mạnh nhóm cổ phiếu cao su thiên nhiên xuất phát từ lo ngại triển vọng kinh doanh thay đổi - yếu tố đã nâng đỡ đà tăng của nhóm này trong giai đoạn cuối năm 2024 và đầu năm 2025.

Hồi đầu năm, các đơn vị phân tích đã đưa ra nhiều báo cáo về triển vọng của nhóm doanh nghiệp cao su thiên nhiên. Trong đó, Công ty Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS) dự báo giá mủ cao su năm 2025 nhiều khả năng sẽ tiếp tục neo cao như năm 2024 do các yếu tố: nguồn cung khan hiếm, tình trạng thời tiết bất lợi tiếp tục duy trì đến ít nhất năm 2026.

Riêng Cao su Phước Hoà, VCBS còn kỳ vọng, trong vòng 3 năm tới, tiến độ cho thuê, đóng góp dòng tiền của các dự án bất động sản công nghiệp như Khu công nghiệp Nam Tân Uyên mở rộng - giai đoạn 2 (334 ha), Khu công nghiệp VSIP 3 (1.000 ha), Khu công nghiệp Tân Lập 1 (200 ha giai đoạn 1) sẽ được đẩy nhanh đáng kể.

Tương tự, SSI đưa ra nhận định tương đối tích cực về triển vọng kinh doanh của Cao su Đồng Phú, khi cho biết các khu đất của doanh nghiệp này tại Bình Phước, với tổng diện tích 1.619 ha sẽ mang lại cơ hội đáng kể khi được chuyển đổi thành đất công nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh các khu công nghiệp tại Bình Dương, Đồng Nai đã có tỷ lệ lấp đầy cao (lần lượt là 94% và 92%). Trong đó, dự án Khu công nghiệp Bắc Đồng Phú (giai đoạn 2) sẽ thúc đẩy tăng trưởng của Cao su Đồng Phú vào năm 2026 khi Chính phủ đã phê duyệt chủ trương đầu tư cho dự án vào tháng 1/2025 và dự kiến bắt đầu cho thuê từ năm 2026.

Tuy nhiên, cả hai câu chuyện kỳ vọng hồi đầu năm của nhóm cao su thiên nhiên đã đảo chiều trong những ngày đầu tháng 4/2025.

Về câu chuyện hưởng lợi khi giá mủ cao su neo cao, sau khi neo vùng 200 USD Cents/kg từ tháng 10/2024 - 2/2025, thống kê từ ngày 24/2 - 16/3/2024, giá cao su thiên nhiên đã giảm về 163 USD Cents/kg và vẫn tiếp tục xu hướng đi xuống do lo ngại suy thoái kinh tế thế giới dẫn tới nhu cầu mua mủ cao su thấp, đặc biệt nhu cầu của thị trường Trung Quốc (quốc gia nhập khẩu mủ cao su lớn nhất để phục vụ sản xuất lốp xe, ô tô, thiết bị công nghiệp) đang suy giảm.

Đầu tư Cao su Đắk Lắk là doanh nghiệp hoạt động chính trong lĩnh vực khai thác, chế biến mủ cao su và cây ăn quả. Công ty hiện đang quản lý vườn cao su trồng tại 2 tỉnh ChămPaSăk và Salaval tại Lào thông qua công ty con, tổng diện tích là 10.186,6 ha (trong đó, diện tích cao su là 8.810,5 ha, các cây đang trong thời gian khai thác có năng suất cao). Vì vậy, việc giá cao su lao dốc sẽ ảnh hưởng trọng yếu tới kết quả kinh doanh của Công ty.

Thêm một thách thức với Đầu tư Cao su Đắk Lăk là việc thiếu hụt nhân công cạo mủ. Đồng kip Lào liên tục mất giá khiến người lao động tại Lào có xu hướng chuyển sang làm việc tại Thái Lan (với đồng Bath ổn định) và có thu nhập cao hơn.

Tương tự, đối với Cao su Phước Hoà, năm 2024, doanh thu các sản phẩm cao su đạt 1.497,3 tỷ đồng, chiếm 91,7% tổng doanh thu. Đối với Cao su Đồng Phú, năm 2024, Công ty cũng ghi nhận doanh thu từ các sản phẩm cao su là 907,9 tỷ đồng, chiếm 74,1% tổng doanh thu. Trong đó, Cao su Phước Hoà sở hữu 9.198,04 ha vườn cây đang khai thác và Cao su Đồng Phú đang sở hữu vườn với quy mô hơn 9.000 ha.

Với câu chuyện kỳ vọng hưởng lợi từ chuyển đổi đất cao su sang đất khu công nghiệp, thực tế, bất động sản công nghiệp là nhóm bị điều chỉnh mạnh nhất trên sàn trong cú sốc thuế quan vừa qua. Các mã SIP, KBC, IDC, SZC, LHG… đồng loạt giảm khi nhà đầu tư đánh giá nếu mức thuế đối ứng cao được áp dụng có thể cản trở quá trình thu hút vốn FDI, doanh nghiệp hiện hữu trì hoãn kế hoạch đầu tư mở rộng.

Được biết, theo quy hoạch tỉnh Bình Dương vừa được phê duyệt cuối năm 2024 cho giai đoạn 2021 - 2030 (Quyết định 790/QĐ-TTg tháng 8/2024), Cao su Phước Hoà có thể chuyển đổi tổng cộng 2.800 ha đất cao su thành đất khu công nghiệp, chuyển đổi khoảng 580 ha thành khu công nghiệp, khoảng 1.150 ha thành đất khu đô thị và các mục đích sử dụng khác. Tại Cao su Đồng Phú, đơn vị này có tiềm năng chuyển đổi đất cao su sang công nghiệp khi mở rộng dự án Bắc Đồng Phú với quy mô 317 ha và Nam Đồng Phú với quy mô 480 ha (hiện dự án Khu công nghiệp Bắc Đồng Phú diện tích 189 ha, tỷ lệ lấp đầy 99% và Khu công nghiệp Nam Đồng Phú với diện tích 69 ha, tỷ lệ lấp đầy gần 100%).

Như vậy, chỉ trong thời gian ngắn, khi câu chuyện kỳ vọng đảo ngược, nhóm cao su thiên nhiên từ nhóm được hưởng lợi kép đang trở thành nhóm chịu rủi ro kép từ biến động thị trường.