Tổng thống Mỹ Donald Trump
Trong cuộc phỏng vấn với 9 quan chức hiện tại và các cựu quan chức Trung Quốc đã chỉ ra một sự thay đổi theo khuynh hướng ủng hộ Tổng thống Trump, mặc dù ông đã dành phần nhiều thời gian trong nhiệm kỳ 4 năm qua để đổ lỗi cho Bắc Kinh về mọi thứ, từ sự mất cân bằng thương mại với Mỹ cho tới nguồn gốc của đại dịch Covid-19.
Các quan chức Trung Quốc cho rằng, căng thẳng Mỹ - Trung sẽ gia tăng bất kể ai ở Nhà Trắng. Trong đó, ông Joe Biden, cựu Phó tổng thống Mỹ, được xem là người theo một đảng Dân chủ truyền thống sẽ tìm cách củng cố mối quan hệ đa phương của Mỹ và ngăn chặn các cuộc xung đột thương mại với các đồng minh.
“Nếu Biden thắng cử, tôi nghĩ điều này có thể nguy hiểm hơn đối với Trung Quốc, bởi vì ông ấy sẽ hợp tác với các đồng minh để nhắm vào Trung Quốc, trong khi Trump lại đang phá hủy các liên minh của Mỹ”, ông Zhou Xiaoming, cựu nhà đàm phán thương mại Trung Quốc và cựu Phó đại diện Trung Quốc tại Geneva đánh giá.
Bốn quan chức khác cũng đồng tình với quan điểm đó và cho rằng, nhiều người trong Chính phủ Trung Quốc tin rằng, một chiến thắng của Trump có thể giúp Bắc Kinh bằng cách làm suy yếu những giá trị lớn nhất của Washington, trong khi tăng cường ảnh hưởng mở rộng của Trung Quốc.
Với giả định chung dựa trên quan điểm rất ít hành động có thể được thực hiện để ngăn chặn sự trượt dốc trong mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, các quan chức Trung Quốc cho rằng, Bắc Kinh cần đẩy nhanh nỗ lực phát triển các ngành công nghiệp bản địa cao cấp, mở rộng sang các thị trường đang phát triển và tìm kiếm cơ hội hợp tác với các quốc gia ở châu Âu và châu Á để chống lại bất kỳ nỗ lực cô lập nào của Mỹ.
“Tôi không cho rằng cuộc bầu cử này sẽ làm thay đổi mối quan hệ (Trung Quốc và Mỹ - PV) một cách cơ bản. Một cảm nhận sâu sắc ở Mỹ là Mỹ phải kiềm chế được Trung Quốc. Cho dù Trump thắng hay Biden thắng, mọi thứ vẫn sẽ trở nên tồi tệ hơn”, ông Zhou nói.
Ông Trump đã tìm cách tận dụng danh tiếng của mình để đối đầu với Trung Quốc trong cuôc bầu cử, bất chấp lời khen ngợi ban đầu của ông đối với ông Tập về việc xử lý bùng nổ đại dịch Covid-19.
Vào tháng 4, Tông rump nói với Reuters rằng: “Trung Quốc sẽ làm bất cứ điều gì họ có thể để tôi thua cuộc đua này”, nhưng không đưa ra bằng chứng nào cho thấy Bắc Kinh mong muốn nhìn thấy ông thua cuộc vào cuộc bầu cử tháng 11.
Một quan chức của Trung Quốc cho biết, kết quả cuộc bầu cử không phải là vấn đề, vì mối quan hệ Mỹ - Trung sẽ không được cải thiện. Hy vọng tốt nhất của Trung Quốc là mọi thứ sẽ không trở nên xấu hơn nữa.
Một số người ở Bắc Kinh đang tự hỏi về sự ổn định của nước Mỹ khi làn sóng lây nhiễm Covid-19 mới đang gia tăng, trong bối cảnh các cuộc biểu tình phản đối phân biệt sắc tộc diễn ra trên khắp cả nước và suy đoán về khả năng cuộc bầu cử năm nay có thể kết thúc trong hỗn loạn.
“Nước Mỹ mà chúng ta từng biết đã không còn tồn tại”, ông Gao Zhikai, cựu nhà ngoại giao Trung Quốc và là nhà phiên dịch viên của Đặng Tiểu Bình cho biết.
Các chính sách đầu tiên của ông Trump ở cương vị Tổng thống Mỹ đã tạo ra hình ảnh xấu của Mỹ trong mắt nhiều đồng minh vốn có truyền thống thân thiện với Mỹ, khi ông đánh thuế đối với cả các đối tác thương mại quan trọng, ép các đồng minh chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng, rút khỏi các hiệp định đa phương và hỗ trợ Anh trong việc rút khỏi Liên minh châu Âu.
Các quan chức Trung Quốc đưa ra quan điểm cá nhân rằng, nếu đảng Dân chủ cầm quyền có thể tỏ ra đáng gờm hơn khi họ liên kết với các đồng minh để đưa ra một mặt trận thống nhất, theo chuyên gia kinh tế Bloomberg.
Ở cấp độ cá nhân hơn, một số quan chức Trung Quốc tham gia đàm phán thương mại với chính quyền Trump ủng hộ chiến thắng của Biden, đơn giản để họ có thể dành nhiều thời gian hơn cho gia đình. Các nhóm liên quan đến thương mại Trung Quốc xuất hiện làm việc trông rất mệt mỏi, theo một người quen thuộc với vấn đề này cho biết.
Các chuyên gia đều nhận định, cả 2 quốc gia rất khó để thoát khỏi sự đối đầu cho dù ai là người thắng cử.
Hiện Giám đốc Tài chính của Tập đoàn Huawei, bà Mạnh Vãn Chu vẫn bị giam giữ tại Canada để chờ quyết định về yêu cầu dẫn độ của Mỹ, trong khi việc Bắc Kinh áp dụng luật an ninh đối với Hồng Kông đã gây ra sự phẫn nộ với các nghị sỹ Mỹ, đặt ra những lo ngại về khả năng bền vững của thỏa thuận thương mại giai đoạn 1.
“Ngày nay người dân Trung Quốc càng rõ ràng hơn về các mục tiêu của nước Mỹ. Chúng tôi vẫn chưa đạt đến mức xấu nhất trong mối quan hệ này”, ông Zhou, cựu đại diện của Trung Quốc tại Geneva cho biết.
