Ông Nguyễn Vũ Quang Trung
Với hơn 500 DN niêm yết và đăng ký giao dịch trên HNX, Sở đã triển khai các giải pháp gì nhằm góp phần cải thiện tính minh bạch trong hoạt động của số lượng lớn DN này, thưa ông?
Từ năm 2009, HNX bắt đầu thực hiện các hoạt động thúc đẩy quản trị công ty thông qua việc phối hợp với các tổ chức quốc tế thực hiện đào tạo nâng cao cho các đối tượng là cán bộ chủ chốt như HĐQT, Ban giám đốc... tại DN.
Nằm trong chuỗi các hoạt động nhằm thúc đẩy minh bạch thị trường, trong vòng 2 năm trở lại đây, HNX đã thực hiện chương trình đánh giá công bố thông tin (CBTT) và minh bạch cho toàn bộ các DN niêm yết và tôn vinh những DN thực hiện tốt công tác này.
Riêng với chương trình đánh giá năm 2014, để tăng tính chuyên nghiệp trong khâu tổ chức và tính khách quan của báo cáo đánh giá, HNX đã mời tổ chức tư vấn độc lập chấm điểm và phát hành Báo cáo đánh giá CBTT và minh bạch.
Từ Báo cáo này, các DN niêm yết có thể nhìn nhận những điểm mạnh, điểm yếu, những điểm còn làm chưa tốt, để từ đó nâng cao chất lượng CBTT và minh bạch, từng bước hướng tới các chuẩn quốc tế.
Nằm trong nỗ lực tạo thuận lợi cho DN minh bạch, tuân thủ nghĩa vụ CBTT, từ đầu năm 2014, HNX đã triển khai thực hiện Quy trình CBTT tự động, theo đó, thông tin sẽ được đẩy trực tiếp từ DN (CIMS) lên website của HNX. Việc rút ngắn thời gian CBTT và tăng tiện ích của hệ thống CIMS đang được triển khai nâng cấp.
Đến nay, có 341/361 DN niêm yết (94,4%); 94/152 DN đăng ký giao dịch trên UPCoM (61,8%) đã sử dụng hệ thống CIMS để CBTT đến HNX.
Dự kiến, sau khi hoàn tất nâng cấp hệ thống vào 30/11 năm nay và trong năm 2015, HNX sẽ tiếp tục đào tạo hướng dẫn sử dụng hệ thống CIMS phiên bản mới với các tính năng mang tính tiện ích cho DN như: hệ thống màn hình thông tin quản lý cho DN..., hướng tới một số thông lệ quốc tế tốt như: DN sẽ tự quản lý giao dịch cổ đông lớn, cổ đông nội bộ và người có liên quan.
Tiếp nối chương trình CBTT và minh bạch, dự kiến năm 2015, HNX sẽ công bố chỉ số công bố thông tin và minh bạch (chỉ số CG) để đo lường hiệu quả của các DN đạt được những chỉ tiêu này. HNX hy vọng thông qua chỉ số này, DN trong nhóm được tính chỉ số sẽ được các NĐT đánh giá và ghi nhận bằng chính mức giá giao dịch trên thị trường. Những DN còn lại sẽ định vị và xác định được những vấn đề cần phải hoàn thiện, để tiếp tục phát triển bền vững.
Hiện chỉ có 28,2% công ty công bố Quy chế nội bộ về quản trị công ty trên website của DN 
Thông tin làm cơ sở đánh giá, xếp hạng về mức độ minh bạch của DN đa phần đều dựa trên các báo cáo của DN. HNX có biện pháp hỗ trợ nào để làm tăng tính khách quan và độ tin cậy của các đánh giá không, thưa ông?
Trong năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014, HNX đã làm việc trực tiếp với 60 DN thuộc nhiều loại hình và trên địa bàn trải rộng cả nước, để tìm hiểu tình hình của DN, ghi nhận những khó khăn của DN khi tuân thủ yêu cầu về chứng khoán và TTCK, đánh giá việc hỗ trợ của cán bộ tác nghiệp tại HNX đối với các DN.
Các cuộc làm việc được thực hiện trên tinh thần cởi mở tại trụ sở DN, với thời lượng từ 1 - 2 giờ, đủ để đại diện HNX và ban lãnh đạo DN chia sẻ các thông tin chung về TTCK và những thông tin riêng về hoạt động của DN, trong đó có nỗ lực cải thiện minh bạch của các DN.
Với thông tin mang tính tương tác hai chiều như trên, HNX không chỉ có thêm thông tin khách quan, để đánh giá về mức độ cải thiện minh bạch của DN, mà còn góp phần tháo gỡ các khó khăn, nhằm hỗ trợ DN cải thiện tính minh bạch trong hoạt động.
Để cải thiện và hướng dẫn DN thực hiện đúng các quy định của pháp luật cũng như nâng cao chất lượng CBTT và quản trị công ty, tại Hội nghị doanh nghiệp thường niên vừa qua, HNX đã cho ra mắt 2 cuốn sổ tay hướng dẫn, với hy vọng đồng hành cùng DN trong việc thực hiện công tác này. Qua các cuốn sách hướng dẫn mới này, HNX mong muốn NĐT nhìn nhận và đòi hỏi DN tuân thủ quy định thị trường một cách hợp lý, đúng luật. Từ đó, minh bạch TTCK sẽ dần được cải thiện.
Để tiếp tục cải thiện tính minh bạch trong hoạt động, HNX có khuyến nghị gì đối với DN, thưa ông?
Tuy DN đã CBTT về cơ bản đúng thời hạn quy định, nhưng chất lượng các loại BCTC, báo cáo thường niên (BCTN), báo cáo quản trị (BCQT) cần nâng cao để tránh hiểu nhầm, hiểu sai và nhìn nhận không đúng về DN từ phía NĐT.
DN cần khuyến khích các cổ đông thực hiện các quyền của mình tại ĐHCĐ thường niên. Theo thống kê, chỉ 31,33% số công ty đăng tải thông báo mời họp và tài liệu họp trước 15 ngày so với ngày họp. Nên có sự tham dự đầy đủ của kiểm toán độc lập, cho phép cổ đông có điều kiện giải tỏa các thắc mắc nếu có về độ tin cậy và tính chính xác, minh bạch trong báo cáo hoạt động tài chính của công ty, về hệ thống thông tin nội bộ của DN.
Hầu hết website của các DN tuân thủ khá tốt việc công bố đầy đủ các loại báo cáo định kỳ như BCTC, báo cáo thường niên. Tuy nhiên, đối với các loại thông tin cơ bản khác như Điều lệ công ty, Quy chế nội bộ về quản trị công ty…, tỷ lệ công khai tương đối thấp. Hơn 57% công ty có công bố Điều lệ công ty, nhưng chỉ có 28,2% công ty công bố Quy chế nội bộ về quản trị công ty.
HNX khuyến nghị các DN nên chủ động nâng cấp website; thông tin cần được cập nhật thường xuyên và kịp thời, đồng thời DN cũng nên xây dựng thêm website bằng tiếng Anh, nhằm giới thiệu, quảng bá hình ảnh của DN với công chúng đầu tư nước ngoài.
Kết quả khảo sát của HNX cho thấy, 81,5% website của DN có chuyên mục riêng về quan hệ NĐT. Tuy nhiên, các chức năng website liên quan đến cơ chế giao tiếp, phản hồi với NĐT của nhiều DN hầu như không hoạt động… HNX khuyến nghị, các DN nên thành lập bộ phận quan hệ cổ đông/NĐT, chịu trách nhiệm xây dựng và duy trì quan hệ với cổ đông/NĐT.
Bản thân DN hoạt động sản xuất - kinh doanh tốt sẽ là điểm thu hút NĐT. HNX chỉ lưu ý, trong quá trình DN cải thiện hoạt động, DN cần thông tin kịp thời đến NĐT và cổ đông, tránh để phát sinh thông tin không đầy đủ, gây hiện tượng làm giá trên thị trường và có thể ảnh hưởng đến hình ảnh của DN.
HNX cho rằng, điều cốt yếu nhất vẫn là quyết tâm của lãnh đạo các DN. Có được điều đó, mọi khó khăn, trở ngại sẽ được khắc phục, vấn đề còn lại sẽ chỉ là câu chuyện thời gian.
