Dây chuyền sản xuất giấy hiện đại tại Công ty TNHH Giấy Kraft Vina
Sau gần 4 năm tái cơ cấu nền kinh tế, sự chuyển biến lớn nhất hiện nằm ở hệ thống các tổ chức tín dụng. Từ chỗ nợ xấu 17% (năm 2012), 9 ngân hàng đứng trên bờ vực thẳm, thanh khoản ngàn cân treo sợi tóc, kỷ luật ngân hàng lỏng lẻo, tỷ giá lên xuống bất thường, các ngân hàng đổ xô đi buôn vàng… đến nay, nợ xấu chỉ còn 2,9%, cơ bản xử lý xong ngân hàng yếu, thanh khoản đã “hồng hào” trở lại, kỷ luật hệ thống được siết chặt, tỷ giá ổn định, vàng bị loại ra khỏi nhịp sống ngân hàng… Hậu tái cơ cấu, vốn chủ sở hữu 9 ngân hàng yếu kém đã tăng lên 18%, vốn huy động tăng 147%, tín dụng tăng 87%, dự phòng rủi ro tăng 146%.
Có thể nói, việc giảm nợ xấu từ 17% xuống 2,9% mà không tốn đồng ngân sách nào là một kỳ tích. Tuy nhiên, cũng phải thấy rằng, chỉ khoảng 50% trong số đó đã được xử lý triệt để, chủ yếu nhờ các ngân hàng đã “cắt” máu lợi nhuận, sử dụng trích lập dự phòng rủi ro để xử lý. Khoảng 50% nợ xấu còn lại vẫn nằm ở “kho” VAMC để đợi xử lý.
Tất yếu, việc xử lý này không thể đẩy nhanh nếu nền kinh tế không ấm lên và hai trụ cột tái cơ cấu còn lại ít biến chuyển. Lý do là suy cho cùng, nợ xấu hay sự yếu kém của ngân hàng chỉ là phần ngọn, trong khi phần gốc, nguyên nhân gây ra nợ xấu đang nằm ở doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhà nước bởi khu vực này chiếm tới 60% nợ xấu. Có nghĩa, nếu không tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước triệt để, thì gốc nợ xấu vẫn còn và nợ xấu lại có nguy cơ dềnh lên bất cứ lúc nào.
Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, ông Shinji Tachiwa, Tổng giám đốc Công ty TNHH Aiphone Communications Việt Nam (Nhật Bản, sản xuất các sản phẩm viễn thông) cho biết, Công ty vừa quyết định tăng vốn thêm gần 4,5 triệu USD. “Đây là thời điểm thích hợp để chúng tôi tăng vốn đầu tư, mở rộng sản xuất để phục vụ xuất khẩu”, ông Shinji Tachiwa nói và cho biết, Công ty đã đầu tư nhà máy tại VSIP II từ năm 2008, với tổng vốn đầu tư hiện lên tới 20 triệu USD.
Nhiều doanh nghiệp được coi là “đại gia” đã gắn bó với Bình Dương nhiều năm cũng quyết định tăng vốn, mở rộng sản xuất trong dịp này. Đơn cử, Công ty TNHH Giấy Kraft Vina (liên doanh Thái Lan - Nhật Bản, sản xuất giấy bao bì) tăng vốn thêm 130 triệu USD, đưa tổng vốn đầu tư tại Bình Dương lên hơn 453 triệu USD.
Hay Dự án Nhà máy sản xuất dao cạo râu của Công ty TNHH Procter & Gamble Đông Dương (Hoa Kỳ) đã tăng vốn thêm 48,5 triệu USD. Đáng chú ý là, dự án này được tỉnh Bình Dương cấp mới hồi tháng 12/2014, với vốn đầu tư đăng ký chỉ 15 triệu USD. Với việc tăng vốn lần này, Procter & Gamble Đông Dương hướng tới mục tiêu đưa năng lực sản xuất lên mức hơn 108 triệu sản phẩm/năm.
Thông tin riêng với phóng viên Báo Đầu tư Online - Baodautu.vn, ông Richard Tsai, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc của Tập đoàn DDK (Đài Loan) cho biết, doanh nghiệp này vừa ký thỏa thuận thuê 80 ha đất tại Khu công nghiệp Bàu Bàng với
Becamex Bình Dương. “Chúng tôi sẽ thành lập một liên doanh để đầu tư dự án tại Việt Nam để sản xuất phụ tùng xe đạp và linh kiện nhựa”, ông Richard Tsai nói và cho biết, dự án này sẽ có vốn đầu tư khoảng 250 triệu USD để đầu tư cơ sở hạ tầng, thu hút khoảng 60 doanh nghiệp hoạt động cùng lĩnh vực đến đầu tư và khi đi vào hoạt động có thể tạo việc làm cho khoảng 8.000 lao động.
Theo các nhà đầu tư, kế hoạch đầu tư đã được lập lộ trình từ trước, song việc các hiệp định thương mại tự do, nhất là TPP đã hoàn tất đàm phán, là cơ sở để họ quyết định đầu tư dự án mới hay tăng vốn, mở rộng sản xuất thời điểm hiện nay. Các lĩnh vực được ưu tiên đầu tư là dệt may, công nghiệp hỗ trợ, hay các doanh nghiệp sản xuất hàng xuất khẩu. Đây là các lĩnh vực sử dụng nhiều lao động và sản phẩm làm ra sẽ là đầu vào của các ngành sản xuất khác và sẽ được hưởng những ưu đãi về thuế theo quy định của các hiệp định thương mại.
Ông Nguyễn Thanh Trúc, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bình Dương cho biết, từ đầu năm đến nay, tỉnh đã thu hút hơn 1,6 tỷ USD vốn FDI, vượt 63% kế hoạch năm. Trong đó, 165 dự án cấp mới với tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 910 triệu USD và 107 dự án điều chỉnh tăng vốn với tổng vốn tăng thêm hơn 721 triệu USD.
Cũng theo ông Trúc, tuy không có những dự án có quy mô vốn lớn, song các dự án FDI vào Bình Dương trong năm nay phù hợp với định hướng của tỉnh là thu hút các dự án trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, công nghệ cao, thân thiện với môi trường… Trong đó, đáng chú ý là dự án của Công ty TNHH Far Eastern Polytex Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực hóa sợi – dệt nhuộm, với tổng vốn đầu tư hơn 274 triệu USD.
Nếu nhìn vào lợi thế của Bình Dương, thì những kết quả thu hút vốn FDI chưa được như kỳ vọng. Đặc biệt, dù là một “địa chỉ đỏ” trong thu hút đầu tư nhiều năm nay, nhưng cho đến nay, Bình Dương vẫn còn vắng bóng những dự án tỷ USD trong lĩnh vực sản xuất.
Do đó, theo ông Trần Văn Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương, tỉnh sẽ thực hiện nhiều biện pháp để tăng thu hút đầu tư, nhất là vốn FDI, nhằm tận dụng những cơ hội, trong đó có TPP, đem lại. Trước mắt, tỉnh sẽ tiếp tục cải thiện mạnh môi trường đầu tư, hoàn thiện đầu tư hạ tầng, linh hoạt các giải pháp nhằm tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn cho nhà đầu tư…