Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) vừa cảnh báo, hàng loạt doanh nghiệp tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang đối mặt với nguy cơ vỡ nợ khi chỉ số thanh toán lãi vay (Interest coverage ratio - ICR) ở mức dưới 1 đã vượt ngưỡng 20%.
ICR là một chỉ số thể hiện khả năng trả lãi cho các khoản nợ của doanh nghiệp, giá trị này càng thấp thì gánh nặng lãi vay sẽ càng lớn. Khi tỷ lệ này nhỏ hơn 1 đồng nghĩa với việc số tiền doanh nghiệp kiếm được trong khoảng thời gian đó không đủ để trang trải lãi suất vay, điều đó sẽ đẩy doanh nghiệp đến bờ vực vỡ nợ.
Số liệu được IMF công bố ngày 29/5 cho thấy, số doanh nghiệp Hàn Quốc đang có ICR dưới 1 lên tới 31,1%. Ấn Độ, Thái Lan đứng hàng thứ 2 với 28,03%, Trung Quốc với 25,8%, Indonesia với 22,7%.
Trong khi đó, ICR dưới 1 của Philippines là 3,3%, Australia (6,3%), Singapore (6,6%), Nhật Bản (15,8%).
Dữ liệu được tính toán dựa trên tổng khoản nợ của doanh nghiệp bình quân trong giai đoạn từ tháng 7/2021 đến tháng 6/2022.
Tại Việt Nam, 18,32% doanh nghiệp có ICR dưới 1; 18,32% doanh nghiệp có ICR ở mức từ 1-4 (nhóm dễ bị vỡ nợ khi chi phí vay tăng cao) và 63,36% doanh nghiệp có ICR bằng 4 (nhóm vẫn có khả năng trả nợ tốt).
Cũng theo báo cáo của IMF, chi phí đi vay tăng cao đã làm tăng thêm rủi ro và giảm khả năng trả nợ của các doanh nghiệp. Nguyên nhân là do các ngân hàng trung ương thắt chặt chính sách tiền tệ, tăng lãi suất trong thời gian dài để kiềm chế lạm phát. Ngay cả khi nền kinh tế đang tăng trưởng thì các doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với áp lực tăng chi phí vay, điều này làm giảm khả năng trả nợ của doanh nghiệp.
IMF cho rằng, nợ của Chính phủ, doanh nghiệp và người tiêu dùng ở các nước châu Á đã vượt xa mức trước khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, đồng thời bày tỏ sự quan ngại về các nhóm doanh nghiệp gia tăng vay vốn trong giai đoạn lãi suất đứng ở mức thấp.
"Nếu các ngân hàng trung ương tiếp tục giữ lãi suất cao trong thời gian dài, đồng thời thắt chặt các điều kiện tiếp cận tín dụng thì một bộ phận doanh nghiệp có thể vỡ nợ vì chi phí sử dụng vốn tăng vọt, đặc biệt là trong các ngành như bất động sản và xây dựng", IMF nhận định.
Do đó, cơ quan này cảnh báo, các quốc gia châu Á cần giám sát chặt chẽ áp lực nợ vay của các doanh nghiệp trong bối cảnh lãi suất tăng nhằm lường trước các biến động trên thị trường.
Các ngân hàng trung ương nên tách mục tiêu chính sách tiền tệ khỏi mục tiêu ổn định tài chính, sử dụng các công cụ chuyên biệt như thanh khoản và các cơ sở cho vay để bảo vệ sự ổn định tài chính, cũng như tiếp tục điều chỉnh chính sách tiền tệ nhằm giải quyết áp lực của lạm phát.
