Hàng hóa và thanh khoản gia tăng
Ngày 24/6/2009, tại sự kiện chuyển đổi mô hình hoạt động từ Trung tâm GDCK Hà Nội thành Sở GDCK Hà Nội, thị trường UPCoM chính thức được khai trương với sứ mệnh phát triển thị trường giao dịch tập trung cổ phiếu của các DN đại chúng.
Trước khi UPCoM ra đời, giao dịch cổ phiếu của các công ty chưa niêm yết chủ yếu thực hiện trên thị trường tự do, NĐT gặp rất nhiều rủi ro về thông tin, giá cả, đặc biệt là rủi ro trong thanh toán. Việc tìm kiếm thông tin về các DN chưa niêm yết cổ phiếu rất khó khăn.
Vì vậy, UPCoM ra đời với mục tiêu thu hẹp thị trường tự do, mở rộng thị trường giao dịch có tổ chức, có quản lý của Nhà nước, quy tụ cổ phiếu của các công ty chưa niêm yết về một đầu mối để quản lý thống nhất, tạo ra cơ hội giao dịch chứng khoán công khai, an toàn và thuận lợi cho NĐT.
Nhờ có UPCoM, NĐT có thể tìm kiếm thông tin về DN qua hệ thống công bố thông tin của HNX và của DN. Việc giao dịch tập trung cổ phiếu qua hệ thống giao dịch của HNX được thực hiện dễ dàng, an toàn hơn cho cả người mua và người bán.
Kể từ khi UPCoM đi vào hoạt động, HNX đã triển khai nhiều giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động của thị trường như: áp dụng phương thức khớp lệnh liên tục thay thế phương thức thoả thuận điện tử; mở rộng thời gian giao dịch; nới lỏng quy định đăng ký giao dịch… nên đã tạo thuận lợi cho NĐT và DN khi tham gia thị trường. Các giải pháp này đã mang lại những hiệu ứng tích cực.
Số lượng DN đăng ký giao dịch trên UPCoM không ngừng tăng, từ 10 DN khi khai trương thị trường lên 201 DN hiện nay, với tổng giá trị đăng ký giao dịch đạt 30.400 tỷ đồng, giá trị vốn hóa thị trường đạt gần 38.600 tỷ đồng.
Các DN đăng ký giao dịch trên UPCoM rất đa dạng về ngành nghề và quy mô vốn, trong đó có những công ty có quy mô vốn lớn như: CTCP Gang thép Thái Nguyên (hơn 2.840 tỷ đồng), CTCP Phát triển Đô thị Nam Hà Nội (2.000 tỷ đồng), CTCP DAP-VINACHEM (1.461 tỷ đồng). Hoạt động kinh doanh của không ít DN đạt hiệu quả cao.
Thanh khoản trên thị trường cũng được cải thiện đáng kể. Trong 6 tháng đầu năm 2015, khối lượng giao dịch bình quân đạt 2,6 triệu cổ phiếu/phiên, giá trị giao dịch bình quân hơn 40,7 tỷ đồng/phiên, gấp 10 lần so với thời kỳ đầu ra mắt thị trường. UPCoM còn là nơi để các DN đại chúng tập dượt, làm quen trước khi lên niêm yết. Trong 6 năm qua, có 18 DN chuyển từ UPCoM sang thị trường niêm yết.
Tăng hấp dẫn cho UPCoM
Với nỗ lực thúc đẩy các DN đại chúng tham gia TTCK, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán và Nghị định 58/2012/NĐ-CP đã được ban hành, trong đó quy định công ty đại chúng đăng ký chào bán chứng khoán ra công chúng phải cam kết đưa chứng khoán vào giao dịch trên thị trường có tổ chức trong thời hạn 1 năm, kể từ ngày kết thúc đợt chào bán được ĐHCĐ thông qua.
Thực hiện chủ trương đẩy mạnh cổ phần hóa các DNNN của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 51/2014/QĐ-TTg, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 01/2015/TT-BTC. Đây là hai văn bản quan trọng, tác động trực tiếp đến sự phát triển của thị trường UPCoM.
Theo đó, các DNNN sau cổ phần hóa phải tham gia UPCoM trong vòng 90 ngày kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký DN; cụ thể hóa quy định bắt buộc các công ty đại chúng đã chào bán chứng khoán ra công chúng nhưng chưa niêm yết hoặc đã hủy niêm yết phải tham gia thị trường có tổ chức.
Sự đồng bộ trong các quy định pháp lý nhằm thúc đẩy các công ty đại chúng tham gia TTCK đã mở rộng nguồn hàng cho UPCoM. 6 tháng đầu năm nay, UPCoM đón nhận 33 DN đăng ký giao dịch mới. Kể từ khi Quyết định 51/2014/QĐ-TTg có hiệu lực (ngày 1/11/2014) đến nay đã có 8 DNNN cổ phần hóa đăng ký giao dịch cổ phiếu trên UPCoM.
Với tư cách là đơn vị vận hành, quản lý thị trường UPCoM, HNX đã chủ động, tích cực triển khai công tác thông tin, tuyên truyền, phối hợp các ban, ngành đôn đốc việc thực hiện theo các quy định hiện hành, chủ động tiếp cận các DN, các tập đoàn nhà nước để tăng cường hợp tác trong hoạt động cổ phần hóa và hỗ trợ DN tham gia TTCK, gắn đấu giá với đăng ký giao dịch trên UPCoM.
Sắp tới, HNX sẽ triển khai một số giải pháp kỹ thuật nhằm hoàn thiện cơ cấu thị trường, khuyến khích các đối tượng tham gia như: mở rộng biên độ dao động giá lên +/-15%, giới thiệu các chỉ số dựa trên cổ phiếu UPCoM, chạy thử nghiệm chỉ số HNX FF UPCoM Index trên cơ sở tính toán khối lượng tự do chuyển nhượng của cổ phiếu giống như cách tính chỉ số HNX-Index hiện tại từ ngày 24/6/2015. HNX cũng sẽ thực hiện phân bảng thị trường UPCoM dựa trên các tiêu chí: quy mô vốn, kết quả hoạt động sản xuất - kinh doanh, tình trạng tuân thủ nghĩa vụ công bố thông tin…
