“Danh mục ngành nghề cấm kinh doanh và kinh doanh có điều kiện là điểm quan trọng nhất trong hoạt động đầu tư. Vì vậy, để có thể trình Quốc hội thông qua Luật Đầu tư sửa đổi vào Kỳ họp thứ 8, chúng tôi sẽ trình Ủy ban TVQH Danh mục cấm kinh doanh vào tháng 9 tới”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh cam kết.
Theo Dự thảo Luật Đầu tư sửa đổi, ngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện gồm những ngành, nghề được quy định tại các luật, pháp lệnh, nghị định. Quy định như vậy, theo Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, là không phù hợp với Hiến pháp năm 2013 là mọi người có quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm. “Theo quy định của Hiến pháp, tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp chỉ bị hạn chế kinh doanh đối với những gì luật quy định, tức là hạn chế quyền kinh doanh thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Còn hiểu theo Dự luật, không chỉ có Quốc hội mà cả Ủy ban TVQH và Chính phủ cũng có quyền hạn chế kinh doanh. Để bảo đảm thực hiện đúng hiến pháp, đồng thời tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư, kinh doanh, nâng cao công tác quản lý nhà nước, nên quy định, Chính phủ xây dựng, sửa đổi, bổ sung Danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện trình Ủy ban TVQH thông qua và phải báo cáo với Quốc hội tại kỳ họp gần nhất”, ông Lưu gợi ý.
Đồng tình với đề gợi ý của Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, nhưng ông Nguyễn Hạnh Phúc, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội đề nghị phải rà soát rất kỹ ngành nghề kinh doanh có điều kiện, nếu không sẽ xâm phạm tới quyền tự do kinh doanh của tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp.
“Theo Dự luật, những ngành, nghề mà việc thực hiện hoạt động đầu tư, kinh doanh có nguy cơ gây tổn hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của con người; trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội; sức khỏe cộng đồng hoặc có nguy cơ xâm phạm trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác. Quy định này không sai, nhưng nếu không có quy định cụ thể, thì rất khó thực hiện, vì nếu căn cứ theo luật, cơ quan quản lý nhà nước có thể cấm nông dân phun thuốc bảo vệ thực vật, vì thuốc trừ sâu chắc chắn ít nhiều ảnh hưởng đến môi trường, sức khỏe cộng đồng”, ông Phúc phát biểu.
Phát biểu tại Phiên họp thứ 30 của Ủy ban TVQH khi cho ý kiến vào Dự thảo Luật Đầu tư sửa đổi, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh cho biết, ông thực sự sốt ruột trước sự chậm trễ của các bộ, ngành trong việc rà soát ngành nghề cấm kinh doanh và kinh doanh có điều kiện.
“Ngay sau khi kết thúc Kỳ họp Quốc hội thứ 7, Ủy ban Kinh tế đã gửi công văn tới các bộ, ngành yêu cầu phải gửi danh sách ngành nghề cấm kinh doanh và kinh doanh có điều kiện cho Ban soạn thảo và Cơ quan thẩm tra. Từ đó đến nay, tôi cũng đã 2 lần gửi công văn đến các bộ, ngành yêu cầu việc này, thậm chí trong cuộc họp thường kỳ Chính phủ tháng 7 vừa qua, tôi đã đề nghị Thủ tướng nhắc nhở lãnh đạo các bộ, ngành phải khẩn trương gửi danh sách ngành nghề cấm kinh doanh và kinh doanh có điều kiện cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Nhưng kết quả là, chúng tôi chưa nhận được bất cứ hồi âm nào ngoài Bộ Tư pháp, Bộ Quốc phòng và Thanh tra Chính phủ - 3 cơ quan quản lý ít ngành nghề cấm kinh doanh và kinh doanh có điều kiện nhất”, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết.
Trước động thái chậm trễ của các bộ, ngành, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết, đích thân ông yêu cầu các cơ quan chức năng của Bộ Kế hoạch và Đầu tư trực tiếp rà soát và hiện đã có trong tay 51 ngành nghề cấm kinh doanh và 368 ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
“Chúng tôi đang tiến hành rà soát và phát hiện ra rằng, có nhiều ngành nghề bị trùng lắp, nhiều ngành nghề không cần cấm, hoặc không cần đặt ra điều kiện. Chúng tôi sẽ tranh luận với từng bộ, ngành xem cần giữ ngành nghề gì, bỏ ngành nghề gì trong 2 danh mục này. Đây là cuộc chiến cam go, vì người ta đang quản lý bằng điều kiện, giờ mình đề nghị bỏ đi”, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh phát biểu và khẳng định, trong tháng 9, sẽ trình Danh mục cấm kinh doanh, còn Danh mục kinh doanh có điều kiện cần phải có thời gian, vì có quá nhiều ngành nghề, mỗi ngành nghề lại có nhiều điều kiện khác nhau.
“Tinh thần của Luật Đầu tư sửa đổi là luật hóa ngành nghề cấm kinh doanh, còn ngành nghề kinh doanh có điều kiện chỉ quy định nguyên tắc. Dựa trên nguyên tắc này, Chính phủ sẽ xây dựng Danh mục kinh doanh có điều kiện trình Ủy ban TVQH cho ý kiến, sau đó ban hành hoặc trình Ủy ban TVQH thông qua Danh mục”, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh phát biểu.
