Theo đó, Tổng cục Quản lý đất đai là tổ chức trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật về đất đai trong phạm vi cả nước; quản lý và tổ chức thực hiện các hoạt động dịch vụ công thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Tổng cục theo quy định của pháp luật.
Tổng cục Quản lý đất đai có nhiệm vụ trình Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường các Dự án luật, dự thảo nghị quyết của Quốc hội; dự án pháp lệnh, dự thảo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; dự thảo nghị định, nghị quyết của Chính phủ; dự thảo quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ; cơ chế, chính sách và các văn bản khác thuộc lĩnh vực đất đai...
Đồng thời, Tổng cục Quản lý đất đai có nhiệm vụ hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ thuộc phạm vi quản lý của Tổng cục; hướng dẫn, kiểm tra và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, chính sách, chiến lược, chương trình quốc gia, quy hoạch, kế hoạch, dự án, đề án, nhiệm vụ thuộc phạm vi quản lý của Tổng cục.
Về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, Tổng cục Quản lý đất đai có nhiệm vụ tổ chức việc lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia, các vùng theo quy định; hướng dẫn việc lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất vào mục đích quốc phòng, an ninh; tổ chức thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất vào mục đích quốc phòng, an ninh...
Về thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, Tổng cục Quản lý đất đai có nhiệm vụ hướng dẫn việc thực hiện thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; thẩm định hồ sơ của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đề nghị điều chỉnh các quyết định của Thủ tướng Chính phủ trước ngày 1/7/2004 về thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất.
Tổng cục Quản lý đất đai còn có nhiệm vụ về: Đo đạc bản đồ, đăng ký đất đai và lập hồ sơ địa chính; giá đất; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; phát triển quỹ đất và đấu giá quyền sử dụng đất; điều tra, đánh giá tài nguyên đất; xây dựng hệ thống thông tin đất đai, cơ sở dữ liệu đất đai và giao dịch điện tử trong lĩnh vực đất đai; kiểm soát việc quản lý, sử dụng đất đai;
Thanh tra chuyên ngành về đất đai trong phạm vi cả nước theo quy định của pháp luật; xử lý vi phạm pháp luật, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực đất đai theo phân công của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường...
Cơ cấu tổ chức
Tổng cục Quản lý đất đai gồm các đơn vị sau: Vụ Chính sách và Pháp chế; Vụ Khoa học, Công nghệ và Hợp tác quốc tế; Vụ Kế hoạch - Tài chính; Vụ Tổ chức cán bộ; Văn phòng Tổng cục; Cục Đăng ký đất đai; Cục Quy hoạch đất đai; Cục Kinh tế và Phát triển quỹ đất; Cục Kiểm soát quản lý và sử dụng đất đai; Viện Nghiên cứu quản lý đất đai; Trung tâm Dữ liệu và Thông tin đất đai; Trung tâm Điều tra và Quy hoạch đất đai; Trung tâm Định giá đất và Kiểm định địa chính.
