Thủ tướng Shigeru Ishiba cho biết vào đầu tuần này rằng, đề xuất sẽ cung cấp khoản hỗ trợ trị giá 10.000 tỷ yên (65 tỷ USD) trở lên cho tới năm tài chính 2030.
"Chúng tôi sẽ xây dựng một khuôn khổ hỗ trợ mới để thu hút hơn 50.000 tỷ yên đầu tư công và tư trong 10 năm tới", ông Ishiba nói và cho biết đây sẽ là một phần trong nỗ lực phục hồi rộng lớn hơn tại Nhật Bản.
Kế hoạch này sẽ là một phần của gói kinh tế toàn diện sẽ được hoàn thiện vào tháng 11 và sẽ được tài trợ thông qua các khoản trợ cấp, đầu tư của các tổ chức chính phủ và bảo lãnh nợ.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh Nhật Bản đang nỗ lực mở rộng hơn nữa nhằm củng cố và đa dạng hóa chuỗi cung ứng bán dẫn, với mục tiêu của chính phủ là tăng gấp ba lần doanh số bán chip sản xuất trong nước, lên hơn 15.000 tỷ yên vào năm 2030.
Đối tượng có khả năng hưởng lợi từ khoản trợ cấp sẽ là Rapidus có trụ sở tại Nhật Bản, một liên doanh sản xuất chip do nhà nước hậu thuẫn và đóng vai trò trung tâm trong nỗ lực phục hồi chip của quốc gia này.
Vào những năm 1980, Nhật Bản là quốc gia sản xuất chip thống trị thế giới và chiếm hơn một nửa thị trường bán dẫn toàn cầu.
Tuy nhiên, nước này bắt đầu mất đi lợi thế dẫn đầu khi các đối thủ cạnh tranh nước ngoài như Tập đoàn Sản xuất chất bán dẫn Đài Loan (TSMC) và Samsung Electronic đều đã vạch ra kế hoạch bắt đầu sản xuất thương mại chip 2 nanomet vào năm 2025.
Trong khi đó, Mỹ đã trở thành một bên tham gia chính trong thiết kế chip, với các công ty như Intel và Micron, còn Hà Lan sản xuất thiết bị sản xuất chip tiên tiến nhất thế giới thông qua ASML.
“Mặc dù đã mất đi vị thế dẫn đầu trong sản xuất và chế tạo chất bán dẫn, Nhật Bản vẫn là quốc gia dẫn đầu về một số vật liệu và thiết bị bán dẫn”, Michael Yang, Giám đốc cấp cao về chất bán dẫn tại công ty phân tích và tư vấn Omdia cho biết.
Thông qua các khoản trợ cấp chip chủ yếu hướng đến mục tiêu tăng năng lực sản xuất, Nhật Bản sẽ có thể mở rộng sang các khía cạnh khác của nguồn cung và nâng cao vị thế của mình.
Tuy nhiên, theo Brady Wang, nhà phân tích bán dẫn tại Counterpoint Research, việc giành lại thị trường chip sẽ là một cuộc chiến khó khăn đối với Nhật Bản và Rapidus sẽ phải tìm ra "lối tắt" trong thiết kế và sản xuất chip để đạt đến trình độ tiến bộ của các công ty bán dẫn hàng đầu.
Các đại diện của Rapidus cho biết, kiến trúc của chip 2 nanomet khác với kiến trúc của chip 3 nanomet, khiến việc sản xuất hàng loạt loại chip trước đây trở thành "thách thức hoàn toàn mới đối với tất cả các công ty" và mở ra cơ hội tuyệt vời để thâm nhập thị trường.
Tuy nhiên, trong nỗ lực này, "trợ cấp là điều bắt buộc phải có, nhưng không thể đảm bảo thành công", nhà phân tích Brady Wang nhấn mạnh.
“Trợ cấp chỉ là yêu cầu cơ bản để gia nhập ngành công nghiệp bán dẫn, nhưng để thành công đòi hỏi nhiều biện pháp hỗ trợ hơn, chẳng hạn như nhân tài, công nghệ và kế hoạch chiến lược”, Ken Kuo, Phó chủ tịch nghiên cứu cấp cao tại công ty tình báo thị trường công nghệ TrendForce cho biết.
Ngoài việc cố gắng thiết lập một nhà sản xuất chip thống trị tại Nhật Bản, trợ cấp cũng nhằm mục đích thu hút các công ty hàng đầu trên toàn cầu trong mảng kinh doanh chip.
Với sự hỗ trợ từ chính phủ Nhật Bản, các nhà sản xuất chip như TSMC, Samsung Electronics và Intel đã đồng ý đầu tư hàng tỷ đô la vào Nhật Bản.
Đây là những công ty hàng đầu trong sản xuất chip nhớ được sử dụng để lưu trữ dữ liệu, rất cần thiết trong các trung tâm dữ liệu được sử dụng cho AI và điện toán đám mây.
TSMC đã công bố kế hoạch xây dựng nhà máy chế tạo thứ hai tại Nhật Bản trước khi hoàn thành nhà máy đầu tiên.
Theo nhà phân tích Brady Wang, việc thu hút các công ty như vậy vào Nhật Bản có thể giúp quốc gia này nhanh chóng thúc đẩy tích hợp theo chiều dọc trên toàn bộ chuỗi cung ứng và xây dựng hệ sinh thái bán dẫn nhanh hơn.
Nhật Bản cũng đã ký các thỏa thuận hợp tác - với các đồng minh như Mỹ, Anh, Đài Loan (Trung Quốc) và một số nước EU - nhằm mục đích thúc đẩy nghiên cứu và phát triển liên quan đến chất bán dẫn thế hệ tiếp theo.
