Nhắc chuyện lập hội nghề nghiệp đại lý bảo hiểm

Nếu có sẽ giúp xoa dịu căng thẳng niềm tin

Ngoài những đại lý bảo hiểm được coi là “hình mẫu” của đội ngũ kinh doanh (những người tư vấn bảo hiểm chuyên nghiệp, không chỉ bán bảo hiểm, mà còn là người biết bảo vệ khách hàng), thì năm qua nổi cộm vấn đề đại lý làm ẩu, đặc biệt là kênh bán bảo hiểm qua ngân hàng (bancassurance), đã và đang bị chấn chỉnh, bị thanh tra gắt gao, gây trồi sụt niềm tin dành cho bảo hiểm.

Theo luật sư Ngô Thị Thu Hà - Đoàn luật sư TP.HCM, có trường hợp đại lý bảo hiểm làm ẩu nhưng họ phải tự chịu, không phải đại lý nào cũng được công ty bảo hiểm đứng ra bảo vệ. Trong khi đó, đại lý bảo hiểm là người thực thi dịch vụ của công ty bảo hiểm, là “điểm nối” giữa công ty bảo hiểm với khách hàng và có thể nói đại lý bảo hiểm chính là công ty bảo hiểm “thu nhỏ” nên cần được công ty bảo hiểm bảo vệ.

“Bởi vậy, nếu có một hiệp hội các đại lý bảo hiểm thì mọi diễn biến căng thẳng, khủng hoảng niềm tin đã giảm bớt. Nhờ đó, đại lý có thể được đào tạo để trở thành những đại lý chuyên nghiệp, tin cậy, tự tin đi bảo vệ khách hàng cũng như bảo vệ chính mình, ngoài ra còn được tôn vinh nếu làm tốt, được xếp hạng và phân loại các đại lý”, bà Hà nói.

Theo Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV), thị trường bảo hiểm hiện có hơn 800.000 đại lý bảo hiểm (dù con số hoạt động thực tế có thể thấp hơn nhiều - PV). Để đánh giá mức độ chuyên nghiệp của thị trường, cần nhìn vào số lượng đại lý chuyên nghiệp được công nhận danh hiệu nghề nghiệp uy tín quốc tế như danh hiệu MDRT, COT, TOT..., nhưng tại Việt Nam số lượng những đại lý này còn quá khiêm tốn.

Thực tế, đề xuất thành lập Hội Các nhà đại lý bảo hiểm từng được đề cập tới từ 8 năm trước. Lúc bấy giờ, theo ông Trần Nguyên Đán, giảng viên Bộ môn Bảo hiểm và Quản trị rủi ro tài chính, Trường đại học Kinh tế TP.HCM, đại lý bảo hiểm cũng là người lao động nhưng lại chưa có một tổ chức nghề nghiệp nào đứng ra bảo vệ quyền lợi. Có không ít trường hợp đại lý bảo hiểm đã phải nhờ cậy các văn phòng luật sư để giải quyết các quyết định trái luật từ phía công ty bảo hiểm. Do đó, Việt Nam nên sớm thành lập một tổ chức ngành nghề về đại lý bảo hiểm.

Nhiều chuyên gia cũng nhìn nhận, nếu có một hiệp hội ngành nghề về đại lý bảo hiểm thì có lẽ thị trường bảo hiểm sẽ không rơi vào tình cảnh giảm doanh số cũng như sụt giảm niềm tin nghiêm trọng như hiện tại.

Hình hài như thế nào?

Đại lý tư vấn bảo hiểm là một nghề quan trọng trong việc thiết lập một hệ thống an sinh xã hội hoàn chỉnh. Do đó, cần có những cơ chế tôn vinh những người làm tốt, xử lý những người làm sai, xếp hạng và phân loại các đại lý bảo hiểm.

Như đề xuất trước đó, hội các nhà đại lý bảo hiểm khi được thành lập sẽ hoạt động độc lập bên cạnh IAV nhằm đào tạo, tăng chất lượng đội ngũ đại lý bảo hiểm, hỗ trợ cho cơ quan quản lý trong việc quản lý hiệu quả lực lượng này. Cơ cấu nhân sự điều hành của hội không nhất thiết phải có sự góp mặt của cơ quan quản lý là Cục Quản lý và giám sát bảo hiểm - Bộ Tài chính, hay lãnh đạo của các công ty bảo hiểm, mà nên là các đại lý bảo hiểm và được bầu ra bởi chính các đại lý bảo hiểm. Điều này cho phép sự hoạt động của hội là độc lập với các cơ quan quản lý nhà nước và mang lại giá trị thực tế hơn cho các đại lý bảo hiểm.

Một số đại lý bảo hiểm tổ chức, đại lý bảo hiểm cá nhân đã ủng hộ việc thành lập hội nghề nghiệp lĩnh vực này để giúp xây dựng chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, phát triển năng lực chuyên môn, nhưng đến nay chưa được thực hiện. Ngoài ra, đại lý tư vấn bảo hiểm là một nghề quan trọng trong việc thiết lập một hệ thống an sinh xã hội hoàn chỉnh. Do đó, cần có những cơ chế tôn vinh những người làm tốt, xử lý những người làm sai, xếp hạng và phân loại các đại lý bảo hiểm.

Ông Đỗ Hồng Sơn, Giám đốc Công ty cổ phần Tư vấn dịch vụ bảo hiểm Việt Nam chia sẻ, cách đây vài năm, ông cùng một số đại lý tổ chức đã đề xuất thành lập Hội Các nhà đại lý bảo hiểm, nhưng lúc đó có ý kiến cần chờ Luật Kinh doanh bảo hiểm mới được ban hành để có cơ sở hoạt động cụ thể, rõ ràng hơn. Hiện tại, sắc luật này đã được thông qua, trong đó các quy định liên quan đến tổ chức xã hội nghề nghiệp trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm được giữ nguyên như trước, cho phép các hội được lập hoạt động theo Luật và chịu sự giám sát của Bộ Tài chính.

Theo Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, tổ chức xã hội - nghề nghiệp trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật, có trách nhiệm tuân thủ pháp luật về hoạt động kinh doanh bảo hiểm và chịu sự giám sát của Bộ Tài chính. Tổ chức xã hội - nghề nghiệp trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm có trách nhiệm ban hành bộ quy tắc đạo đức nghề nghiệp, các quy tắc, chuẩn mực để áp dụng chung cho các thành viên của tổ chức; phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh bảo hiểm trong việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về kinh doanh bảo hiểm.

“Chúng tôi đang tìm người đủ nhiệt, bởi quan trọng là phải có kinh phí đóng góp để thành lập hội, nhưng không phải ai cũng sẵn sàng bỏ ra nên còn phải chờ”, ông Sơn cho hay.

Nhiều đại lý bảo hiểm cũng mong chờ hội sớm được ra đời để chính thức có một tổ chức quản lý, đào tạo đội ngũ tư vấn viên bảo hiểm chuyên nghiệp, giúp đưa sản phẩm bảo hiểm nhân thọ tới gần hơn với người dân Việt Nam, đồng thời bảo vệ tốt hơn các khách hàng (tư vấn, hướng dẫn khách thu thập hồ sơ bồi thường, xử lý tình huống nếu trường hợp khách không đủ thủ tục giấy tờ như điều khoản)…

Nguồn thu của hội có thể đến từ các đại lý bảo hiểm, hoặc có thêm sự hỗ trợ từ các công ty bảo hiểm. Với quy mô đại lý bảo hiểm hiện tại, giả sử mỗi đại lý đóng 100.000 đồng/năm và mỗi công ty bảo hiểm hỗ trợ 100.000 đồng/đại lý/năm thì quỹ hội mỗi năm là con số không nhỏ.

Ông Nguyễn Đức Thắng - Chủ tịch GAMA Việt Nam cho hay, ở Mỹ, ngành bảo hiểm có các hiệp hội MDRT, GAMA Global, AALU..., tập trung vào việc vinh danh, chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm xây dựng các đại lý, đề cao tính chuyên nghiệp, chuẩn mực đạo đức cho các thành viên. Ở nhiều thị trường bảo hiểm phát triển khác cũng có các mô hình hiệp hội tương tự.