Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: AFP
Ông Daleep Singh, Phó cố vấn an ninh quốc gia kiêm Phó giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ cho rằng nỗ lực của Nhà Trắng nhằm thuyết phục các đồng minh áp mức thuế doanh nghiệp tối thiểu được thúc đẩy bởi cả yếu tố kinh tế và an ninh quốc gia.
“Đó không chỉ là vấn đề về thuế. Đó còn là vấn đề làm thế nào để chúng tôi tài trợ cho các sáng kiến mà chúng tôi cho là trọng tâm trong công cuộc đổi mới trong nước", ông Singh nói trên đài CNBC.
Theo lý giải của Phó giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, việc có được sự thống nhất của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đối với mức thuế doanh nghiệp tối thiểu sẽ tạo cơ hội các quốc gia thành viên OECD cạnh tranh dựa trên khả năng thúc đẩy đổi mới sáng tạo và cải thiện năng lực của lao động cho tương ứng.
Bộ Tài chính Mỹ đã đi đầu trong nỗ lực thuyết phục các quốc gia áp dụng mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu. Bộ này hôm 20/5 đề xuất áp thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu 15%, đồng thời nhấn mạnh đề xuất này được nhiều quan chức nước ngoài ủng hộ trong các cuộc trao đổi tuần qua.
Ông Singh cho biết, áp dụng một mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu sẽ giúp các chính phủ có nguồn thu tốt hơn từ các dự án quan trọng đối với an ninh quốc gia.
"Chiến lược an ninh quốc gia của chúng tôi dựa trên sự đổi mới trong nước. Vì vậy, với những thách thức mà tôi đã đề cập trước đó - sự bất bình đẳng mà chúng tôi quan sát được, tầm quan trọng to lớn của việc giải quyết một cuộc khủng hoảng khí hậu hiện hữu, và việc người dân rời bỏ lực lượng lao động, chính phủ phải đóng một vai trò tích cực hơn trong việc giải quyết những thách thức đó".
Bộ Tài chính Mỹ lưu ý rằng đề xuất mức thuế doanh nghiệp tối thiểu 15%, thấp hơn mức dự báo, nên được coi là mức sàn và các cuộc đàm phán cuối cùng có thể nâng mức thuế cao hơn.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ngăn chặn "cuộc đua xuống đáy" về thuế doanh nghiệp trên thế giới. Nếu có một liên minh các quốc gia nhất trí mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu ở múc 15%, điều này có thể giúp các chính phủ tăng thu.
Thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu đang là vấn đề gây tranh cãi trong Liên minh châu Âu, bởi các quốc gia thành viên đang áp dụng các mức thuế doanh nghiệp khác nhau và muốn thu hút doanh nghiệp tên tuổi đầu tư vào quốc gia họ bằng cạnh tranh thuế. Đơn cử, thuế doanh nghiệp của Ireland hiện ở mức 12,5%, trong khi thuế suất này tại Pháp lên tới 31%.
Đức hoan nghênh đề xuất thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu 15% của Mỹ. "Đây thực sự là một tiến bộ lớn", Bộ trưởng Tài chính Đức Olaf Scholz hôm 21/5 bình luận sau đề xuất của Mỹ.
"Chúng tôi rất vui vì có vẻ như chúng tôi sẽ có giải pháp vào mùa hè năm nay. Và chính quyền mới của Mỹ tạo ra sự khác biệt bởi họ nói rằng việc đó là khả thi", Bộ trưởng Olaf Scholz nói với các phóng viên ở Lisbon, Bồ Đào Nha. "Đây là cơ hội tốt nhất để thực hiện một cuộc cải cách thuế toàn cầu để chống lại cuộc đua xuống đáy", ông Scholz nói thêm.
Mỹ hiện áp thuế doanh nghiệp ở mức 21%, nhưng Tổng thống Joe Biden dự kiến tăng lên 28% và hy vọng các nước khác sẽ áp dụng mức thuế cao hơn.
Theo một nghiên cứu năm 2020 của Tổ chức tư vấn chính sách thuế Tax Foundation, mức thuế doanh nghiệp bình quân ở các quốc gia thành viên OECD là 23,5%. Những người ủng hộ thiết lập mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu chỉ trích một số quốc gia, thông qua các biện pháp giảm thuế và ưu đãi khác nhau, thường thu hút các tập đoàn đến đầu tư bằng các kế hoạch đánh thuế lỏng lẻo.
Khi được hỏi về nỗ lực của chính quyền Biden trong việc thuyết phục các quốc gia đang áp thuế doanh nghiệp thấp hơn, ông Singh cho biết ông và các cộng sự nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thiết lập một sân chơi bình đẳng về chính sách thuế.
"Doanh nghiệp lâu nay cạnh tranh dựa trên thuế suất của [các quốc gia]. Đó là một cuộc chạy đua hủy diệt xuống đáy khiến mọi người trở nên tồi tệ hơn. Đặc biệt là người lao động, những người đang tạo ra tỷ trọng ngày càng tăng trong nguồn thu thuế của chúng tôi", ông Singh nói thêm.
"Vì vậy, đề xuất của chúng tôi là thống nhất một mức thuế tối thiểu đối với các tập đoàn trên toàn thế giới. Và sau đó, chúng tôi cạnh tranh dựa trên khả năng đổi mới sáng tạo, sự năng động của lực lượng lao động, và lợi thế công nghệ", ông Singh nhấn mạnh.
Ông Ed Mills, chuyên gia phân tích của Ngân hàng đầu tư Mỹ Raymond James đánh giá, mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu 15% phù hợp với những nơi chính quyền Biden cho rằng thuế doanh nghiệp đang ở mức thấp nhất sau khi các khoản khấu trừ được tính đầy đủ. Đề xuất này còn thấp hơn mức thuế suất 19% mà Tổng thống Obama từng đưa ra, ông Ed Mills cho biết thêm.
