Nhà ở xã hội ở phía Nam, những khoảng cách cung - cầu

Tuy nhiên, so với nhu cầu thực tế, nguồn cung hiện tại vẫn chưa đáp ứng được là bao, chủ yếu do thủ tục triển khai các dự án nhà ở xã hội và vay vốn ưu đãi vẫn còn rất nhiêu khê.

Những dự án nhà ở xã hội tiên phong

Trong câu chuyện phát triển các dự án nhà ở xã hội, đáng chú ý nhất ở các tỉnh phía Nam hiện nay là Bình Dương. Mới đây, địa phương này đã chính thức khánh thành đưa vào sử dụng 5.000 căn nhà ở xã hội, đồng thời khởi công xây dựng thêm 10.000 căn nhà ở xã hội giai đoạn 2. Điều đáng chú ý nhất mà đến nay chỉ có Bình Dương làm được là  nhà ở xã hội có mức giá bán khá rẻ, với căn hộ có giá thấp nhất chỉ 90 triệu đồng, trong đó người mua nhà có thể trả trước từ 20 - 30%, số tiền còn lại được Becamex IDC bảo lãnh vay ngân hàng với lãi suất ưu đãi, trả góp từ 5 - 7 năm.

Ông Nguyễn Văn Hùng, Tổng giám đốc Becamex IDC, chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội cho biết, chính vì có mức giá bán hấp dẫn, nên hiện 5.000 căn hộ giai đoạn 1 đã bán hết, giai đoạn 2 cũng đã có 500 khách hàng ký hợp đồng mua nhà.

Mặc dù vậy, theo ông Hùng, ngay tại Bình Dương, so với nhu cầu thực tế, hiện nay nguồn cung nhà ở xã hội vẫn chưa thấm vào đâu. Hiện Becamex IDC đã xây dựng đề án phát triển nhà ở xã hội, theo đó, đề án này sẽ được triển khai trên toàn tỉnh Bình Dương tại 37 điểm với tổng số 64.700 căn hộ, phục vụ cho khoảng 164.000 người định cư.

Tại Đồng Nai, đến nay Tổng công ty IDICO cũng đã xây dựng 500 căn nhà xã hội tại KCN Nhơn Trạch 1, giá bán cho công nhân từ 150 - 250 triệu đồng/căn, giá thuê 1,2 triệu đồng/căn 34 m2/tháng.

Ông Nguyễn Văn Đạt, Tổng giám đốc IDICO cho biết, sau 2 tháng, dự án đã bán gần hết. Hiện IDICO đang chuẩn bị xây dựng thêm khoảng 500 căn hộ. Tuy nhiên, cũng chỉ mới đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu của tổng số 100.000 công nhân đang làm việc ở KCN này.

Ở TP. HCM, dù chưa có được các dự án nhà ở xã hội giá rẻ như ở Bình Dương, Đồng Nai, nhưng cũng là địa phương phát triển mạnh các dự án nhà ở xã hội. Trong đó, tiên phong trong việc phát triển các dự án nhà ở xã hội hiện nay thuộc về Công ty Địa ốc Hoàng Quân mà điển hình là Dự án HQC Plaza. Đây là dự án nhà ở xã hội đầu tiên của TP. HCM có quy mô lớn được xây dựng với quy mô 1.735 căn hộ. Hiện dự án này có tốc độ xây dựng khá nhanh, dự kiến cuối năm nay sẽ hoàn thành và đưa vào sử dụng. Đây cũng là dự án có kết quả bán hàng khá tốt, đến thời điểm này, đã có gần 1.400 căn hộ đã được khách hàng mua. 

Vẫn còn nhiều rào cản

Theo phân tích của giới kinh doanh địa ốc, mặc dù hiện nay đã có những chính sách ưu đãi nhất định, từ các gói hỗ trợ của Chính phủ như miễn các chi phí về đất, thuế, các loại phí... Tuy nhiên, do phân khúc này thu về lợi nhuận không cao so với làm nhà thương mại nên không có nhiều DN tư nhân đứng ra làm.

Theo ông Nguyễn Văn Hùng, phát triển nhà ở xã hội không chỉ mang ý nghĩa giúp người lao động ổn định đời sống, biến ước mơ "an cư - lạc nghiệp" thành hiện thực, mà còn  giúp các DN luôn có nguồn nhân lực ổn định - an tâm sản xuất. Song, hiện người lao động được tiếp cận gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng của Chính phủ rất ít, do liên quan đến quy dịnh về điều kiện vay được quy định là người lao động có thời gian làm việc tại địa phương, có hợp đồng lao động và đóng bảo hiểm xã hội từ 1 năm trở lên mới được vay vốn. Như vậy là rất khó khăn cho người lao động, nhất là những người mới đến làm ăn sinh sống ở địa phương. Bộ Xây dựng cần điều chỉnh chính sách nhà ở xã hội để tạo điều kiện để người lao động mua được nhà dễ dàng hơn.

Còn theo ông Trương Anh Tuấn, Chủ tịch Hoàng Quân, HQC Plaza là dự án đầu tiên được vay gói 30.000 tỷ đồng sau khi Bộ Xây dựng đồng ý cho Hoàng Quân chuyển từ dự án thương mại sang dự án nhà ở xã hội. Hoàng Quân được BIDV cho vay 540 tỷ đồng để triển khai dự án với lãi suất 5%/năm trong vòng 5 năm. Tổng nguồn vốn đầu tư HQC Plaza là 1.500 tỷ đồng. Cho đến thời điểm này, BIDV đã giải ngân cho Hoàng Quân khoảng 378 tỷ đồng và số tiền này được chuyển thẳng đến các nhà thầu xây dựng, tư vấn thiết kế… Tính đến nay, BIDV cũng đã giải ngân cho 339 khách hàng mua nhà của dự án này, số vốn là 113 tỷ đồng. 

Tuy nhiên, theo ông Tuấn, trong quá trình thực hiện dự án, DN gặp muôn vàn khó khăn về thủ tục. Bởi hiện nay, vẫn còn nhiều quy định chưa thông thoáng, nên nếu không có nhiều tâm huyết sẽ rất khó thực hiện được. Đặc biệt là vấn đề xác minh điều kiện cho vay và thủ tục giải ngân cho khách hàng quá chậm dẫn đến những người có nhu cầu và cả chủ đầu tư đều gặp ách tắc về vốn.