Đây là một trong những kết luận của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong báo cáo gửi Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải về kết quả kiểm tra việc cấp giấy chứng nhận tại các dự án phát triển nhà ở trên địa bàn thành phố Hà Nội và TPHCM.
Phần lớn nhà được bán chưa có giấy chứng nhận
Theo báo cáo của hai thành phố trên, từ năm 2001 đến nay có 952 dự án phát triển nhà ở đã được triển khai. Khoảng 333.000 căn hộ (cả chung cư và nhà liên kế) đã được duyện theo dự án. Kết quả cấp giấy chứng nhận quvền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người mua nhà ở tại các dự án này (tính đến thời điểm kiểm tra của 2 thành phố) là khoảng 64.400 căn hộ, đạt 19,3% tổng số căn hộ theo dự án được duyệt (Hà Nội đạt 9,3%, TPHCM đạt 30%).
Đối với các dự án của TPHCM, qua kiểm tra cho thấy, chủ dự án mới nộp hồ sơ để làm thủ tục cấp giấy chứng nhận cho 2.140 căn hộ (chiếm 37,8% số căn hộ đã bán) và mới cấp cho 1.495 trường hợp. Còn tại Hà Nội, trong số 9 dự án được kiểm tra, chủ đầu tư đã bàn giao được giấy tờ cho 557 căn hộ (chiếm 26,4% số căn hộ đã bán) và nộp hồ sơ cho 710 trường hợp (chiếm 23,7%).
Tại Hà Nội, sau khi kiểm tra, hàng loạt các dự án như The Manor, Ciputra, Đại Mỗ... đã có người vào ở, nhưng chủ đầu tư mới chỉ cấp giấy tờ nhà đất cho khoảng 20% hộ dân. Số còn lại vẫn phải sống không có giấy chủ quyền trong ngôi nhà mà mình bỏ tiền ra mua.
Dự án khu đô thị Nam Thăng Long (Ciputra) tại Tây Hồ, Công ty TNHH phát triển đô thị Nam Thăng Long đã hoàn thành chuyển nhượng 640 căn nhà liên kế và 1.050 căn chung cư cho người sử dụng nhưng hiện mới cấp giấy chứng nhận cho 354 căn liên kế trong số 390 căn chung cư ở giai đoạn I…
“Lỗi” do đâu?
Báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy, nguyên nhân chính dẫn đến việc chậm cấp giấy chứng nhận cho người mua nhà ở tại các dự án là do lỗi từ các chủ đầu tư. Trong đó, phổ biến là tình trạng chủ đầu tư xây dựng không đúng số tầng, số căn hộ theo thiết kế được duyệt; phân chia diện tích lô không đúng với quy hoạch hoặc xây dựng nhà vượt diện tích so với giấy phép; chuyển đổi mục đích sử dụng tầng hầm hoặc thay đổi công năng, vị trí phòng sinh hoạt cộng đồng.
Nguyên nhân nữa cũng từ phía các chủ đầu tư là dù chưa hoàn tất thủ thục pháp lý về đất đai, nhà ở nhưng chủ đầu tư đã chuyển giao cho người sử dụng nên không đủ căn cứ để cấp giấy chứng nhận.
Trong khi chủ đầu tư được giao đất xây dựng nhà chung cư và được miễn phí sử dụng đất, nhưng khi chủ đầu tư bán căn hộ vẫn thu cả giá trị tiền sử dụng đất mà không nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách nhà nước. Cá biệt, có trường hợp chủ đầu tư bán một số diện tích đất trong dự án được giao cho một cơ quan, đơn vị của Nhà nước để chia cho các hộ xây dựng nhà ở, nhưng không có hợp đồng chuyển nhượng nhà đất để làm thủ tục cấp giấy chứng nhận.
Thêm nữa, nguyên nhân dẫn đến việc chậm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà ở, theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, chính là do công tác quản lý giám sát của các cơ quan chức năng của hai thành phố thực hiện chưa tốt.
Bộ cũng quan ngại nguy cơ tiềm ẩn tranh chấp khi tồn tại việc 70% tổng số căn hộ thực hiện giao dịch có tình trạng mua đi bán lại ở các dự án nhưng không làm thủ tục theo quy định. Điều đó cũng tạo nên thị trường ngầm gây khó khăn trong việc cấp giấy chứng nhận cho người sử dụng.
