Bắt đầu từ “4 không”
Tốt nghiệp Đại học Cần Thơ năm 2006 với chuyên ngành công nghệ thông tin, Nguyễn Thị Các Thủy (sinh năm 1983) từ Lai Vung (Đồng Tháp) “khăn gói” lên TP.HCM làm việc. Dù được làm đúng chuyên ngành đã học với mức lương khá ổn định, nhưng Thủy vẫn luôn ấp ủ giấc mơ khởi nghiệp. Để hiện thực hóa giấc mơ này, Thủy vừa làm việc vừa học thêm văn bằng 2 tại Trường đại học Kinh tế TP.HCM, chuyên ngành quản trị kinh doanh.
Năm 2009, chị cùng bạn bè thành lập công ty chuyên cung cấp dịch vụ vệ sinh chuyên nghiệp. Tuy nhiên, Công ty đã vấp phải những khó khăn như khó tuyển lao động, mâu thuẫn trong điều hành…, nên phải đóng cửa sau 6 tháng hoạt động.
Sau thất bại, Thủy rút ra được khá nhiều bài học cho quá trình khởi nghiệp, như chọn người đồng hành, xây dựng bộ máy… “Những điều đó mình đã được học, nhưng thực tế lại khác xa nhiều”, Thủy nhớ lại.
Quay trở lại làm việc trong ngành công nghệ thông tin, Thủy tiếp tục học hỏi để lên ý tưởng cho lần khởi nghiệp tiếp theo. Nhận thấy nhu cầu về nấm phục vụ việc ăn chay cũng như giá trị dược liệu của nấm đối với sức khỏe, năm 2011, Thủy quyết định nghỉ việc và khởi nghiệp lại với các sản phẩm từ nấm ăn, nấm dược liệu có nguồn gốc Việt Nam.
Để tránh đi phải “vết xe đổ”, Thủy dành hơn 1 năm xuống Long Xuyên, lên Đà Lạt và các vùng lân cận để học tập kiến thức về nấm. Tưởng rằng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, lần khởi nghiệp thứ hai sẽ khả quan hơn. Thế nhưng, khi công ty hoạt động được vài tháng, đang triển khai phân phối sản phẩm, thì gia đình xuất hiện nhiều biến cố.
Đầu năm 2013, Thủy lại phải đóng cửa Công ty, trở về sống gần gia đình để tiện chăm sóc người thân. Nhìn lại quá trình khởi nghiệp của mình, Thủy bộc bạch: “Lúc đó, cái gì tôi cũng không biết: không biết bán hàng; chưa biết cách làm việc với siêu thị, đại lý, nhà phân phối; chưa có kinh nghiệm quản lý hay kiểm soát chất lượng sản phẩm… Tóm lại là khởi nghiệp với 4 không”.
Tạo dựng chỗ đứng trên thị trường
Hai lần khởi nghiệp không thành, Thủy gác lại ước mơ khởi nghiệp. Nhưng khi quay trở về với gia đình, quê hương, một con đường, cơ hội khởi nghiệp mới đã mở ra cho Thủy từ món quà của mẹ.
Thủy kể, cứ mỗi độ Tết đến, Xuân về, mẹ chị thường làm món bánh chuối phồng để ăn và làm quà biếu mọi người. Chị đem món quà này đi tặng bạn bè và nhận lại những lời nhận xét tích cực. Từ đây, “máu” kinh doanh trong chị lại “sôi sục”. Tháng 4/2013, thương hiệu bánh chuối phồng Tư Bông ra đời với mục tiêu ban đầu chỉ là để mẹ cùng nhóm em ở nhà có thêm việc làm, thu nhập.
Sau đó, nhận thấy nguồn nguyên liệu chuối xiêm ở quê khá tốt, Thủy bắt tay vào việc thương mại hóa và thành lập Công ty TNHH Tây Cát. Khi trực tiếp sản xuất, kinh doanh, Thủy gặp nhiều khó khăn, từ việc đóng gói bao bì, in hạn sử dụng, tổ chức sản xuất, quản lý công nhân, đến việc lớn hơn như kiểm soát chất lượng sản phẩm, marketing… Chị lên mạng tìm hiểu và tìm cách giải quyết từng vấn đề, khó khăn bước đầu được tháo gỡ.
Công ty bắt đầu hoạt động ổn định, sau đó dần mở rộng quy mô, sản phẩm nhiều hơn. Lúc này, cần phải duy trì ổn định nguồn nguyên liệu. Nguồn chuối phơi khô từ nắng không thể đủ đáp ứng, mà phải dùng chuối sấy. Một số nguyên liệu phụ thuộc vào mùa vụ, đúng mùa thì giá rẻ, nhưng trái mùa thì giá cao gấp 2 - 3 lần. Thủy tiếp tục phải nghiên cứu, tìm đối tác cung cấp và những phương pháp bảo quản phù hợp…
Trải qua gần 10 năm phát triển, đến nay, Công ty TNHH Tây Cát đã tạo dựng được chỗ đứng trên thị trường, phát triển thêm nhiều loại sản phẩm như bánh dứa cuộn, bánh mãng cầu cuộn, bánh xoài cuộn… Sản phẩm mang thương hiệu Tư Bông đã có mặt tại Hà Nội, Hội An, TP.HCM, Nha Trang, Đà Nẵng, Phú Quốc, các sân bay và hệ thống siêu thị lớn ở nhiều tỉnh…
Mỗi tháng, Công ty tiêu thụ khoảng 2 tấn chuối khô (tương đương 10 tấn chuối tươi), 3 tấn dứa tươi, hàng trăm kilogram trái cây như xoài, mãng cầu… và đưa ra thị trường trên 3 tấn sản phẩm các loại. Riêng những tháng hè hoặc giáp Tết, số lượng có thể đạt đến 6 tấn/tháng. Năm 2022, doanh thu ước tính có thể đạt 7 - 8 tỷ đồng.
Với mong muốn đưa các sản phẩm ra nước ngoài, Thủy chủ động tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, các hội chợ, sự kiện kết nối cung cầu. Từ năm 2019, Công ty đã gia công sản phẩm cho đối tác tại Campuchia và Thái Lan với số lượng khoảng hơn 500 kg/tháng. Gần đây, Công ty đã đạt được các chứng chỉ như ISO 22000, HACCP và đã bán thử nghiệm tại một số thị trường như Mỹ, Hà Lan.
Thủy cho biết, trong 1 - 2 năm tới, chị vẫn sẽ tập trung vào phát triển thị trường trong nước, sau đó mới đẩy mạnh đưa sản phẩm ra quốc tế. Hiện tại, Công ty vẫn đang nghiên cứu về nhu cầu của khách hàng để cải tiến quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng yêu cầu và nhu cầu của thị trường quốc tế.
Tự nhận mình là người “sống chậm” và rất yêu thích những món bánh dân gian, Thủy nói, khi đưa sản phẩm ra quốc tế, mục đích của chị không chỉ muốn giới thiệu những “món quà quê” đến bạn bè quốc tế, mà còn giúp những người Việt đang sinh sống, làm việc tại nước ngoài có thể cảm nhận được hơi thở của quê hương và thêm yêu quê hương, đất nước…
“Trong khả năng, tôi sẽ nỗ lực giới thiệu những món quà quê đến với quốc tế và cố gắng để giữ được nét đặc trưng, hồn Việt trong mỗi sản phẩm”, Thủy tâm sự.
