Ảnh Internet
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng CIEM cho rằng, tái cơ cấu kinh tế về bản chất là thay đổi thể chế, cơ chế, công cụ phân bố, quản lý và sử dụng nguồn lực quốc gia, nhất là vốn đầu tư nhằm hình thành cơ cấu kinh tế hợp lý hơn, hiệu quả hơn, có năng lực cạnh tranh cao hơn.
Ông Nguyễn Tú Anh, đên từ CIEM cho biết, trong thời kỳ đầu phát triển, khi nguồn lực còn khan hiếm, lao động dư thừa, mô hình tăng trưởng theo chiều rộng đã tỏ rất hiệu quả, tốc độ tăng trưởng cao liên tục, đời sống người dân nhanh chóng được cải thiện, tỷ lệ nghèo đói giảm nhanh. Tuy nhiên, do tổng mức vốn trong nền kinh tế ngày càng được tích lũy nhiều hơn, chất lượng nguồn nhân lực chậm được cải thiện, do đó năng suất của vốn ngày càng giảm do tác động của quy luật giảm dần.
Để theo đuổi mục tiêu tăng trưởng cao, vốn đầu tư ngày càng phải lớn hơn. Chi phí đầu tư lớn trong bối cảnh dòng vốn liên tục được bơm vào nền kinh tế làm cho hiệu quả đầu tư sản xuất thực giảm và lợi nhuận trong khu vực tài chính và đầu cơ tăng lên.
Kết quả là các nguồn lực khan hiếm như vốn, đất đai, nhân lực có kỹ năng đều bị hút vào khu vực tài chính, các hoạt động đầu cơ, và hoạt động thương mại. Khu vực sản xuất thực ngày càng thu hẹp và phụ thuộc vào các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Nền kinh tế nhanh chóng rơi vào trạng thái bong bóng và bất ổn.
Bên cạnh đó, hàng loạt các điểm yếu, lỗ hổng và sự bất cập trong hệ thống thể chế, pháp luật, và cơ chế giám sát đã bị lợi dụng trong thời gian dài mà không bị phát hiện. Chỉ đến khi một số ngân hàng mất thanh khoản, lãi suất tăng vọt, nợ xấu leo thang,… có nguy cơ gây đổ vỡ hàng loạt thì những khuyết tật này mới bộc lộ rõ.
Để tiến hành tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tại hội thảo các đại biểu đã đưa ra các đề xuất như: duy trì ổn định kinh tế vĩ mô một cách vững chắc với lạm phát thấp và các nền tảng vĩ mô vững mạnh; hình thành và phát triển đồng bộ thể chế kinh tế thị trường hiện đại, thiết lập môi trường kinh doanh cạnh tranh bình đẳng, minh bạch với chi phí và mức độ rủi ro thấp và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ….
Ông Nguyễn Đình Cung khẳng định, chúng ta đã thống nhất với nhau là tái cơ cấu là phân bổ lại nguồn lực nhưng không phải là nhà nước phân bổ lại, mà phải là do thị trường phân bổ lại nguồn lực. Khi mệnh lệnh quản lý ít đi, tính thị trường tăng lên thì nguồn lực sẽ được phân bổ đúng hơn và theo đó chất lượng sẽ tăng lên, hiệu quả tăng lên.
