Giá lithium đã giảm mạnh kể từ cuối năm 2022 do tình trạng dư cung và nhu cầu về xe điện tăng trưởng chậm hơn dự kiến. Sự sụt giảm này đã khiến một vài công suất khai thác bị ngưng trệ, nhưng hầu hết các nhà phân tích cho rằng thị trường lithium sẽ vẫn ở tình trạng dư cung trong năm nay, mặc dù mức độ sẽ nhỏ hơn so với năm 2024.
Nguyên nhân đằng sau sự miễn cưỡng cắt giảm nguồn cung hoặc chưa sẵn sàng đưa nguồn cung trở lại quá sớm là do nhu cầu dự kiến sẽ tăng nhanh trong dài hạn khi quá trình chuyển đổi năng lượng diễn ra nhanh hơn. Căng thẳng địa chính trị đi kèm với viễn cảnh về mức thuế quan cao cũng có thể khuyến khích các công ty tiếp tục khai thác vì lo ngại thị trường có thể chia thành các khối thương mại nhỏ hơn.
Federico Gay, nhà phân tích chính về lithium tại công ty tư vấn ngành Benchmark Mineral Intelligence cho biết: "Động lực cung ứng có thể đóng vai trò là mức giới hạn cho mức tăng giá vào năm 2025, vì việc tái khởi động các mỏ nhanh chóng có thể dẫn đến thị trường cung vượt cầu hơn dự báo hiện tại".
Benchmark Mineral Intelligence dự kiến giá lithium carbonate ở Bắc Á sẽ ở mức 10.400 USD/tấn trong năm nay, tương đương với mức giá vào cuối năm 2024.
Một số nhà sản xuất lithium chật vật với biên lợi nhuận giảm đã tạm dừng sản xuất hoặc trì hoãn việc mở rộng sản xuất vào năm ngoái. Điều đó đã giúp giá lithium ổn định từ giữa tháng 8, nhưng vẫn chưa đủ để thúc đẩy sự phục hồi có ý nghĩa. Hiện tại, có lo ngại rằng giá tăng có thể khiến hoạt động khai thác nhanh chóng tăng trở lại, trong đó châu Phi và Trung Quốc được xem là những nơi có khả năng xảy ra điều này nhất.
“Tuy nhiên, các hoạt động đang sản xuất với tỷ lệ sử dụng giảm có thể khởi động lại chỉ trong vòng một tháng… Sự cân bằng của thị trường sẽ phụ thuộc vào việc chúng ta sẽ thấy hoạt động này tăng tốc hay nguồn cung sẽ bị cắt giảm”, Thomas Matthews, nhà phân tích tại CRU Group cho biết.
Trong khi đó, nguồn cung mới cũng sẽ đi vào hoạt động trong năm nay. Benchmark Mineral Intelligence cho biết, Zimbabwe, Trung Quốc và Argentina nằm trong số các quốc gia có sản lượng sẽ tăng so với năm ngoái, trong khi CRU Group cho biết công suất ở Mali và Brazil sẽ tăng nhanh từ mức cơ sở thấp.
“Nguồn cung mới liên tục xuất hiện trên thị trường, trong khi các công ty khai thác biên lợi nhuận cao hơn không đóng cửa các hoạt động với khối lượng đủ lớn…Điều này một phần là do chiến lược hoặc địa chính trị: các nhà sản xuất không muốn cắt giảm hoạt động trong một thị trường đang tăng trưởng theo cấp số nhân”, Bank of America cho biết.
Về phía cầu, triển vọng tăng trưởng doanh số bán xe điện không ổn định, đặc biệt là ở Mỹ cũng có thể đẩy giá lithium giảm xuống. BloombergNEF đã hạ dự báo xe điện sẽ chiếm 48% doanh số bán ô tô mới tại Mỹ vào cuối thập kỷ này xuống chỉ còn 33% sau chiến thắng của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử vào tháng 11.
"Các nhà sản xuất ô tô và nhà hoạch định chính sách toàn cầu đang đứng trước ngã ba đường, tranh luận xem có nên tiếp tục điện khí hóa và đón nhận kỷ nguyên xe điện mới - chủ yếu do các nhà sản xuất có trụ sở tại Trung Quốc dẫn đầu - hay đẩy nhanh quá trình chuyển đổi", Alice Yu, nhà phân tích cấp cao tại S&P Global Commodity Insights cho biết.
Triển vọng về một cuộc chiến thương mại tiềm tàng giữa Mỹ và Trung Quốc cũng có thể dẫn đến sự biến động gia tăng đối với giá lithium, trong đó Trung Quốc đã tuyên bố vào tuần trước rằng họ có thể thêm nhiều công nghệ khác nhau - một số được sử dụng để tinh chế lithium và sản xuất hóa chất pin - vào danh sách các mặt hàng phải chịu sự kiểm soát xuất khẩu.
"Tất nhiên là có một số điều không chắc chắn…Thuế quan và kiểm soát xuất khẩu đã được công bố rộng rãi. Việc bãi bỏ trợ cấp và nới lỏng tiêu chuẩn khí thải cũng có thể gây ra tin xấu cho thị trường”, nhà phân tích Thomas Matthews cho biết.
