Celine Jiang, một giảng viên đại học ở Quảng Châu, đang nỗ lực bán căn hộ hai phòng ngủ của mình nhanh nhất có thể để trả khoản vay mua một căn hộ lớn hơn vào cuối năm 2022 với giá 12 triệu nhân dân tệ (1,65 triệu USD).
“Giống như hầu hết người dân Trung Quốc, tôi từng nghĩ giá nhà và nền kinh tế sẽ luôn tăng trưởng. Nhưng hiện tại, thị trường nhà ở đã rẽ hướng đột ngột và liên tục giảm”, Jiang chia sẻ.
Jiang hy vọng bán căn hộ nhỏ với giá khoảng 5 triệu nhân dân tệ và dùng toàn bộ số tiền thu được để trả nợ căn nhà lớn hơn, hiện chỉ còn trị giá khoảng 9 triệu nhân dân tệ.
Trong 2 năm qua, kỳ vọng đầu tư và đánh giá rủi ro của nhiều hộ gia đình Trung Quốc đã thay đổi rõ rệt, khi lợi nhuận từ các khoản đầu tư ngày càng trì trệ, nhiều gia đình đang tìm cách trả nợ sớm hơn dự định.
Một báo cáo nghiên cứu của Công ty Chứng khoán Guotai Junan cho biết, tỷ lệ trả nợ thế chấp trước hạn của Trung Quốc đã lên mức cao kỷ lục 37% trong tháng 4/2024, phản ánh sự quan tâm ngày càng tăng của người dân trong việc tự giải phóng gánh nặng tài chính nhanh hơn kế hoạch.
Trong khi đó, các khoản vay trung và dài hạn bằng đồng nhân dân tệ mới của Trung Quốc trong số hộ gia đình, chủ yếu là thế chấp, chỉ đạt 51,4 tỷ nhân dân tệ trong tháng 5/2024, giảm 117 tỷ nhân dân tệ so với cùng kỳ năm trước, theo một báo cáo nghiên cứu khác của Guotai Junan.
Tỷ lệ trả nợ trước hạn cao và dữ liệu cho vay thế chấp mới giảm phản ánh xu hướng giảm đòn bẩy của các hộ gia đình Trung Quốc, bất chấp những nỗ lực gần đây của chính phủ nhằm kích thích nhu cầu nhà ở và hấp thụ hàng tồn kho.
Ông Gary Ng, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Ngân hàng Đầu tư và Thương mại Natixis cho rằng, tác động của các biện pháp hỗ trợ mới nhất của Bắc Kinh vẫn chưa rõ ràng vì chủ nhà tại Trung Quốc có thể đã chuyển sang các khoản đầu tư an toàn hơn như tiền gửi ngân hàng và trái phiếu chính phủ.
Bà Stella Fu, quản lý nhân sự ở Quảng Châu, đã hoàn trả khoản vay mua nhà còn lại 400.000 nhân dân tệ cách đây 2 tháng bằng cách bán cổ phiếu và các sản phẩm tài chính khác, cũng như vay tiền từ bố mẹ chồng. Giờ đây, khoản tiền lãi hàng tháng của gia đình bà đã giảm từ hơn 7.000 nhân dân tệ xuống dưới 4.000 nhân dân tệ.
Bà Fu cho hay: “Lãi suất vay thương mại hàng năm của tôi gần 5%, trong khi tỷ suất lợi nhuận đầu tư của gia đình tôi giảm từ gần hai con số cách đây vài năm xuống còn dưới 2,3% năm ngoái, bao gồm các sản phẩm quản lý tài sản, quỹ và cổ phiếu”.
Michelle Lam, chuyên gia kinh tế Trung Quốc tại Societe Generale dự báo, xu hướng giảm đòn bẩy trong khu vực hộ gia đình sẽ tiếp tục vì thị trường bất động sản vẫn chưa chạm đáy. Theo đó, nhu cầu tín dụng từ hộ gia đình và doanh nghiệp sẽ duy trì ở mức yếu.
Ngày 17/6/2024, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã giữ nguyên lãi suất chính sách chủ chốt trong tháng thứ 10 liên tiếp, trong bối cảnh biên lãi ròng thu hẹp và đồng nhân dân tệ đang xuống giá. Cùng với đó, PBOC cho biết sẽ giữ nguyên lãi suất các khoản vay trung hạn trị giá 182 tỷ nhân dân tệ (25,08 tỷ USD) đối với một số tổ chức tài chính ở mức 2,5%. Điều này cho thấy, chính quyền Trung Quốc đang muốn ổn định tiền tệ hơn là giảm chi phí vay.
“Những gì PBOC có thể làm có lẽ là tiếp tục cắt giảm lãi suất, nhưng họ có thể không sẵn sàng làm điều đó nhanh chóng do tập trung vào sự ổn định của ngoại hối. Điều quan trọng hơn đối với các nhà hoạch định chính sách là ổn định thị trường bất động sản để tăng cường niềm tin”, bà Lam nhận định.
Tháng trước, Chính phủ Trung Quốc đã công bố một loạt chính sách mới để phục hồi thị trường bất động sản, bao gồm giảm tỷ lệ thanh toán trước tối thiểu cho người mua nhà lần đầu xuống 15% và 25% cho các giao dịch mua nhà lần thứ hai của cư dân; thiết lập quỹ cho vay lại 300 tỷ nhân dân tệ và cho phép chính quyền địa phương và doanh nghiệp nhà nước mua lại đất đai và nhà ở chưa bán được từ các nhà phát triển đang gặp khó khăn. Dù vậy, các nỗ lực này bị đánh giá “không giúp ích nhiều”.
Mới đây, dữ liệu của Chính phủ cho thấy, giá nhà ở mới ở Trung Quốc tiếp tục giảm trong tháng 5, giảm mạnh nhất trong gần 10 năm khi gói cứu trợ của Chính phủ vẫn chưa tạo ra nhiều tác động.
